Door het pardon wordt er een streep gezet door (een deel van) het strafblad van ongeveer 6500 Amerikanen. Het feit dat ze ooit betrapt zijn op het bezit van een paar gram wiet hindert hen voortaan niet langer bij bijvoorbeeld sollicitaties.

„Mensen naar de gevangenis sturen voor het bezit van marihuana heeft te veel levens op zijn kop gezet en mensen opgesloten voor gedrag dat veel staten al niet meer verbieden”, zei Biden in een verklaring. „Strafregisters voor marihuanabezit hebben onnodige barrières opgelegd voor werkgelegenheid, huisvesting en onderwijsmogelijkheden. En terwijl blanke en zwarte en bruine mensen marihuana in vergelijkbare mate gebruiken, zijn vooral zwarte en bruine mensen gearresteerd, vervolgd en veroordeeld en kregen zij onevenredige boetes.”

Arts

De maatregel leidt volgens deskundigen niet tot vrijlating van gevangenen. Uit cijfers van het gevangeniswezen blijkt dat momenteel vrijwel niemand in de cel zit louter en alleen omdat die wiet in bezit had.

Biden wil dat de ministeries van Justitie en van Volksgezondheid een andere classificatie van de verdovende middelen ontwikkelen. Marihuana is nu gelijkgesteld aan heroïne. Beide departementen hebben toegezegd snel met een uitgewerkt plan te komen.

Wie gestraft is voor handel in marihuana valt buiten de pardonregeling. Dat geldt ook voor gebruikers die door een andere rechter dan een federale zijn veroordeeld. De president roept regeringen van de afzonderlijke staten op zijn voorbeeld te volgen.

In 19 staten is momenteel het gebruik van wiet toegestaan; in 39 andere mag het worden gebruikt als men een schriftelijke verklaring van een arts heeft. In enkele staten is versoepeling van regels voor het bezit van wiet onderwerp bij de tussentijdse verkiezingen van november.

De maatregel van Biden houdt geen volledige legalisatie van marihuana in. Wil dat het geval zijn, dan moet het Congres een wet goedkeuren. Eerder dit jaar kreeg Chuck Schumer, de leider van de Democraten in de Senaat, onvoldoende steun voor een voorstel om cannabis vrij te geven. Het Huis van Afgevaardigden nam de afgelopen jaren twee keer wetgeving aan die federale straffen voor marihuana zou afschaffen. Maar ook daarvoor ontbrak in de Senaat een meerderheid. Blijkens een recent opinie-onderzoek is minstens twee derde van de Amerikanen voor het vrijgeven van wiet.

De stap van president Biden is opmerkelijk. In de jaren tachtig werkte hij als senator intensief samen met Republikeinen om de strijd tegen drugs te voeren. In 1986 was hij een van de indieners van de Anti-Drug Abuse Act, waarin strenge straffen voor het bezit van drugs werden vastgesteld. In 2003 uitte hij harde kritiek op een antidrugsplan van president George H.W. Bush. Het was volgens hem niet streng genoeg.