Shell-baas niet trots op brief op poten over gaswinning aan Kamp
Shell-directeur Marjan van Loon is achteraf gezien „niet trots” op een brief die zij kort na haar aantreden in 2016 schreef aan toenmalig minister Henk Kamp (Economische Zaken). Zij verzette zich daarin tegen een verdere verlaging van de gaswinning in Groningen, zonder dat de noodzaak daarvan voor de veiligheid vaststond.
„Ik denk dat we die brief niet hadden moeten schrijven”, erkent Van Loon tijdens haar verhoor door de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek doet naar de gaswinning. Zij geeft toe dat zij destijds nog onvoldoende zicht had op de gevolgen van de gaswinning en de daardoor veroorzaakte aardbevingen in de provincie.
Tot dan toe was volgens Van Loon steeds „een maximale winning, mits veilig” het uitgangspunt geweest. Zij ging ervan uit dat als maar duidelijk was welk winningsniveau veilig was, dit uiteindelijk de onrust in Groningen zou wegnemen. De realiteit was anders, zegt ze nu, maar dat besef groeide pas in de anderhalf jaar daarna.
Ook het kabinet ging er toen van uit dat de net doorgevoerde verlaging van de gaswinning naar 27 miljard kubieke meter voldoende zou zijn. Van Loon herinnert zich dat premier Mark Rutte tijdens een diner met meerdere kabinetsleden zei dat „als de versterkingsopgave maar goed van start zou gaan, hij er vertrouwen in had dat dit wel de juiste aanpak was”.
Van Loon is ook bijgebleven dat staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur en Milieu) bij die bijeenkomst waarschuwde dat er meer speelde in Groningen dan alleen zorgen over de veiligheid. Dijksma pleitte bij die gelegenheid ook voor „meer empathie” in de aanpak van het gasdossier.
Volgens Van Loon legde Shell zelf in 2017 op tafel dat alleen beëindiging van de gaswinning op termijn de aardbevingen zou kunnen stoppen. Kamps opvolger Eric Wiebes besloot in maart 2018 inderdaad de gaswinning in Groningen volledig af te bouwen. Shell heeft er volgens Van Loon steeds aan meegewerkt dit zo snel mogelijk te kunnen doen.
Wel is er nog altijd onenigheid met de overheid over de financiële afwikkeling van de beëindiging van de gaswinning. Ook lopen er procedures over de kosten van schadeherstel en versterking van gebouwen. Gaswinningsbedrijf NAM, eigendom van Shell en branchegenoot ExxonMobil, weigert vooralsnog een deel daarvan te betalen.
Van Loon bestrijdt dat de NAM dit doet om er zoveel mogelijk uit te slepen voor de aandeelhouders van Shell en ExxonMobil. „Het gaat ons niet om de centen”, bezweert zij. Er hoeft volgens haar geen geld dat nu nog in de NAM zit terug naar de aandeelhouders van Shell. Alles wat overblijft wordt geïnvesteerd in Groningen zelf, belooft Van Loon.
