Oud-Kamerleden: Kabinet was inzake gaswinning lastig te controleren
De oud-Kamerleden Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) en René Leegte (VVD) stonden in hun tijd als parlementariër niet sterk genoeg om hun controlerende taak uit te voeren over de gaswinning in Groningen.
Dat zeiden ze woensdag tijdens hun verhoren door de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning over hun rol rond de aardbeving in 2012 bij Huizinge. Deze voor Nederland krachtige beving deed de publieke opinie over de winning kantelen.
Van Tongeren herinnerde zich dat ze als Kamerlid als „privédetective” moest opereren om haar vingers te krijgen achter het gasdossier. De informatie die ze kreeg was zeer technisch, zat vol jargon en vergde soms nog ingewikkelde berekeningen om de vragen die ze had te beantwoorden. Dat terwijl ze amper ondersteunend personeel had. „Omdat de Kamer beschikt over weinig onderzoekers is je informatiepositie belabberd ten opzichte van andere instituties die hiermee te maken hebben”, zei het oud-Kamerlid.
Bovendien kon haar kritische houding over de gaswinning zeker in haar beginjaren als Kamerlid op weinig steun rekenen. Ze voelde zich neergezet als een „vrolijk bloemenmeisje” als ze opperde dat de gaswinning omlaag kon. „Ik werd nog net niet keihard uitgelachen, maar het kwam er wel aardig in de buurt.”
Leegte betreurde het dat de Kamer in zijn ogen weinig heeft gedaan met de aanbevelingen van mede-VVD’er André Bosman in 2021 om de informatiepositie van het parlement te versterken. „Eigenlijk zou er in de Kamer een veel grotere staf moeten zijn om veel meer te kunnen snappen wat gebeurt”, aldus het voormalig Kamerlid, die ook vindt dat de ministeries scheutiger moeten zijn met het delen van informatie.
In 2015 moest Leegte de portefeuille gaswinning bij de VVD inleveren omdat hij in opspraak was geraakt. Een telefoongesprek dat hij na een werkbezoek aan het aardbevingsgebied in de trein voerde met zijn voorlichter werd afgeluisterd door een actievoerder van Fossielvrij NL. Die meende uit het gesprek te kunnen opmaken dat Leegte al pratend met iemand uit de VVD-top een strategie zat uit te stippelen om de gedupeerde Groningers aan het lijntje te houden.
Geëmotioneerd legde het oud-Kamerlid uit dat daar geen sprake van was. Naar zijn zeggen kreeg hij destijds in de trein van zijn woordvoerder te horen dat de PvdA met het idee speelde om scenario’s te laten onderzoeken voor het afbouwen van de gaswinning. Leegtes eerste reactie daarop was dat hij de meerwaarde van dat plan betwijfelde. Het leek hem te veel een kwestie van „pappen en nathouden”, omdat destijds toch wel duidelijk was dat de Groningse gaskraan op termijn zou worden dichtgedraaid.
De duiding die de bewuste actievoerder destijds via sociale media gaf aan het gesprek was volgens Leegte dan ook pertinent onjuist.