Cole rende met zijn vrouw en hun twee kinderen de trappen van het Coral Reef Hotel op. Binnen een paar seconden reikte het water tot aan het plafond van de begane grond. „Het was waanzinnig. Het was zo stil, er was geen wind. Het was een heel rustige morgen. En plotseling was er, bam, die muur van water.”

De ’muur’ kwam niet geheel zonder waarschuwing, maar het was een teken dat niemand begreep. „Het water trok zich eerst terug. Heel ver. Niemand begreep er iets van. Iedereen stond gewoon met verbazing aan het strand te kijken.” Cole doet zijn ogen wijd open en laat zijn mond hangen om de uitdrukking op de gezichten van de mensen na te bootsen. „En toen kwam al dat water in veelvoud terug. Iedereen begon te rennen. Ik zag mensen die in het water dreven en om hulp riepen. Een boot kapseisde. Maar je kunt niets doen. Je voelt je zo vreselijk hulpeloos.”

Maar dat bleef Cole niet lang. Hij was de enige dokter in het hotel en begon onmiddellijk mensen te helpen. „Ik had vrijwel niets. Het hotel had niet eens een EHBO-doos.” Met wat hij bij elkaar wist te rapen, zette hij de gebroken arm van een vrouw die het hotel uit was gespoeld. Daarna ging hij naar het strand, waar hij andere mensen hielp. „Ik heb een zwangere vrouw en een man van in de zeventig geholpen. Hij bleef maar zeggen dat hij zijn vrouw niet had kunnen redden. Kun je je voorstellen dat de vrouw met wie je veertig, vijftig jaar je leven hebt gedeeld voor je ogen verdwijnt? Verschrikkelijk.”

De verwoesting om hem heen was enorm. „Het Coral Reef Hotel is een sterk betonnen gebouw, dus het stond er nog, maar andere gebouwen waren volledig verdwenen. Spoorrails stonden recht overeind en waren rondgedraaid als ijzerdraadjes. Het was een chaos.”

Cole had geen idee dat de tsunami het gevolg was van een aardbeving. „Toen ik het zag, dacht ik dat er een atoombom in de oceaan was ontploft of zoiets. Je denkt dat een land iets geks heeft gedaan. Dat ging door mijn hoofd voordat ik hoorde dat er een aardbeving was geweest.” Hoewel de aardbeving zich al verscheidene uren eerder had voorgedaan, was dit in Sri Lanka totaal onbekend. „Er was helemaal geen waarschuwing.”

„Wat ik absoluut wil benadrukken, is dat er in deze regio een tsunamiwaarschuwingssysteem moet komen”, vervolgt Cole. „Wij wisten van niets. De meeste doden zouden nog hebben geleefd als ze een kilometer landinwaarts waren gelopen. Het luiden van kerkbellen of berichten via mobiele telefoons. Het kan heel simpel. Sri Lanka heeft zich veel schade berokkend door het ontbreken van een waarschuwingssysteem.” De Amerikaan is ook niet te spreken over de reactie van de overheid. „Twee uur na het gebeuren hoorde we een enkele helikopter boven ons cirkelen. Ze hadden onmiddellijk het leger in actie moeten brengen.”

Niet alleen de overheid schoot tekort, zegt Cole, die erg ontdaan was door mensen die alles wat los en vast zat inpikten. „Gasten in ons hotel gingen naar beneden om hun spullen uit de kluis te halen, maar iemand was hen al voor geweest. Ik zag mensen stenen door de ruiten van juwelierszaken gooien en alles wegnemen.” Zelfs het schaarse medische materiaal dat hij had weten te verzamelen, werd onder zijn ogen gestolen. „Sommige mensen schreeuwden „water, water” en toen iedereen wegrende, gingen zij de hotels en winkels in om te stelen. Dergelijke dingen doen me versteld staan. Ik snap het niet.”

Als arts maakt hij zich zorgen over de medische situatie. „Er is geen tekort, nee, er is niets. Niets. De mensen hier hebben basale dingen nodig zoals verband en spalken.” Maar ook antibiotica en tetanus. „Veel mensen hebben zich gesneden aan het koraal.”

David Killen en zijn vrouw uit Bradford in Groot-Brittannië zeggen blij te zijn dat ze nog leven. „Er was geen waarschuwing, je zag het niet aankomen, en toen het kwam, kon je nergens naartoe vluchten. We zaten op de eerste verdieping van ons hotel te ontbijten. Noem me een gekke Brit, maar we bleven gewoon zitten eten toen de tsunami kwam.”

Killen en zijn vrouw zagen vier golven. „De laatste was het grootst. Die brak door de ramen en deuren op de begane grond en sloeg zelfs muren weg. Meubilair schoot voorbij als kogels. Mensen werden door de golven tegen de muur gegooid, daarna het hotel uit gezogen en vervolgens weer tegen de muur gegooid. Ze hadden verschrikkelijke wonden.”

De twee Britten hebben enorm geboft, zeggen ze. „Enkele Nederlanders zaten in een klein busje dat door het water omver werd geworpen. Ze zaten in dat blik omringd door water. Een van hen brak een raam en ze wisten te ontsnappen. Ik zou radeloos zijn geweest.” Vooral het lot van een jong Fins echtpaar gaat de Killens aan het hart. „Hun 2 jaar oude zoontje werd voor hun ogen door het water weggespoeld en verdronk. Dat maakt je kapot.”

Killen maakt zich zorgen om de plaatselijke bevolking. „Ik vind het verschrikkelijk voor de mensen hier. Westerse toeristen zoals wij kunnen onze koffers pakken en weer naar huis gaan. De mensen hier hebben alles verloren en ze waren al straatarm.”

Evacuatie was voor de twee onmogelijk. „Auto’s waren omver gegooid als speelgoed. Er was geen vervoer. Het duurde een dag voordat we weg konden.” De Killens liepen een kilometer of twee naar een heuvel met een boeddhabeeld. „Die was hoger dan de rest van de omgeving. Ik dacht dat als het water zou komen, het om de heuvel heen zou gaan.”

Die nacht sliepen ze in de openlucht, totaal onvoorbereid op muggen. Ze zitten onder de muggenbeten, een enorm risico in een gebied waar malaria en knokkelkoorts aan de orde van de dag zijn. „Ik maak me vooral zorgen om knokkelkoorts”, zegt de stevig gebouwde eigenaar van een bouwbedrijf. „Dat valt niet te verhelpen.”

Killen had moeite die nacht te slapen. „Ik schrok plotseling wakker van een vreemd klotsend geluid”, herinnert hij zich. Hij sprong op en rende naar zijn vrouw, maar het geluid bleek te komen van helikopters die over hen heen vlogen. „In mijn toestand tussen waken en dromen had dat geluid zich vervormd tot het geluid van een nieuwe tsunami.”

Hulp begint nu langzaam Sri Lanka binnen te druppelen. Het Britse paar i vooral diep onder de indruk van de Japanners. „Ze hebben hun zaken echt goed georganiseerd.” Een groep Japanse medici was een van de eerste buitenlandse hulporganisaties die arriveerden in Sri Lanka. Japan heeft inmiddels voor 30 miljoen dollar hulp aangeboden, tweemaal zo veel als het bedrag dat de VS aanvankelijk aanboden - hoewel Washington nu onder grote druk staat meer hulp te bieden.

Drie dagen na de tsunami loopt het aantal slachtoffers nog steeds op. Sri Lanka telt reeds meer dan 15.000 slachtoffers en meer dan 1,5 miljoen daklozen. Maar het aantal vermisten is onbekend. Hele gezinnen en zelfs hele gemeenschappen zijn weggespoeld, dus schattingen zijn moeilijk te maken. Volgens reisbureau-eigenaar Ruban is een groot aantal buitenlandse toeristen vermist. „Zondag gingen zo’n zeventig jeeps een populair wildreservaat in”, vertelt hij, „elk met vier mensen. Slechts dertig jeeps kwamen terug.” Van de andere jeeps is niets meer vernomen.

Overal in Sri Lanka hangen vlaggen halfstok. Over posters met uitnodigingen voor oudejaarsavondfeesten is de mededeling geplakt dat die zijn geannuleerd. Het ministerie van Onderwijs heeft aangekondigd dat scholen niet zoals gepland op 3 januari open zullen gaan. Een nieuwe aanvangsdatum is niet bekend. Examens en colleges op de universiteit in januari zijn ook geannuleerd. Op oudejaarsavond, zo heeft de overheid laten weten, zal de natie drie minuten stilte in acht nemen. Hoewel de hoofdstad Colombo levendig is als gewoonlijk, ligt in een groot deel van dit eiland het openbare leven stil.