Met onder meer deze maatregelen wordt de samenleving wendbaarder. Dat is nodig omdat we moeten leren leven met het coronavirus en de onzekerheid die dit met zich meebrengt, zeggen de adviescolleges.

Bij een flinke opleving van het coronavirus moet het kabinet lastige keuzes niet vermijden. Deze moeten eerlijk en tijdig worden besproken. Daarbij kan ook worden gedacht aan het niet nemen van bepaalde maatregelen, al is vooraf duidelijk dat dit leidt tot overlopende ic’s, adviseren de colleges.

Zowel het virus als maatregelen om besmettingen tegen te gaan - zoals eerder is gebeurd door scholen en horeca te sluiten - hebben grote gevolgen. Een brede maatschappelijke afweging van eventueel te nemen maatregelen is daarom belangrijk, vinden de adviescolleges. Dat betekent „lastige keuzes die altijd ergens pijn doen”, erkennen ze. „Er bestaan heel veel maatschappelijke belangen, die vaak niet dezelfde kant op wijzen. Kiezen voor het ene belang betekent bijna altijd dat een ander belang niet behartigd of zelfs geschaad wordt.”

Daarbij moet wel nadrukkelijk oog zijn voor kwetsbare groepen en voor brede en langetermijneffecten. „Het is belangrijk dat beleid op meer gericht is dan op het beheersbaar houden van de belasting van de ziekenhuiszorg”, schrijven de colleges. De ic-bezetting was het belangrijkste criterium bij het op- of afschalen van maatregelen zoals het dragen van mondkapjes. Inmiddels is ook duidelijk dat deze maatregelen hebben geleid tot achterblijvende schoolprestaties, mentale gezondheidsproblemen en uitgestelde zorg. Deze gevolgen moeten worden meegewogen.

De moeilijkste keuzes moeten nu al worden doordacht en besproken en niet vooruit worden geschoven, benadrukken de adviescolleges. „Benut de goede tijden om de slechte tijden te doordenken.”

Maatregelen die bij een eventuele opleving door het kabinet kunnen worden ingezet - zoals een mondkapjesplicht of een avondklok - moeten wettelijk worden vastgelegd, adviseren de adviescolleges. Als het nodig is, kunnen ze meteen worden ingezet en zodra het kan, weer worden ingetrokken.