Ds. Goudriaan op Haamstedeconferentie: Zwijg in preek niet over gericht
Het Evangelie krijgt zijn volle glans tegen de donkere achtergrond van het meer dan verdiende gericht van God. Het gericht mag in de prediking niet worden verzwegen.
Dat zei ds. M. Goudriaan, hervormd emeritus predikant, dinsdag in Elspeet op de Haamstedeconferentie voor predikanten en theologiestudenten.
In het huidige geestelijke klimaat is voor velen de gedachte aan een toornend God niet te verdragen, aldus ds. Goudriaan. „Een God Die toornt, is voor veel mensen een vierkante cirkel, een volstrekte onmogelijkheid. Hij is voor velen in de wereld om ons heen alleen een God van liefde.”
Bij het gericht gaat het onder meer om het grote eindgericht op de jongste dag, dat God in handen legt van Zijn eeuwige Zoon. Maar Gods gerichten en oordelen gaan in alle eeuwen over de wereld, aldus de emeritus predikant. „Ze zijn ook nu werkelijkheid. Als Paulus in Romeinen 1 de situatie van het heidendom schildert, spreekt hij over de toorn van God die van de hemel geopenbaard wordt over alle goddeloosheid van de mensen. Dat betreft dan niet alleen de toekomst.”
Augustinus maakte volgens ds. Goudriaan een „rake” opmerking: „Als niet één zonde hier gestraft zou worden, zou er geen geloof zijn in de voorzienigheid van God. Zou iedere zonde direct gestraft worden, dan zouden we denken dat er geen eindoordeel is.”
Het duiden van concrete gebeurtenissen, zoals de coronacrisis, moet volgens ds. Goudriaan echter met voorzichtigheid gebeuren.
Hel
Het gericht moet een plaats in de prediking hebben, omdat het Woord –zowel het Oude als het Nieuwe Testament– dat ook doet. „Niemand heeft zo duidelijk en onomwonden over het gericht van God en over de hel gesproken als de grote Profeet.”
Het is belangrijk om het gericht in het huidige geestelijke klimaat aan de orde stellen, aldus ds. Goudriaan, „ook als we weten dat het mensen afstoot. Veelzeggend is dat Paulus op de Areopagus rekent met zijn omgeving, maar nergens het gericht inruilt.”
Zondag 31 van de Heidelbergse Catechismus laat zien dat er een „rechte lijn” van de preekstoel naar de rechterstoel van Christus loopt, stelde ds. Goudriaan. „Hij oordeelt op de grote dag niet anders dan hier in de rechte prediking naar voren is gebracht. Als ik de kansel afga, moet de levende God als het ware ”amen” op de prediking kunnen zeggen.”
Heiliging
Ook de heiliging van christenen zet aan tot de prediking van het gericht. „De Bijbel maakt onderscheid tussen de gelovige die dertigvoudige vrucht draagt en de gelovige met een honderdvoudige vrucht. Genadeloon wil aanzetten tot heiliging, tot een leven dat is gericht op de grote toekomst van Christus. Tot een aanhoudend vragen: Heere, wat is Uw wil, wat is Uw weg?”
Evenwichtigheid
Preken over het gericht vraagt volgens ds. Goudriaan om Bijbelse evenwichtigheid en soberheid. Elia, Jeremia, Paulus en andere profeten en apostelen werden zelf „aangegrepen” door het woord dat ze moesten brengen. „Met knikkende knieën en een bewogen hart hebben ze gestaan voor de levende God.”
De Schotse predikant Robert Murray M’Cheyne vroeg aan zijn vriend Andrew Bonar waarover hij ’s zondags gepreekt had. Bonar antwoordde: „Over de hel.” Waarna M’Cheyne direct de vraag stelde: „Heeft dat je tranen gekost?”
Predikanten moeten het gericht met soberheid ter sprake brengen, vindt ds. Goudriaan. „In het huidige wereldgebeuren is het niet zo moeilijk om in te spelen op onrustgevoelens en het over een Derde Wereldoorlog te hebben. Maar wie met veel furore en fierheid over de gerichten van God weet te spreken, zou misschien nog eens kunnen nagaan of hij écht weet wat het gericht is.”
Bekering
Met de prediking van het gericht is in de Bijbel de oproep tot bekering vervlochten, aldus ds. Goudriaan. „Ze zijn niet van elkaar los te maken. Paulus schrijft in 2 Korinthe 5 dat hij de schrik des Heeren kent en juist dáárom de mensen tot geloof beweegt. De werkelijkheid van het gericht van God gaat hand in hand met het bewegen tot geloof.”
Een Bijbelse prediking over het gericht moet volgens de emeritus predikant christocentrisch zijn. „Bij een prediking die meer en meer uitgaat van de vragen, verlangens en gedachten van de mens, lopen we het gevaar dat we vroeg of laat niet meer uit de voeten kunnen met het gericht. Een christocentrische prediking kan voor veel uitglijden bewaren. Christus stelt Zich voor als de volkomen Zaligmaker. Tegelijk wordt in het laatste Bijbelboek gesproken over de toorn van het Lam.”
Troostvol
Voor wie tot Christus’ eigendom zijn gemaakt, zijn ook de wederkomst en Zijn gericht troostvol. „Hoe ontzagwekkend de gerichten van God ook kunnen zijn, Christus voert de Zijnen dwars daardoorheen naar de overwinning.”
Ds. Goudriaan citeerde artikel 37 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, waarin staat dat het oordeel verschrikkelijk is voor de goddelozen, maar „zeer wenselijk en troostvol” voor de vromen en uitverkorenen.
