Lancering van maanraket gaat niet door, motor kampt met problemen
De geplande lancering van een nieuw Amerikaans ruimtevaartuig dat naar de maan en terug moet vliegen, gaat maandag niet door. Het lukt niet om een van de vier motoren aan boord op temperatuur te krijgen. De aftelklok was stilgezet op 40 minuten, en ruim een uur na het begin van die ongeplande pauze besloot de vluchtleiding om de lancering af te blazen.
De raket kon tussen 14.33 uur en 16.33 uur Nederlandse tijd opstijgen. Een minuut na het openen van dat ‘lanceervenster’ kwam de mededeling dat de lancering niet doorging. Het bleek onmogelijk om in de resterende twee uur te achterhalen wat er fout ging, dat te verhelpen, zeker te weten dat die oplossing zou werken, daarna de motor alsnog op temperatuur te krijgen en te vertrekken.
De eerstvolgende mogelijkheid om te lanceren is komende vrijdag, en daarna volgende week maandag. Of de lancering dan wel door kan gaan, is nog niet bekend. Dat hangt onder meer af van de maatregelen die nodig zijn om de oorzaak van de problemen aan te pakken.
De missie heet Artemis I. Aan boord zitten geen mensen, de vlucht is bedoeld om alle systemen te testen. Het is een generale repetitie voor bemande vluchten naar de maan over een paar jaar.
Voor de reizen naar de maan is een nieuwe draagraket gebouwd, het Space Launch System (SLS). Dat is de krachtigste raket ooit. Hij is 100 meter hoog en weegt met brandstof erbij zo’n 2,6 miljoen kilo. Helemaal bovenin zit het vaartuig ingepakt dat naar de maan moet gaan: de Orion.
Na de lancering vliegt het vaartuig ongeveer 1,5 uur lang rond de aarde. Daarna geeft hij gas om aan de aantrekkingskracht van de aarde te ontkomen en te beginnen aan de lange oversteek naar de maan. Als de lancering maandag was doorgegaan, zou de sonde komend weekeinde zijn aangekomen bij de maan. Na drie weken daaromheen draaien zou hij beginnen aan de terugkeer, gevolgd door een plons in de Grote Oceaan op 10 oktober. Die planning verandert nu de lancering wordt uitgesteld.
De Verenigde Staten zijn al tientallen jaren bezig om terug te keren naar de maan. Tussen 1969 en 1972 liepen in totaal twaalf Amerikaanse astronauten daar rond. Dat waren allen blanke mannen. Op zijn vroegst in 2025 moeten de eerste mensen weer voet op de maan zetten. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA wil dan dat ook vrouwen en mensen van kleur meegaan.
Bij de ontwikkeling van de Orion krijgen de Amerikanen hulp van de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA) en Canada (CSA). Bij volgende missies zitten de astronauten in het voorste deel van de Orion, dat in Amerika is ontwikkeld en gebouwd. De achterkant komt uit Europa. Dat deel zorgt onder meer voor elektriciteit. Die wordt opgewekt met vier grote zonnepanelen van Airbus Nederland uit Leiden.