„Rusland verbrandt gas dat voor Duitsland was bedoeld”
Bij een fabriek van het Russische bedrijf Gazprom in de buurt van de grens met Finland brandt al weken een gigantische ‘waakvlam’, waar volgens een analyse van Rystad Energy dagelijks ruim 10 miljoen euro aan gas wordt verspild. Experts zeggen tegen de BBC dat het mogelijk om gas gaat dat voorheen naar Duitsland ging.
In de vlam, die op tientallen kilometers afstand te zien is, zou iedere dag meer dan vier miljoen kubieke meter gas worden verbrand. Experts stellen dat een nieuwe fabriek voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng) in Portovaja, ten noordwesten van Sint-Petersburg, de boosdoener is. Deze fabriek zou vlakbij een station liggen van waaruit eerder grote hoeveelheden gas door de Nord Stream 1 pijpleiding naar Duitsland werd gepompt, voordat Rusland besloot de toevoer door deze gaspijpleiding terug te brengen. Volgens Duitsland is dit om politieke redenen, Rusland zegt dat het nodig is wegens onderhoud.
Hoewel het verbranden van gas om operationele redenen gebruikelijk is, zijn experts die met de BBC spraken het erover eens dat het hier om „ongekende hoeveelheden” gaat. De vlam werd voor het eerst waargenomen in juni „en verdween vervolgens niet meer.” Eén expert zegt tegen de Britse omroep dat het volledig afsluiten van een gasfabriek technisch lastig is en er daarom door de Russen mogelijk voor gekozen wordt om het gas op deze manier ‘af te fakkelen’.
Wetenschappers maken zich zorgen over de gevolgen van de vlam voor het klimaat. De 9000 ton CO2 die dagelijks vrijkomt draagt bij aan klimaatverandering. Ook kunnen roetdeeltjes die ontstaan door de onvolledige verbranding van het gas het poolijs aantasten.
Ondertussen stijgen de energieprijzen in Europa naar nieuwe records door de beperkte gasaanvoer vanuit Rusland. De Duitse stroomprijzen op de termijnmarkt voor volgend jaar stegen met 13 procent tot 725 euro per megawattuur. In Frankrijk stijgen de prijzen met 12 procent tot 880 euro, tien keer zoveel als een jaar geleden. De prijzen worden naar astronomische hoogten geduwd. Ook in Italië zijn er zorgen over de beperkte Russische gasleveringen.
Yara
Het Noorse Yara, een van ’s werelds grootste kunstmestproducenten, gaat zijn productie noodgedwongen verder terugschroeven als gevolg van de torenhoge gasprijzen. De productiecapaciteit in Europa wordt verlaagd tot ongeveer 35 procent, maakte Yara bekend.
Aardgas is een belangrijke grondstof voor de kunstmestproducent, die in Nederland vooral bekendstaat als de eigenaar van een grote fabriek bij het Zeeuwse Sluiskil. Methaan uit aardgas wordt via enkele tussenstappen verrijkt met stikstof uit de lucht tot kunstmest.
Ook in Sluiskil, waar 720 mensen werken, wordt de ammoniakproductie verder teruggeschroefd. Daar wordt een extra fabriek gesloten. „Een van de drie ammoniakfabrieken was al dicht vanwege onderhoudswerkzaamheden. Nu gaat er nog een dicht vanwege de gasprijs”, laat een woordvoerder weten.
Wanneer ze weer opengaan is nog onbekend. „Daar kunnen we nog geen zinnig woord over zeggen. Dat hangt helemaal af van de marktomstandigheden”, aldus de zegsman. De productiestop heeft volgens hem geen personele gevolgen. „Investeringen, projecten, groot onderhoud en achterstallig werk, dat loopt allemaal door. We blijven ook volop nieuw personeel aannemen”, aldus de zegsman.
Sluiskil probeert nu ammoniak te importeren in plaats van het zelf te maken van aardgas. „Op die manier kunnen we toch onze eindproducten blijven maken”, aldus de woordvoerder.
De kunstmestproducent waarschuwde vorige maand al voor problemen als de toevoer van aardgas naar Europa sterk slinkt.