Die oplossingen hoeven niet ingewikkeld te zijn, vaak bestaan ze al, vertellen voorzitter Louise Vet en bestuurslid Alex Datema. „Er is een nieuw verdienmodel nodig. Als je wil dat een boer natuur aanlegt en dit ook langdurig onderhoudt, dan zou die daarvoor betaald moeten worden”, zegt Vet. „Het hele systeem moet om. De overheid is hiervoor verantwoordelijk.” Een veel groter deel van het geld moet naar die transitie toe, en niet enkel naar het uitkopen van boeren, stelt ze.

Datema is zelf een boer die als een soort landschapsbeheerder een deel van zijn grond gebruikt voor de ondersteuning van weidevogels. Hij krijgt daar een vergoeding voor, maar relatief is het budget nog klein, vertelt hij. „Daardoor kunnen weinig boeren meedoen.” Ook bestaan er geen langdurige contracten, de looptijd is maximaal zes jaar. „Als je slechts zes jaar zekerheid hebt, kun je daar niet je hele bedrijf op inrichten.”

Verder adviseert Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel om zo snel mogelijk de doelen duidelijk te maken voor andere sectoren die stikstofuitstoot moeten verminderen, zoals de luchtvaart, industrie en transport. Doordat nu alleen nog de plannen voor de landbouw gedeeld zijn met de Tweede Kamer, lijkt het alsof het enkel een „landbouwprobleem” is. Daarnaast is het belangrijk om het stikstofprobleem tegelijkertijd aan te pakken met het klimaat- en waterprobleem, zegt de stichting. Daarop wezen ook de natuurorganisaties die maandag aan de tafel schoven bij Remkes en het kabinet.

De brief is bovendien een poging om de partijen in het gesprek dichter bij elkaar te brengen, zeggen Vet en Datema. Vet is hoogleraar ecologie en schreef mee aan het eindrapport van Remkes dat in 2020 verscheen en waarin werd aangeraden om de uitstoot van stikstof gemiddeld met zeker 50 procent te verminderen. Datema schoof zelf bijna twee weken geleden aan de tafel bij Remkes. „De polarisatie moeten we doorbreken”, zegt Vet. „Ik wil blije boeren zien, die kunnen bijdragen aan een oplossing voor de crisis.”