Met helikopter roeiend door de lucht snel en efficiënt van A naar B
Helikopters blijven piloot Stephan Evers fascineren: „Daarmee kunnen ‘spelen’ geeft mij een Superman-gevoel. Tegelijk besef je al vliegend dat je ook maar één klein radertje bent in het grote geheel waarin iedereen zijn ding doet.”
Een uitspraak van uitvinder, filosoof en natuurkundige Leonardo da Vinci (1452-1519) is Stephan Evers uit het hart gegrepen. „Van nature kan een mens niet vliegen, maar hij heeft wel in zich dat hij wíl vliegen. Da Vinci zei ooit: Als de mens eenmaal heeft geproefd dat hij kan vliegen in de lucht, zal hij daar altijd naar terug verlangen”, citeert hij.
„Dat herken ik helemaal”, zegt Evers, piloot en operations manager bij helikopterbedrijf Heliflight in het Veluwse dorp Stroe. „Fantastisch, die vrijheid. De heli is het moeilijkste luchtvaartuig om te leren besturen. Geweldig als je dat beheerst. Met een heli vliegen is dan spelen. Vooruit, achteruit, zijwaarts, omhoog, naar beneden en blijven hangen, terwijl je uiteraard elk moment alert blijft. En dan vliegt er naast je een roofvogel, en onder je een ooievaar. Samen met vogels in de lucht zijn, dat is prachtig!”
Evers (51), die in Voorthuizen woont, is ruim twintig jaar helikopterpiloot. Hij vloog over de hele wereld. De laatste anderhalf jaar is hij in dienst van Heliflight. Dat bedrijf bestaat ook al twee decennia. Enkele enthousiaste helikoptervliegers richtten het op om rondvluchten te verzorgen. „Ze verkochten tickets en huurden daarvoor een toestel in”, vertelt machinefabrikant Pieter de Kruif, die zelf zeventien jaar ervaring als piloot heeft. Heliflight is sinds 2018 onderdeel van zijn besloten vennootschap De Kruif Beheer. „Na de overname schaften we een eigen heli aan, een EC 120 Airbus, het meest geschikt voor personenvervoer. We hebben een Air Operator Certificate, verplicht voor commerciële vluchten. De Inspectie Leefomgeving en Transport toetst ons daar continu aan.”
Stoer
Heliflight maakt tussen de 350 en 400 vlieguren per jaar. „Dat lijkt niet veel, voor een helikopter is dat best stoer”, zegt De Kruif. „Bij iedere vlucht komt immers een forse papierwinkel kijken. Voor elke landing moet je bij de betreffende provincie een vergunning aanvragen en iedere provincie heeft haar eigen regeltjes. Verschillende bufferzones bij Natura 2000-gebieden, andere afstanden van woningen. Dat moet allemaal gecheckt worden. Ook de gemeente in kwestie en de luchtvaartpolitie beoordelen mee. Verder is per vlucht een grondeigenaarsverklaring vereist. De eigenaar van het landingsterrein moet het goed vinden dat je bij hem neerkomt. Zo doen we aardig wat trouwvluchten waarbij we een bruidspaar ergens ophalen, laten we zeggen in Zeeland, om te vliegen naar bijvoorbeeld de Betuwe, Gelderland dus. Dan heb je voor één vlucht met twee provincies van doen.”
Rondvluchten zijn nog altijd een belangrijke inkomstenbron voor Heliflight. Het basistarief is 135 euro per persoon voor een kwartier in de lucht. „Gemiddeld vliegt de heli tijdens rondvluchten circa 185 kilometer per uur. De topsnelheid ligt op 230. In een kwartier kan dus een ronde van zo’n 45 kilometer worden gevlogen. Per rondvlucht kunnen vier personen mee. We proberen wel een groep van twintig personen bij elkaar te krijgen met wie we dan van één locatie wegvliegen.”
Heliflight werkt ook mee aan bedrijfsuitjes. Bij evenementen zijn korte rondvluchten van zes minuten mogelijk voor 40 euro. De Kruif: „Het voordeel van een heli is dat je goed kunt landen op elk vrij grasveld ter grootte van een voetbalveld. Zand is minder geschikt, dat geeft enorme stofwolken. Zomaar ergens op een parkeerplaats landen is niet verstandig, omdat door de wind steentjes kunnen opwaaien die mogelijk mensen raken of schade aanrichten aan auto’s, woningen of andere objecten.”
Ban Ki-moon
De Stroese onderneming verzorgt verder steeds meer zakelijk personenvervoer, naar bestemmingen in heel West-Europa. „Landt Ban Ki-moon, voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties, in Rotterdam, moet hij anderhalf uur later in Groningen zijn om aan de universiteit een eredoctoraat in ontvangst te nemen”, geeft De Kruif als een praktijkvoorbeeld uit het afgelopen jaar.
Op zijn internetpagina prijst Heliflight de voordelen van reizen per heli aan. „U vliegt efficiënt van A naar B en geniet ondertussen van een mooi uitzicht. Een helikopter kan passagiers heel dicht bij huis ophalen en op vrijwel iedere plaats van bestemming brengen. Door te vliegen vermijdt u de drukke Nederlandse wegen, en door met een helikopter te vliegen ook nog eens lange wachtrijen en tijdrovende transfers rond vliegvelden. Wel zo eenvoudig als u onderweg wilt doorwerken.”
Inspecties
Voor beveiligd vervoer van personen en goederen kan eveneens een beroep op Heliflight worden gedaan. „In sommige gevallen is dat noodzakelijk. Vervoer over de weg is risicovol. Met een helikopter zijn er veel minder onoverzichtelijke (verkeers)situaties. Bij waardetransport door de lucht is de kans op bedreigingen ook geringer dan op straat. Op de grond is er immers veel minder overzicht door bebouwing of begroeiing.”
Vanuit de zakelijke markt krijgt Heliflight ook andere opdrachten: voor reclamevluchten, voor vluchten om foto’s of video-opnamen te maken, voor goederenvervoer.
Defensie is voor het helikopterbedrijf „een groeimarkt”, aldus De Kruif. „We doen veel camouflage-inspecties. Dan gaan een officier en een paar onderofficieren mee om vanuit de lucht te zien of vliegtuigen of tanks goed zijn verstopt. Daarnaast vliegen we voor Rijkswaterstaat, voor controle op milieudelicten en waterschappen, voor het schouwen van watergangen. Een andere taak is de driewekelijkse inspectie van achtduizend kilometer hogedruk-gasleiding in Nederland op sabotage en bijvoorbeeld graafwerkzaamheden. Graven in de buurt van een gasleiding kan immers gevaarlijk zijn.”
Bij een vermissing van een persoon wordt Heliflight soms ook ingeschakeld. „’s Zondags vliegen we uit principe niet, sporadisch gaan we dan wel de lucht in om te helpen zoeken. Inzet voor een noodgeval spreekt vanzelf.”
Aerodynamica
Heliflight werkt met vier gecertificeerde piloten, die elk veel vliegervaring hebben, onder meer op een Boeing 737 en een traumahelikopter. Ook De Kruif neemt geregeld op de bestuurdersstoel plaats. „De vrijheid die je vliegend met een heli ervaart is prachtig. Anderzijds ben je als piloot ook constant met de veiligheid bezig. Wanneer de motor ermee ophoudt, kan ik dan een noodlanding maken? Dat is er zo ingepeperd in de opleiding, dat het een deel van jezelf is geworden. Zorg dat je bij een noodlanding de neus in de wind hebt. Dat is gratis energie. Je kunt prima landen met een defecte motor of met de motor uit. Dat oefenen we eindeloos.”
„Als techneut boeit mij in het bijzonder de techniek die erachter zit”, zegt De Kruif. „De aerodynamica om de machine te kunnen beheersen. Je bent eigenlijk aan het roeien in de lucht. Wat er allemaal met de lucht gebeurt, is vrij complex. Het weer is een enorm belangrijke factor, daar reageert het toestel op. En wat doet de wind? Je moet ook rekenen met de passagiers. Wat is hun gewicht, hoeveel brandstof heb je bij je?”
Overzicht
De Kruif vindt het in al zijn enthousiasme lastig om de beleving van het helivliegen onder woorden te brengen. „Tsja, hoe omschrijf je dat? Daar ga ik even over nadenken.”
Piloot Evers weet het wel spontaan. „Je krijgt een mooi overzicht over Nederland. Zo zie je vanuit de lucht goed hoe een stad of dorp zich ontwikkelt. Amersfoort is een mooi voorbeeld: een oude stadskern met al die nieuwe wijken eromheen gebouwd. Maar tegelijkertijd besef je al vliegend dat je ook maar één klein radertje bent in dat grote geheel waarin iedereen zijn ding doet.”
Dat een helikopter in de lucht op één plek kan blijven, boeit Evers nog steeds. „Vergelijk het met trampolinespringen. Je kunt heel hoog proberen te springen en een trampoline helpt dan een beetje. Maar met een heli kun je gewoon stil in de lucht hangen. Dat geeft mij wel een Superman-gevoel.”
