Natuurfotograaf Han Bouwmeester liep als kind het vogelvirus op
Fotografie sleepte hem door een moeilijke periode heen. En nog altijd komt natuurfotograaf Han Bouwmeester tot rust als hij door een lens naar vogels zit te turen.
Negen van de tien keer met lege handen thuiskomen en toch tevreden zijn. Die les leerde Bouwmeester (56), toen hij steeds meer ging fotograferen. Dat bleek hard nodig: „Ik had een prachtbaan als productspecialist bij een bedrijf in bouwmaterialen. In 1998 liep ik tijdens een bedrijfsuitje een whiplash op. Revalidatie had onvoldoende resultaat en ik werd volledig afgekeurd. Dat viel mij zwaar.”
Bouwmeester, geboren en getogen in het Overijsselse Goor, kreeg van zijn vader en zijn opa de passie voor vogels mee. Zijn natuurbeleving deelt hij graag met anderen. „Niet alleen de schoonheid, maar ook de kwetsbaarheid van de natuur. Zo zag ik bijvoorbeeld een rode stip staan op een eik waarin een bosuil nestelde. Door foto’s van deze roofvogel en haar jongen te maken, wist ik het waterschap te overtuigen van het belang om die boom te laten staan.”
Wedstrijd
In 2007 won Bouwmeester als amateur de hoofdprijs in de categorie professionals van de wedstrijd van het blad Grasduinen, het tegenwoordige Roots. Hij besloot zich vervolgens als professioneel fotograaf te registreren en kreeg de nodige opdrachten. „In opdracht werken bleek echter niet aan mij besteed. Geef mij maar de vrijheid om in alle rust een database met natuurfoto’s op te bouwen.”
Bouwmeester fotografeerde talloze diersoorten en landschappen, maar vogels blijven zijn passie. „Neem de bonte vliegenvanger. Hij leeft in Afrika, maar komt in ons land broeden. Het jaar daarop weet zijn jong na terugkomst uit Afrika feilloos de nestkast te vinden waar het geboren is. Fantastisch toch? Ook bijzonder: een bosuil kan inschatten of het een goed muizenjaar wordt en past de hoeveelheid eieren die ze legt daarop aan.”
Vogels zijn niet het meest makkelijke foto-object. „Ze zitten meestal maar een paar seconden op één plek. Je moet daarom hun gedrag leren lezen, zodat je tijdig weet wat er gaat gebeuren. Een roofvogel poept voordat hij wegvliegt. Een ijsvogel kijkt uitgebreid naar een visje voordat hij erop duikt. Wanneer alle vogels ineens vertrekken, kan er een sperwer op komst zijn.”
Geen opleiding
De fotograaf gaf workshops en lezingen zonder zelf ooit een foto-opleiding te hebben gedaan. „Wanneer je de tijd neemt om je in zaken als sluitertijd en diafragma te verdiepen, kun je ver komen.”
Als Bouwmeester terugkijkt, is hij niet altijd gelukkig met zijn foto’s. „In mijn beginjaren wilde ik vogels zo groot mogelijk in beeld krijgen. Tegenwoordig probeer ik ook het nodige van hun leefomgeving te laten zien en in die omgeving iets van de kleuren van de dieren terug te laten komen. Zie het als mijn handelsmerk.”
Aan foto’s verwerken heeft de fotograaf een gloeiende hekel. Het kan maanden duren voordat hij in actie komt. Maar als hij de perfecte plaat schiet, zit hij wél zo snel mogelijk achter zijn pc. „Bij zo’n foto klopt alles, met name het licht en de terugkerende kleuren.”
De eerste jaren verkocht Bouwmeester massa’s foto’s aan bladen en kranten. Totdat veel uitgevers beelden van amateurs gingen afnemen én aan professionals steeds minder betaalden. Hij gooide het daarom over een andere boeg en begon met de bouw en verhuur van fotohutten, in samenwerking met landschapsorganisaties. De helft van de opbrengst van de inmiddels tien hutten gaat naar natuurbeheer. Van de andere helft en de verkoop van foto’s kan Bouwmeester leven, want hij wil niet afhankelijk zijn van een wao-uitkering.
Lang werkte hij met Nikon-apparatuur. Sinds kort is hij verslingerd aan zijn body en 600 mm-lens van Sony. „Die body heeft geen spiegel en maakt dus geen geluid. Ideaal bij natuurfotografie.”
Een verlanglijstje met te fotograferen vogels heeft Bouwmeester niet. „Dan ben je te resultaatgericht bezig. Ik geniet zodra ik in de natuur ben en niet pas als er een dier in beeld komt. Dan is het geen ramp om avond na avond zonder resultaat naar huis te gaan.”
Bouwmeester koestert de beelden van een boommarter met jongen, die hij vlakbij Goor maakte. „Ik reisde de hele wereld over, maar ben gek genoeg het meest verguld met de foto’s die ik maakte in de omgeving waar ik opgroeide.”