Rosneft is de enige oliemaatschappij in Rusland die volledig in handen is van de Staat. Dit bedrijf is in 1993 voortgekomen uit het kolossale sovjetministerie van Olie. Rosneft neemt 4,5 procent van Ruslands olieproductie voor zijn rekening. Voor dit jaar komt dat neer op ongeveer 20 miljoen ton. Het bezit verder raffinaderijen en tankstations. Het olietransport via pijpleidingen of per spoor is in handen van de Staat.

Rosneft heeft deze week zijn capaciteit meer dan verdubbeld door eigenaar te worden van Yuganskneftegaz, het kroonjuweel van Yukos. Yugansk is goed voor eentiende van Ruslands olieproductie. Rosneft kan met de aankoop van deze parel de productie naar 1,45 miljoen vaten (van 159 liter) per dag tillen. Dat is bijna net zoveel als OPEC–lid Libië.

Om Yuganskneftegaz bij Rosneft onder te brengen, is deze divisie door de Russische autoriteiten losgeweekt uit Yukos, waar Yugansk goed was voor 60 procent van de olieproductie. Moskou besloot tot de verkoop van Yugansk omdat Yukos omgerekend ruim 27,5 miljard dollar aan betalingsachterstanden bij de Russische fiscus zou hebben.

Of de rol van Yukos, tot voor kort Ruslands grootste oliemaatschappij, nu is uitgespeeld op de Russische olievelden, valt nog te bezien. Het management heeft wat het noemt „de diefstal" van Yugansk aanhangig gemaakt bij de Amerikaanse rechter in de deelstaat Texas en is geenszins van plan zich zonder slag of stoot gewonnen te geven. Deze juridische strijd is tamelijk complex omdat hierbij Amerikaanse, Russische en internationale wetgeving door elkaar spelen.

Rosneft komt binnenkort onder de vleugels van gasmaatschappij Gazprom. Die is voor 38 procent in handen van de Staat. Gazprom, dat 300.000 werknemers in dienst heeft, produceert 90 procent van Ruslands gas. Van de totale wereldgasproductie neemt Gazprom eenvijfde voor zijn rekening. Het concern is goed voor 8 procent van het bruto binnenlands product, de totale waarde van alle in Rusland geproduceerde goederen en diensten in een jaar.

Dergelijke cijfers geven aan dat in de Russische energiesector enorme bedragen omgaan. Analisten van de Amerikaanse zakenbank Morgan Stanley taxeren Gazprom op 60 miljard tot 72 miljard dollar. Rosneft is in hun ogen 7 miljard tot 8,5 miljard waard.

Als Gazprom en Rosneft straks één concern vormen, bezitten zij samen een voorraad van omgerekend 117 miljard vaten olie. Dat is grofweg vijf maal de reserves van het Amerikaanse olieconcern ExxonMobil, het grootste beursgenoteerde bedrijf in zijn sector.