Al voor het onderhoud schroefde Gazprom de gastoevoer via de Nord Stream-verbinding met 60 procent terug. Dat kwam doordat een gasturbine, die zorgt voor de stroming van het gas, voor onderhoud in Canada was en door sancties tegen Rusland niet meer terug mocht. Althans, dat was de lezing van Gazprom dat inmiddels ook ‘force majeure’ of overmacht heeft afgekondigd. Daarmee wil het staatsgasbedrijf vermoedelijk voorkomen dat het schadevergoedingen moet betalen.

Duitsland, dat in Europa het afhankelijkst is van Russisch gas, betichtte Rusland al van politieke spelletjes, maar lobbyde wel bij Canada om de gasturbine vrij te geven. Dat viel niet goed bij Oekraïne en hoeft ook geen garantie te zijn dat de gastoevoer op peil blijft. Duitsland zegt te verwachten dat Rusland de gastoevoer hervat en wijst op de contractuele verplichtingen van Gazprom. Tegelijkertijd laat de Europese Commissie weten ernstig rekening te houden met het stopzetten van de Russische gasleveringen. De Duitse pijpleidingbeheerder Gascade verwachtte eerder dat de leveringen donderdag weer even groot zijn als vlak voor het onderhoud.

De Russische president Vladimir Poetin gaf deze week aan dat er weer gas gaat stromen, mits er aan voorwaarden wordt voldaan. Zonder bijvoorbeeld de gereviseerde turbine kan er volgens hem niet meer dan 20 procent van de normale hoeveelheid gas door de pijplijn. Gazprom zei woensdag al niet over de juiste documenten te beschikken om de turbine weer te installeren.

Als Rusland de gaskraan dichtdraait kost dat de EU gemiddeld tussen de 0,9 en 1,5 procent economische groei, schat de Europese Commissie. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) rekende deze week voor dat landen als Hongarije, Tsjechië, Slowakije en Italië veel zwaarder zouden worden getroffen dan gemiddeld. Als de EU-landen samenwerken en gasvoorraden delen kunnen de gevolgen beperkt worden, aldus het IMF.