Een groep boeren heeft de N247, die loopt van Amsterdam naar Purmerend, bezet met 30 tot 35 trekkers. Dit bevestigt de politie na berichtgeving van NH Nieuws. Op beelden is te zien dat de boeren bij het kruispunt van de N247 met de N235 in het gebied Landelijk Noord staan.

Volgens de politie zijn hooibalen op de weg neergezet. Hulpdiensten zouden er wel langs mogen van de protesterende boeren.

„We zijn met de boeren in gesprek, dit verloopt rustig. Maar zoals de afgelopen dagen al vaker is gezegd: dit is niet de bedoeling”, aldus de woordvoerder van de politie Amsterdam.

Een groep boeren heeft dinsdagavond met tractoren de toegangsweg voor de poort bij Slot Loevestein in de gemeente Zaltbommel ongeveer twee uur lang geblokkeerd, zo meldt een woordvoerder van het kasteel. Gemeenteraadsleden waren in het kasteel aanwezig voor een presentatie en konden niet meer vertrekken. Na een gesprek met twee raadsleden besloten de boeren te vertrekken.

De actie was volgens Slot Loevestein een verwijzing naar de geschiedenis van het kasteel als staatsgevangenis. „Namens de gehele agrarische sector Bommelerwaard nemen wij u ludiek en symbolisch gevangen in één van de oudste gevangenissen van Nederland”, luidt een tekst die door de demonstrerende groep aan de mensen in het kasteel zou zijn overhandigd.

Ook staat Slot Loevestein in een Natura 2000-gebied, waar strenge stikstofregels gelden.

Op snelweg A1 ter hoogte van Stroe heeft de politie dinsdagavond voorkomen dat er boomstammen op de snelweg zijn gelegd. Wel werden banden lekgestoken en zijn ventielen losgedraaid van een politieauto en van politiemotoren, aldus de politie Overijssel.

Eerder dinsdagavond was de A1 van Amsterdam naar Apeldoorn rond 20.00 uur enige tijd dicht voor verkeer. Boeren met tractoren blokkeerden bij Barneveld de snelweg. Omstreeks 20.30 uur was de weg weer open, meldde de ANWB.

Volgens Omroep Gelderland was er op de A1 ter hoogte van Stroe ook brand gesticht en zouden enkele mensen extra banden op de brandhaard hebben gegooid om het vuur aan te houden.

Volgens Rijkswaterstaat stonden dinsdag in diverse delen van het land langs de weg hooibalen in de brand. Weggebruikers werd geadviseerd extra alert te zijn.

Vanaf een viaduct over de A50, waar dinsdagavond een boerenprotest plaatsvindt, is vuurwerk gegooid naar hulpverleners. Dit meldt de politie. De hulpdiensten zijn op de A50 aanwezig voor het blussen van hooibalen die in de brand staan, zo meldde de ANWB eerder.

Een woordvoerder van de politie kan desgevraagd nog niet melden of er mensen zijn aangehouden. Rijkswaterstaat zegt dat de A50 richting Zwolle versperd is als gevolg van de boerenactie bij knooppunt Beekbergen. Het verkeer wordt omgeleid via de A1, A35 en N35.

De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland meldt dat de brandweer ter plaatse is. Rond 20.45 uur kon gemeld worden dat de branden onder controle zijn. Wel is de brandweer „nog enige tijd druk” met het uit elkaar trekken, afblussen en afvoeren van de hooibalen.

Bij het provinciehuis in Den Bosch hebben dinsdag een paar honderd boeren gedemonstreerd. Ze waren met tachtig tot honderd trekkers naar het provinciehuis gekomen om de protesten tegen het stikstofbeleid van het kabinet kracht bij te zetten.

Volgens een woordvoerder van de provincie stonden er rond 16.30 uur tweehonderd tot driehonderd boeren. Ze droegen borden met opschriften mee waarop onder meer stond „Wij worden uitgemoord” en „Kut Kabinet”. De manifestatie verliep volgens de woordvoerder van de provincie in een gemoedelijke sfeer. Medewerkers van de provincie deelden worstenbroodjes uit. Na 17.30 uur vertrok het agrarische gezelschap weer. „De rust is weergekeerd”, zei een woordvoerder van de politie dinsdagavond.

Gedeputeerde Elies Lemkes-Straver (Landbouw, CDA) ging in gesprek met boerenvoorman Mark van den Oever van Farmers Defence Force. „We zijn het niet met elkaar eens, maar gaan het gesprek aan”, zei de woordvoerder van de provincie. Er stond een mobiele barbecue en er werd muziek ten gehore gebracht. Volgens de politie hebben zich er geen incidenten voorgedaan, er werden geen bekeuringen uitgeschreven.

In een gesprek met regionale media zei Van den Oever dat gedeputeerde Lemkes „helemaal geen compassie met ons heeft”. Volgens hem heeft zij geen gevoel van wat er bij de boeren leeft. „Ik heb van gif mijn bekertje kapot geknepen”, zei hij na het gesprek met de gedeputeerde. Die van haar kant zei tegen Van den Oever: „Wij besluiten niets, we doen het samen met jullie.”

Eerder dinsdag stonden enkele tientallen boeren bij het gouvernement in Maastricht, waar ze welkom werden geheten door de Limburgse gouverneur Emile Roemer. „Welkom op het gouvernement, het huis van de democratie en dus ook jullie huis”, zei Roemer bij die gelegenheid. ‘Stikstofgedeputeerde’ Geert Gabriels (GroenLinks) kreeg een warm applaus van de boeren toen hij hen uitnodigde: „Als jullie vragen hebben kunnen jullie altijd contact opnemen.”

Dinsdagmiddag haalde de politie een stoet van zo’n zeventig tractoren van snelweg A59 bij Heesch. De bestuurders hebben een bekeuring gekregen. De boeren reden daarna via provinciale wegen naar hun bestemming.

De politie heeft dinsdag een 44-jarige man uit Almelo opgepakt voor opruiing op sociale media. In de teksten die hij plaatste werd ingegaan op de boerenprotesten, meldt de politie. „We hebben begrip voor demonstraties maar oproepen tot geweld accepteren we niet.” Een woordvoerder kan desgevraagd niks kwijt over wat de man precies schreef.

Vergeleken met vorige week zijn er nu minder boeren op de been om te demonstreren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Maar de acties van de demonstranten verharden, zegt nationaal commandant bij de politie Willem Woelders. „De groep die acties uitvoert is kleiner maar radicaler. Boeren hebben het gevoel dat er geen zicht op een oplossing voor hen is. Ik hoop dat het niet verder escaleert, maar ik denk niet dat het al aan het dimmen is”, stelt Woelders. Hij spreekt van „een zorgelijke ontwikkeling die Nederland zich moet aantrekken”.

Verspreid over het hele land zijn de laatste dagen protestacties. Boeren blokkeren snelwegen en provinciehuizen met tractoren, duiken op bij gemeentehuizen, provinciehuizen en bij bestuurders thuis. Ze sproeien mest tegen gevels van overheidsgebouwen en steken hooibalen in brand.

Volgens Woelders is het moeilijk om overal op tijd bij te zijn. „De boeren spreken zelf af wanneer ze wat gaan doen, ze zijn georganiseerd ongeorganiseerd. Dat maakt het onvoorspelbaar. Wij hebben beperkte informatie, we moeten vaak reageren op wat we zien. Dan kost het tijd om er naartoe te gaan. Soms komen we zelf in de file en is de boel al dicht als wij er zijn. Je zult nooit de situatie krijgen dat er nergens iets gebeurt, dat is niet reëel.”

Bovendien is het soms fysiek onmogelijk om boeren tegen te houden. „Stel dat je politievoertuigen op de rijbaan zet. Dan gaan ze eromheen, door de berm en het talud. Ik zou ook niet voor een tractor gaan staan, je moet als politieman of -vrouw echt goed uitkijken wat je doet. Ter plaatse moeten mensen afwegen hoe groot het risico is, wat veilig en haalbaar is. Sommige boeren werken mee, sommige niet.”

Agenten die nu demonstraties begeleiden, kunnen niet op andere plekken worden ingezet. Woelders: „Het groeit ons niet boven het hoofd, we blijven ons werk doen. Maar mensen die nu op de snelwegen zijn, kunnen niet ergens anders zijn, bijvoorbeeld om toezicht te houden. Wijkagenten kunnen minder vaak in hun wijk zijn.”

Woelders benadrukt dat de politie niet over het stikstofbeleid gaat en dat demonstreren een grondrecht is. Van dat recht zullen de boeren de komende tijd gebruik blijven maken, verwacht Woelders. „De problemen zijn na vandaag niet opgelost, dat is helder. De overheid heeft nog zeker een jaar nodig om concreet te bepalen wat er moet gebeuren, al die tijd zal er onrust bij de boeren zijn. We houden er rekening mee dat er meer momenten zijn dat ze hun verhaal kwijt willen.”
Woelders hoopt dat bestuurders met boeren praten „hoe de maatregelen zo goed mogelijk neergezet kunnen worden. Dat zou iedereen rust kunnen geven.”

Apeldoorn doet aangifte tegen demonstrerende boeren die maandag brand stichtten op het Marktplein voor het stadhuis en daar ook mest uitreden. De gemeente start bovendien een civiele procedure om de aangerichte schade te verhalen en de schoonmaakkosten vergoed te krijgen.

Boeren staken maandag een stapel pallets bovenop een berg stro in brand. Apeldoorn zegt dat er ook schade is aangericht op het Marktplein. Bij vertrek lieten de boeren een spoor van mest achter. Burgemeester Ton Heerts van Apeldoorn: „Ik sta volledig achter het recht dat de boeren hebben om uiting te geven aan de zorgen die ze hebben. Maar bewust afval in brand steken, schade veroorzaken en mest uitrijden hoort daar niet bij. Daarmee worden grenzen overschreden.”

Bij een eerdere boerenactie ontstond in Apeldoorn ook al schade. Toen reden boeren met hun tractoren over het Marktplein, terwijl daaraan werd gewerkt.

Protesterende boeren hebben dinsdagavond langs de A16 in de berm bij knooppunt Klaverpolder een barbecue aangestoken, zo meldt de ANWB. Omdat de actie veel bekijks trekt staat er richting Breda een lange file.

Het verkeer kan vanuit Rotterdam omrijden via de Haringvlietbrug over de A29, aldus de ANWB.

Op de A15 van Gorinchem naar Nijmegen is overlast door trekkers die op de weg rijden, meldt de ANWB. Het verkeer rijdt als gevolg hiervan langzaam tussen Echteld en Ochten, wat voor een vertraging van meer dan een half uur zorgt.

De politie in Den Haag heeft dinsdag vijf personen aangehouden. Een van hen deed mee aan het boerenprotest tegen de stikstofplannen van het kabinet en is opgepakt wegens belediging. Vier anderen die volgens de politie bij een soort „anti-overheidsgroep” lijken te horen, werden aangehouden voor openlijk geweld (twee personen) en belediging (een persoon). De vierde werd aangehouden voor het overtreden van een gebiedsverbod.

Een groep van enkele tientallen anti-overheidsdemonstranten, die de afgelopen jaren ook vaak aanwezig was bij protesten tegen het Nederlandse coronabeleid, raakte na het vertrek van de boeren nog verzeild in een kleine schermutseling nabij het station Den Haag Centraal. Na ingrijpen van de politie keerde de rust in het centrum van de stad terug.

In het hele land en ook in Den Haag protesteerden boeren tegen de stikstofplannen van het kabinet. In Den Haag arriveerden boeren met tractoren, voor een zijingang van de Tweede kamer stonden twee koeien. Binnen in het Kamergebouw volgden tientallen boeren de stemming over de moties over het stikstofbeleid. Het kabinet wil de ammoniakuitstoot van de landbouw gemiddeld met 40 procent omlaag brengen, zodat de natuur niet langer wordt overbelast. In beschermde natuurgebieden zelf mag volgens de plannen vrijwel geen uitstoot meer plaatsvinden.

Na de stemmingen in de Kamer vertrokken de meeste boeren uit Den Haag. Een deel van de actievoerders reed met trekkers richting het zuidoosten van Den Haag, door de Victory Boogie Woogietunnel. Of ze naar een andere locatie gaan of terug naar huis zijn, is onduidelijk.

Land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland wil dat er onmiddellijk onderzoek komt naar de economische, sociale en culturele impact van het stikstofbeleid van het kabinet. LTO maakt zich grote zorgen over de „kaalslag van het platteland” en spreekt van een „verwoestend, onhaalbaar en onrealistisch” stikstofbeleid.

„Boeren en tuinders voelen zich machteloos en radeloos. Het kabinet wil 25 miljard belastinggeld inzetten voor plannen die niet zijn doorgerekend. De economische, sociale en culturele impact van dit verwoestende stikstofbeleid is onbekend, hoe kun je dan over toekomstperspectief spreken?”, aldus LTO-voorzitter Sjaak van der Tak in een verklaring.

Van der Tak zegt dat er geen analyse is gemaakt van de gevolgen als mogelijk duizenden boerenbedrijven moeten verdwijnen. „Terecht maken politieke partijen zich druk over de leefbaarheid op het platteland. Het is daarom teleurstellend dat moties om in kaart te brengen wat de sociale, economische en maatschappelijke gevolgen van zowel SGP als BBB en JA21 niet zijn aangenomen.”

Volgens de LTO-voorman zijn de provincies nu aan zet om dit „Haagse dictaat te veranderen in beleid waarmee we op het platteland goed eten en mooi groen kunnen blijven produceren”. „Boeren en tuinders hebben daar, samen met anderen, talloze voorstellen voor gedaan die wél realistisch zijn”, stelt Van der Tak.

Grote veevoederbedrijven steunen de boerenprotesten, maar dat betekent niet dat alles wat de boeren doen op hun goedkeuring kan rekenen. Landbouwcoöperatie Agrifirm keurt „elke vorm van intimidatie af” en ForFarmers roept op tot „waardige acties”. Volgens branchegenoot De Heus is het belangrijk dat de boeren zich houden aan de wet- regelgeving en dat maatschappelijk aanvaardbare grenzen niet worden overschreden.

De ondernemingen verstrekten financiële steun aan de grote boerendemonstratie tegen de stikstofplannen van het kabinet van vorige week. Om hoeveel geld het precies gaat is niet duidelijk, maar Agrifirm was bijvoorbeeld in Stroe aanwezig met een bulkwagen.

„Wij maken ons samen met de veehouders zorgen over de toekomst van de agrarische sector”, zo klinkt het bij De Heus. Als het aangekondigde beleid wordt doorgezet krijgen niet alleen de boeren het moeilijk, maar raakt dat ook de veevoederbedrijven die nu voer leveren aan de boeren. ForFarmers wijst op zijn beurt erop dat de politiek en provinciale besturen juist samen met de boeren en de sector aan de slag moeten om een oplossing te zoeken.

Groepen boeren blokkeerden deze week opnieuw snelwegen. Ook zijn er actievoerders langs geweest bij het huis van minister Christianne van der Wal. „We snappen het huidige sentiment, maar elke vorm van intimidatie keuren wij af”, zegt een woordvoerster van Agrifirm na vragen hierover. Ze benadrukt dat de onderneming alleen publieksvriendelijke acties steunt.
ForFarmers denkt daar net zo over. „Wij begrijpen hun emotie en beweegredenen. Toch roepen we op tot waardige acties; als vanzelfsprekend staan wij niet achter geweld of intimidatie.”

De Heus laat weten achter de boosheid van de boeren te staan. Maar het bedrijf verbindt zich niet aan alles wat de boeren nu doen. De acties van deze week worden bijvoorbeeld niet financieel ondersteund door De Heus. De onderneming spreekt de boeren niet aan op wat ze wel en niet doen bij hun acties. „Dat laten we aan toezichthouders over.”

Boeren die met hun trekkers dinsdagmiddag bij de Tweede Kamer stonden, zijn vertrokken. Een deel van de actievoerders is richting het zuidoosten van Den Haag gereden, door de Victory Boogie Woogietunnel. Of ze naar een andere locatie gaan of terug naar huis zijn, is onduidelijk. De boeren protesteren tegen stikstofplannen van het kabinet.

Ook stikstofminister Christianne van der Wal keurt gevaarlijke situaties als gevolg van de grootschalige boerenprotesten af. „Dit brengt anderen en jezelf in gevaar” en „is geen acceptabele manier om te protesteren”, zegt de bewindsvrouw op Twitter. Ze doelt onder meer op boerenacties met tractoren op de snelwegen.

Van der Wal, die de afgelopen weken ook meermaals thuis werd opgezocht door boeren, zegt begrip te hebben voor de zorgen. Ze benadrukt dat het kabinet en de provincies nog acht jaar te tijd hebben om de stikstofuitstoot door de landbouw flink te verminderen. Bovendien „is er een fonds om de boeren te helpen hun toekomst verder vorm te geven”. Het kabinet houdt volgens haar „oog voor de leefbaarheid van het platteland”.

Tientallen boeren hebben zich in de Tweede Kamer rustig gehouden tijdens de stemming over onder meer moties tegen het stikstofbeleid. Kamervoorzitter Vera Bergkamp moest belanghebbenden op de volle publieke tribune wel enkele keren tot de orde roepen, na bijvoorbeeld applaus voor Forum voor Democratie en de BoerBurgerBeweging, partijen die zich tegen het beleid keren. Een voorstel om de stikstofplannen van tafel te halen, kreeg bij lange na geen meerderheid.

In de Kamer mogen geen tekenen van waardering of afkeuring worden geuit vanaf de publieke tribune. Vlak na de stemming over het stikstofbeleid vertrokken de boeren weer naar buiten, waar nog protesterende collega’s stonden. De boeren waren met trekkers en zelfs koeien naar Den Haag gereden.

Er werd niet gestemd over een stikstofwet, maar wel over moties die bijvoorbeeld betrekking hadden op stikstofnormen in de natuur, maatregelen voor bioboeren en de rol van banken in de stikstofcrisis. Alleen FvD, JA21, de groep-Van Haga en BBB steunden een motie van wantrouwen van de PVV tegen het kabinet. Een motie van afkeuring kreeg ook steun van de SP en SGP. Beide laatste moties haalden het niet.

Volgens boerenactiegroep Agractie heeft premier Mark Rutte op zijn persconferentie laten zien dat hij „niet op de hoogte is” van wat er speelt onder de boeren. „U bent niet op de hoogte van wat boeren drijft en waarom zij in actie komen”, zegt bestuurslid Erik Luiten van de protestgroep in een video.

„U zegt dat de ministers met boeren in gesprek moeten. Inderdaad, minister-president, dat is precies wat er misgaat”, klinkt het. „We hebben vele oplossingen aangedragen, maar er wordt niet geluisterd. Er wordt niet eens ingegaan op onze verzoeken om serieus en inhoudelijk over oplossingen te spreken.”

Boeren staan volgens Agractie „met de rug tegen de muur” door de stikstofplannen van het kabinet. „Uw kabinet stort de ene na de andere berg stront en ellende over de boeren uit, zonder ook maar enig perspectief”, zegt Luiten in het filmpje. Hij roept het kabinet nogmaals op in gesprek te gaan over oplossingen. „Wij staan ervoor open en de boeren ook. Indien niet, dan begrijpen wij de boeren, dat ze hun boosheid, frustratie en emotie blijven uiten door te blijven demonstreren.”

Rutte benadrukte tijdens zijn persconferentie dat de plannen noodzakelijk zijn. Hij wees erop dat de bodem verzuurt en herinnerde aan de rechterlijke uitspraken waarin is duidelijk gemaakt dat de natuur beter beschermd moet worden tegen te hoge stikstofconcentraties.

De A28 richting het noorden bij het Overijsselse Staphorst is weer tractorvrij, meldt Rijkswaterstaat dinsdagmiddag. In de richting van Zwolle is de weg nog wel geblokkeerd.

Volgens de organisatie zijn de tractoren ter hoogte van Hoogeveen weer in beweging gekomen. De boeren rijden breed over de weg richting de A32. Het verkeer dat achter de blokkade stond, rijdt daar langzaam achteraan.

Tientallen boeren die met ongeveer vijftig tractoren naar Utrecht zijn gekomen, hebben op de parkeerplaats van Stadion Galgenwaard van FC Utrecht hun frustratie geuit aan het provinciebestuur van Utrecht. Ze protesteerden tegen de stikstofplannen van het kabinet. Gedeputeerden Mirjam Sterk (CDA) en Arne Schaddelee (ChristenUnie) van de provincie Utrecht en de commissaris van de Koning Hans Oosters gingen met hen in gesprek.

De boeren stortten dinsdag een grote berg zand voor de voeten van de aanwezige gedeputeerden en de commissaris van de Koning. Volgens de actievoerders steunt de provincie Utrecht Den Haag. Een van de boeren zei hier te staan uit „pure frustratie”. „Kiest u voor de boeren of toch voor Den Haag?” Volgens een andere boer „komt alles op het bordje van de boer. Gaat de gewone burger ook inleveren?”

Sterk zei de onzekerheid te snappen. „We moeten een transitie maken. Laten we samen kijken hoever wij komen”, aldus de gedeputeerde. Oosters zei de zorgen van de boeren te „horen, zien en voelen”. „Wij leven mee met die zorgen.”

De provincie vindt dat er veel onduidelijk is over de stikstofplannen. Kort geleden stuurde de provincie een brief aan de ministers Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) en Henk Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) waarin om hulp en duidelijkheid werd gevraagd.

Onderweg naar het voetbalstadion van FC Utrecht blokkeerden boeren af en toe kruispunten zodat de stoet kon doorrijden.
Volgens de woordvoerder van de provincie is de boeren gevraagd om niet naar het provinciehuis te komen omdat daar Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen. Dinsdag bezochten demonstrerende boeren op verschillende plekken in het land provinciehuizen.

Gedeputeerde Sterk gaat onder meer over landbouw en natuur. Schaddelee gaat onder meer over communicatie, mobiliteit, recreatie en toerisme.

De A59 tussen Oss en Den Bosch is weer vrij na een boerenprotest op de snelweg. Eerder hielden zeventig tractoren het verkeer tegen, aldus de politie. Agenten hebben de boeren opgedragen om te vertrekken. Volgens de politie hebben de boeren daar inmiddels gehoor aan gegeven.

Het protest was volgens de ANWB in de buurt van de Brabantse plaats Nuland.

Op andere plekken in het land, zoals langs de A1 bij Markelo, staan tractoren langs de kant van de snelweg. Dat levert volgens Rijkswaterstaat geen vertraging op.

Farmers Defence Force (FDF) vindt de demonstraties van de boeren door het hele land „geheel geoorloofd”. „We snappen dat mensen erg boos worden”, vertelt een woordvoerster van de belangenorganisatie voor boeren.

„De demonstraties zijn het gevolg van het beleid van het kabinet”, zegt de woordvoerster. Bij de Tweede Kamer in Den Haag staan ook twee koeien. De boeren zeggen dat een van deze twee koeien naar het slachthuis gaat als de stikstofmaatregelen worden aangenomen. Volgens de woordvoerster is dat het gevolg van de halvering van de veestapel.

In Den Haag staan ongeveer vijftig tractoren op de weg richting de Tweede Kamer. Onder meer in Utrecht, Maastricht, Assen en Groningen verzamelen boeren zich.

Oppositiepartijen zijn niet te spreken over de reactie van premier Mark Rutte op de boerenacties die tot gevaarlijke situaties kunnen leiden. Waar de Partij voor de Dieren de veroordelingen „te mager” vindt, spreken sommige rechtse partijen hun steun uit voor de boeren die proberen te ontregelen in het protest tegen het stikstofbeleid. De premier is onzichtbaar of gooit olie op het vuur, vinden ze.

Esther Ouwehand, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren, vindt het onbegrijpelijk dat Rutte de boeren geen excuses maakt, terwijl die „écht noodzakelijk zijn’. Ook heeft ze er geen goed woord voor over dat Rutte de doodsbedreiging aan het adres van „zijn minister” Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) niet veroordeelt.

„Nee Mark, dit is te mager. Persmoment van nog geen kwartier om de maatschappelijke onrust te keren? Geen erkenning vh boerenbedrog dat VVD/CDA-kabinetten jarenlang hebben verspreid, waardoor boeren steeds verder in klem raakten”, twitterde Ouwehand.

Ook van Geert Wilders (PVV) en Wybren van Haga (Groep Van Haga) krijgt Rutte op Twitter een veeg uit de pan. „Rutte is totaal onzichtbaar. Niet bij debat, niet bij de boerendemonstratie, hij is de grote afwezige. Maar nu wel live op TV de boeren de les lezen. Daarmee gooit hij olie op het vuur”, twittert Wilders.

„Respectloze persconferentie biedt onze boeren geen enkel perspectief.” Hij vindt het logisch dat boeren „vechten voor hun voortbestaan” laat Van Haga op twitter weten. Hij vindt het „mooi om te zien dat er zoveel boeren naar Den Haag zijn gekomen om te protesteren tegen het malafide #stikstofbeleid.” Zowel hij als Wilders is dinsdagmiddag aanwezig bij het boerenprotest voor de Tweede Kamer, net als enkele andere politici.

Steun krijgt Rutte van partijgenoot Ingrid Michon, Kamerlid voor de VVD. „Demonstreren is een groot goed. Of je het nu eens bent met de boodschap van de demonstranten of niet. Maar zéér eens met@markrutte: gevaarlijke situaties creëren en mensen intimideren is ónacceptabel. Je houdt je aan de wet!”, twittert Michon.

SGP-Kamerlid Roelof Bisschop zegt op Twitter dat er terecht veel sympathie voor de boeren is, maar dat acties die „anderen in gevaar brengen, schade aanrichten, onnodig hinderen of veel overlast veroorzaken” daar niet bij helpen.

Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) vindt de protesten van de boeren nu wel „echt heftig worden”, ook al had ze vooraf heftigheid verwacht, zei ze tijdens een kort persmoment. Ze weet nog niet of ze dinsdag met boeren in gesprek gaat, die opnieuw protesteren tegen de stikstofplannen en onder meer voor het gebouw van de Tweede Kamer staan met tractoren en een paar koeien hebben meegenomen.

Van der Wal hoeft niet in de Kamer te zijn en heeft andere zaken op haar agenda staan, zei ze. Maar ze zal niettemin overleggen hierover. „Ik ben altijd bereid om het gesprek aan te gaan”. Ze voelt zich wel veilig om dit te doen.

De minister benadrukte nogmaals dat ze de zorgen van veel boeren en boerengezinnen echt snapt. „Tegelijkertijd zie ik veel beelden ontstaan en zie ik de nuance een beetje verdwijnen. Alsof we het hele platteland leegvegen en er helemaal geen toekomst meer is voor boeren in Nederland. Dat is natuurlijk echt niet het geval.”

De stikstofkaart die ze onlangs presenteerde „geeft richting en is een vertrekpunt om mee aan de slag te gaan”. Samen met de provincies is er een jaar de tijd om te bepalen wat echte doelen zijn per gebied, maar „we hebben acht jaar de tijd om de doelen te halen. En dat is ruim de tijd”, aldus Van der Wal.

Daarnaast benadrukte ze dat er ook nog veel gebieden zijn waar ook veel toekomst is voor boeren. „Er zijn veel boeren die echt gefrustreerd en boos zijn. Tegelijk zijn er ook veel boeren die zeggen dat het over hun toekomst gaat, over de vruchtbare bodem. Daarom is het nodig dat we met elkaar veranderen, de hele sector.”

De impact zal het grootst zijn waar met name de hele intensieve industriële veehouderij dicht bij de zogenoemde Natura 2000-gebieden zit. „Daar moeten we op zoek naar een nieuwe balans. Daar is straks nog weinig ruimte voor intensieve veehouderij. Maar tegelijk kan er veel in andere gebieden.”

In januari kijkt ze hoe ver de provincies zijn met de uitwerking van de stikstofplannen. Als zij niet genoeg vaart maken, grijpt de minister in.

In een brief stellen de boeren die in het centrum van Den Haag aan het protesteren zijn dat een van de twee koeien die ze hebben meegenomen naar het slachthuis gaat als de stikstofmaatregelen worden aangenomen. De brief werd tevens voorgelezen op het plein voor de Tweede Kamer door een van de demonstranten, boer Koos Cromwijk.

„Als de stikstofmaatregelen worden aangenomen, dan zal een van deze twee dames niet naar huis toe gaan, maar die krijgt een enkeltje slachthuis”, aldus de boer. De boeren geven het beleid van het kabinet daarvan de schuld.

Ongeveer vijftig tractoren staan op de Bezuidenhoutseweg richting het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag. De politie blokkeert de weg, waardoor het verkeer er niet langs kan.

Transportbedrijven ondervinden hinder van de boerenacties. Uit protest tegen de stikstofplannen van het kabinet wierpen groepen boerenactivisten maandag en dinsdag blokkades op bij snelwegen. Dat zorgde ervoor dat vrachtwagens later of soms zelf helemaal niet op hun bestemming kwamen.

Vos Transport had bij 10 tot 20 procent van zijn ritten last van de blokkades. „Het is echt een ramp. De problemen variëren van vertragingen tot chauffeurs die uiteindelijk maar moesten omdraaien en helemaal niet op bestemming aankwamen. Je zit ook nog met de verplichte rij- en rusttijden”, zegt directeur en eigenaar Jules Menheere.

De geannuleerde ritten leveren vervolgens dubbel werk op, wat het bedrijf extra geld kost. Een exacte schatting van de financiële schade kan Menheere nog niet geven. Hij heeft weinig goede woorden over voor de vorm van actievoeren waar boerengroeperingen voor hebben gekozen. „Dit is al de derde of vierde keer dat ze denken dat ze ons moeten pakken, ik vind het wel welletjes. Ik voel hun angst en leef met ze mee, maar ik vind niet dat ze over mijn kop moeten staken.”

Bij branchegenoot Van Duijn Transport klinkt hetzelfde geluid. Planner John Gielisse verwacht dat boeren snel de sympathie van anderen verliezen door blokkades. „Je mag het oneens zijn, maar je moet elkaar niet in de weg zitten.” Vertragingen door de acties hebben bij het bedrijf, dat veel vleesproducten vervoert, niet voor noemenswaardige problemen gezorgd. De aansluiting op veerdiensten of treinen naar bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk is nooit in het geding gekomen, waardoor er geen grote financiële gevolgen waren.

Post- en pakketvervoerder PostNL meldt nog geen grote problemen te hebben ondervonden door de snelwegblokkades. Het bedrijf houdt de ontwikkelingen wel nauwlettend in de gaten, zegt een woordvoerder.

Demonstrerende boeren bezoeken dinsdag op een aantal plekken in het land provinciehuizen. Onder meer in Groningen en Assen stonden tientallen boeren met trekkers op de stoep. In Groningen hebben de actievoerders een grote berg zand op het Martinikerkhof gestort.

De provincies moeten volgens het stikstofplan van het kabinet het beleid „op maat” uitvoeren. Dat betekent dat de provincies ervoor moeten zorgen dat de stikstofuitstoot omlaag gaat in daarvoor aangewezen gebieden. Voor 1 juli volgend jaar moeten de provincies aan het Rijk laten weten hoe ze dat precies per gebied gaan doen. Verschillende provincies, zoals Gelderland en Overijssel, hebben al aan stikstofminister Christianne van der Wal laten weten dat zij vooralsnog hun eigen beleid voortzetten en dat ze het kabinetsplan niet zien zitten.

De actievoerende boeren bieden provinciebesturen dinsdag een brandbrief aan, waarin ze vragen om het beleid af te wijzen. Langs de weg naar het Drentse provinciehuis in Assen stonden 25 boeren met tractoren commissaris van de Koning Jetta Klijnsma op te wachten. Klijnsma was volgens RTV Drenthe „verrast” maar wilde wel met de boeren praten. Ze maakte duidelijk dat de Tweede Kamer over het stikstofplan moet stemmen en dat de provincie daar volgens haar weinig aan kan doen.

Gouverneur Emile Roemer van de provincie Limburg heeft de boeren dinsdagmiddag met een handdruk begroet. Samen met gedeputeerde Geert Gabriëls praat hij op de stoep voor het Gouvernement met de actievoerders. Die kwamen lopend naar het gebouw aan de Maas in Maastricht.

De provincie Noord-Brabant rekent op de komst van vijftig tot honderd boeren op trekkers, aldus een woordvoerder. Die zouden begin van de middag in Den Bosch arriveren. De boeren mogen het provinciehuis niet in. Mogelijk gaat landbouwgedeputeerde Elles Lemkes in gesprek met de actievoerders, maar dat staat nog niet vast. Maandag is in Brabant ook al langdurig met actievoerende boeren gesproken, zegt de woordvoerder.

Ook in Zeeland zijn voor later dinsdagmiddag acties aangekondigd, maar het is nog niet bekend of het provinciehuis in Middelburg dan ook doelwit is. In Utrecht hebben zich bij Stadion Galgenwaard ongeveer veertig boeren verzameld. Zij gaan in gesprek met provinciebestuurder Mirjam Sterk.

De weg bij de Tweede Kamer is afgesloten door de politie. Daardoor kunnen tractoren en ander verkeer niet meer over de Bezuidenhoutseweg.

Bij de boerendemonstratie in Den Haag zijn veel politieagenten, de Koninklijke Marechaussee en de Mobiele Eenheid (ME) aanwezig. Alle ingangen richting de Tweede Kamer zijn afgesloten en beveiligd, alleen mensen met een toegangspas of een bezoekerspas kunnen naar binnen.

Boeren- en tuindersorganisatie LTO Noord wil kinderen die door de boerenprotesten van vorige week hun schoolreisje misten alsnog verrassen. Scholen waarvan het uitje door de boerenacties in de soep liep, kunnen zich melden. De boeren willen naar eigen zeggen graag iets voor hen terug doen.

LTO Noord kreeg signalen dat verschillende kinderen in Nederland door de protesten niet op schoolreis konden. Volgens de organisatie kwam dit omdat de opkomst van boeren bij de acties onverwacht hoog was, met als gevolg grote drukte op de wegen.

Het gaat alleen om de protesten van vorige week woensdag, omdat LTO Noord toen een van de organisatoren van de acties was.

Wat voor verrassing gedupeerde kinderen van de boeren kunnen verwachten, staat nog niet helemaal vast. Mogelijk kan er boerenijs voor ze geregeld worden. Bij LTO Noord werd ook gedacht aan een aanbod om een dagje langs te komen op de boerderij, maar de organisatie begreep al snel dat zoiets regelen voor het einde van het schooljaar praktisch niet meer haalbaar was.

Samen met andere agrariërs zaagde boer én SGP-raadslid Floor de Jong maandag tientallen „100 procent eigen” knotwilgen in de Krimpenerwaard om. Uit boosheid over de stikstofplannen van de overheid. „Als ik de tijd kon terugdraaien, zou ik het absoluut anders hebben gedaan.”

Lees ook

Boer én SGP-raadslid die knotwilgen omzaagde: Actie is ontploft in ons gezicht

De eerste boeren zijn dinsdag rond 11.30 uur met hun tractor aangekomen bij het gebouw van de Tweede Kamer. Vooralsnog zijn ongeveer dertig tractoren gezien. Op de stoep voor een zijingang van de Tweede Kamer staan twee koeien.

De politie en de marechaussee zijn aanwezig. Ingangen richting de Tweede Kamer worden bewaakt door meerdere agenten. De zijingangen zijn gesloten. Ook het hek bij het ministerie van Financiën is dicht. De weg en het kruispunt bij het ministerie is wel open voor verkeer.

Een aantal tractoren staat in de buurt van de Malietoren stil op de Bezuidenhoutseweg. Het verkeer kan erlangs, de weg wordt niet geblokkeerd. Op een tractor met een vlag van Farmers Defence Force (FDF) staat de tekst ‘Proud to be a farmer’. Aan de trekker hangt een koe aan een strop.

Demonstrerende boeren hebben de snelweg A28 bij Meppel geblokkeerd. Bij knooppunt Lankhorst staat het verkeer richting Zwolle helemaal stil, melden Rijkswaterstaat en de ANWB. Weggebruikers die vanuit Groningen en Leeuwarden richting het zuiden willen reizen, krijgen het advies om via Heerenveen, Joure en Emmeloord te rijden.

Op maandag hadden boeren ook de A28 geblokkeerd. Dat gebeurde tussen Hoogeveen en Assen, en in beide richtingen bij knooppunt Hattemerbroek, net onder Zwolle.

Ruim veertig boeren hebben zich met trekkers verzameld bij Stadion Galgenwaard in Utrecht om daar te protesteren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Gedeputeerde Mirjam Sterk (CDA) van de provincie Utrecht zal dinsdagmiddag aanwezig zijn bij het protest, aldus haar woordvoerder. Ze gaat daar in gesprek met de boeren.

Onderweg naar het voetbalstadion van FC Utrecht blokkeerden boeren af en toe kruispunten zodat de stoet kon doorrijden. Er zouden ook nog boeren onderweg zijn.

Volgens de woordvoerder van de provincie is de boeren gevraagd om niet naar het provinciehuis te komen omdat daar Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen.

Gedeputeerde Sterk gaat onder meer over landbouw en natuur.

Premier Mark Rutte begrijpt dat het stikstofbeleid „ingrijpend” is voor veel boeren en dat ze liever meer concrete perspectiefplannen hadden gezien, zei hij tijdens een korte persconferentie. „Ik snap dat boeren ongelooflijk geschrokken zijn”, zei Rutte, die tegelijk benadrukte dat de besluiten over stikstof „wel noodzakelijk zijn”.

De kritiek op te weinig perspectief kwam ook uitgebreid aan bod tijdens het Kamerdebat over de stikstofplannen, aldus Rutte. „Maar dat is wel ingewikkeld”, zei de minister-president. Concrete regelingen voor boeren die blijven en groener willen boeren, zijn ook afhankelijk van de stikstofplannen. Deze worden de komende tijd per gebied ingevuld. Bovendien wil het kabinet hierover goed overleggen met boerenorganisaties zelf.

Die gesprekken zijn volgens Rutte intensief gaande „om ervoor te zorgen dat we dat uit kunnen voeren op een manier die zoveel mogelijk rekening houdt ook met die zorgen”. Volgens hem mogen mensen feiten ontkennen „maar het is niet verstandig”. Want een feit is volgens de premier „dat de bodem verzuurt en dat dit op lange termijn ook gevolgen heeft voor de agrarische sector. „Feit is ook dat als we nu dingen niet doen, het ertoe leidt dat door rechterlijke uitspraken geen wegen worden aangelegd en er geen woningbouw kan plaatsvinden. En uiteindelijk het land op slot komt te staan.”

Premier Mark Rutte zegt dat hij zich al weken bemoeit met de boerenprotesten tegen de stikstofplannen van het kabinet. Daarmee reageert hij op de kritiek dat hij onzichtbaar zou zijn in de crisis.

De premier sprak samen met minister Dilan Yeşilgöz (Justitie) de pers toe om te reageren op de steeds heftiger wordende boerenprotesten. Zo werden snelwegen geblokkeerd, hooibalen in brand gestoken en ook gingen boeren weer naar de woning van stikstofminister Christianne van der Wal.

„Nu we de afgelopen dagen zien wat de demonstraties in de praktijk opleveren, en dan bedoel ik niet de goedwillende demonstranten, maar de demonstranten die gevaarlijke situaties creëren, die intimideren, dan vind ik het noodzakelijk om ons uit te spreken”, aldus de premier. De afgelopen tijd was zijn rol voornamelijk het „beslechten van interne discussies” en zorgen dat er besluitvorming komt, zegt hij.

Boerenacties die tot gevaarlijke situaties leiden voor weggebruikers, ambtenaren of politici zijn “onacceptabel”, zegt premier Mark Rutte. Demonstreren mag, zei de premier dinsdag tijdens een persmoment over de ontregelende acties van boeren die tegen het stikstofbeleid protesteren. Maar het rijden op de snelweg, het intimideren van bestuurders en het blokkeren van wegen vallen daar niet onder, aldus de premier.

De eerste boeren zijn dinsdag rond 11.30 uur met hun tractor aangekomen bij het het gebouw van de Tweede Kamer. Vooralsnog zijn ongeveer vijftien trekkers gezien.

Premier Rutte en Justitieminister Dilan Yeşilgöz geven om 11.45 uur op het ministerie van Algemene Zaken een reactie op de boerenprotesten.

Naar schatting zijn maandag in het hele land tientallen boetes uitgedeeld bij boerenprotesten op de snelwegen. Een woordvoerster van de korpsleiding van de politie kan geen precieze aantallen noemen, aangezien dit lastig in de systemen is na te gaan. De prioriteit van de politie ligt volgens haar bij het „zo snel mogelijk opheffen van een onveilige situatie”.

„Dat kan door het uitdelen van een boete, maar ook door een gesprek.” Het uitschrijven van boetes is volgens haar geen doel op zich.

Het is verboden met een tractor op de snelweg te rijden. De boete hiervoor is 410 euro. Volgens de woordvoerster kunnen er om meerdere redenen bekeuringen zijn uitgedeeld, zoals het veroorzaken van een onveilige situatie op de weg of het niet volgen van een politiebevel.

Op diverse plekken in het land gingen boeren maandag de snelweg op en zorgden ze voor oponthoud, zoals op de A28 bij Zwolle en de A1 bij Holten. Ook dinsdag zijn er weer acties tegen het stikstofbeleid.

Bij het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag is dinsdagochtend extra politie aanwezig. Er staan meerdere politiebusjes en -auto’s en ook zijn er ME-bussen rond het gebouw te zien.

Boeren kondigden dinsdag via Farmers Defence Force aan vanaf 12.00 uur aanwezig te zijn bij de Kamerdebat. Een woordvoerster laat weten dat de politie „scherp” is op acties van boeren die protesteren tegen het stikstofbeleid van het kabinet.

Drie actievoerders die maandagavond werden aangehouden bij een boerenprotest op de A9 zijn weer vrij. Volgens een woordvoerder van de politie hebben ze een boete gekregen en is het rijbewijs van een van hen ingenomen. De drie werden gearresteerd toen ze aanwijzingen van de politie op de snelweg niet opvolgden.

De actie was aan het begin van de avond tussen Heiloo en Akersloot. Volgens de politie ontstond hierdoor een verkeersonveilige situatie en om die te stoppen, werden de drie aangehouden. Daarop gingen andere boeren naar het politiebureau in Alkmaar, om hun collega’s op te wachten. Op beelden van NH Nieuws is te zien dat meerdere tractoren zich bij het politiebureau hadden verzameld.

LTO Nederland roept boeren andermaal op acties tegen het stikstofbeleid „passend en waardig” en volgens de wet te laten zijn. De land- en tuinbouworganisatie vreest dat de acties verspreid over het land het draagvlak in de samenleving zullen verminderen. Daarbij snapt LTO wel de boosheid en de radeloosheid bij boeren, die ook dinsdag actievoeren en naar de Tweede Kamer gaan om te demonstreren.

Dinsdag stemt de Tweede Kamer over het stikstofbeleid van het kabinet. De plannen om de uitstoot met 50 procent te verminderen in 2030 zijn onhaalbaar en onrealistisch, aldus LTO-voorman Sjaak van der Tak, die een kaalslag van het platteland vreest. Volgens LTO zouden boeren meer tijd moeten krijgen, waarbij meer rekening wordt gehouden met de sociaal-economische gevolgen voor boerenbedrijven.

„Doe een sociaal-economische toets, voordat we landelijk verder gaan”, aldus Van der Tak. Verder vindt de LTO-voorman dat de minister van Landbouw een nieuwe toekomstperspectiefbrief moet schrijven. „Voor ondernemers is het startpunt van perspectief: inkomen en rendement. Wij willen dus geen nieuw opsomming van bestaande beleidsmaatregelen, maar een financiële doorrekening van de effecten van dit verwoestende stikstofbeleid.”

Volgens Van der Tak zouden boeren nu al in gesprek moeten gaan met provincies, omdat Den Haag volgens hem het probleem „over de schutting” naar de provinciebesturen kiepert.
LTO had eerder al de protesten bij het woonhuis van stikstofminister Christianne van der Wal veroordeeld. Maandagavond stonden voor de tweede keer in korte tijd een groep boeren bij haar op de stoep in Hierden.

Als het protest van boeren bij de Tweede Kamer leidt tot gevaarlijke situaties „wordt waar mogelijk opgetreden”. Dat laat de gemeente Den Haag weten. Farmers Defence Force wil rond het middaguur demonstreren bij het Kamergebouw, waar de Kamerleden debatteren over de stikstofplannen van het kabinet.

Den Haag waarschuwt dat gevaarlijke situaties kunnen ontstaan door „onbesuisd rondrijden van tractoren”. Daarom doet de gemeente „een beroep op het verstand van boeren dat zij gevaarlijke situaties voorkomen”.

Boeren zijn van plan naar Den Haag te komen dinsdagmiddag. Vanaf 12.00 uur, zo blijkt uit een verklaring die Farmers Defence Force-woordvoerster Sieta van Keimpema heeft verspreid. Dinsdag wordt in Den Haag gestemd over moties die zijn ingediend tijdens het stikstofdebat vorige week in de Tweede Kamer.

„Op 28 juni zullen we het halveren van de veestapel een gezicht gaan geven. Duidelijk maken voor welke keuzes boeren gezet worden door het misselijkmakende beleid van dit kabinet”, zo staat in de verklaring die is ondertekend door ‘Boeren van Nederland’.

In de verklaring worden burgers ook opgeroepen: „Burgers, kom ook om te zorgen dat de toekomst van het Nederlandse platteland gewaarborgd blijft, dat de kaalslag met het halveren van de veestapel voorkomen wordt. Ons land, ons vee, onze manier van leven, onze plattelandscultuur laten wij niet afnemen door Rutte IV!”

De boeren zijn boos over de stikstofplannen van het kabinet. Daarom waren er de afgelopen dagen al meerdere demonstraties. Vorige week een massale in Stroe, de afgelopen dagen een aantal kleinere, maandag bijvoorbeeld blokkeerden boeren snelwegen, trokken ze op naar het mediapark en opnieuw naar het huis van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof).

De ammoniakuitstoot van de landbouw moet wat het kabinet betreft gemiddeld met 40 procent omlaag, zodat de natuur niet langer wordt overbelast. In beschermde natuurgebieden zelf mag volgens de plannen vrijwel geen uitstoot meer plaatsvinden, direct daaromheen is volgens de minister een vermindering van 70 procent noodzakelijk. Alleen dan gaat het volgens haar lukken om de stikstofbelasting op de natuur genoeg te verminderen.

Boeren houden dinsdagochtend opnieuw acties tegen het stikstofbeleid. Dat gebeurt onder meer op de A12 tussen Den Haag en Utrecht. In de berm bij Nieuwerbrug werden hooibalen in brand gestoken, meldt de ANWB. In beide richtingen staan files.

De ANWB laat weten dat de acties wel milder zijn dan van maandag en dat de overlast tot dusver beperkt is. „Er staan niet meer files dan gebruikelijk”, aldus een woordvoerder.
Ook in andere delen van het land werden brandjes gesticht in de buurt van een snelweg. Dat gebeurde onder meer op de A2 bij Beesd, de A15 bij Andelst en de A7 bij Wijdewormer. Verkeer op de A7 richting Hoorn komt in de file bij knooppunt Zaandam. In de andere rijrichting begint de file bij Avenhorn, aldus Rijkswaterstaat. Tussen knooppunt Ewijk en Heteren op de A50 staat ook een file vanwege een brand in de buurt van de weg.

Ook maandag voerden boeren met tractoren op diverse plekken in het land actie op snelwegen tegen de stikstofplannen van het kabinet. Ook gingen boeren in onder meer Lochem en Raalte naar het gemeentehuis, verschenen er tractoren op het Mediapark in Hilversum en trok een groep boeren opnieuw naar het huis van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof).

De boeren zijn boos over de stikstofplannen van het kabinet. De ammoniakuitstoot van de landbouw moet wat het kabinet betreft gemiddeld met 40 procent omlaag, zodat de natuur niet langer wordt overbelast. In beschermde natuurgebieden zelf mag volgens de plannen vrijwel geen uitstoot meer plaatsvinden, direct daaromheen is volgens de minister een vermindering van 70 procent noodzakelijk. Alleen dan gaat het volgens haar lukken om de stikstofbelasting op de natuur genoeg te verminderen.