Afpakken crimineel vermogen leverde veel minder op dan beloofd
Vorige kabinetten hebben tussen 2010 en 2021 steeds meer geld gestopt in het afpakken van crimineel vermogen, maar dat leverde veel minder op dan werd beloofd, oordeelt de Algemene Rekenkamer. Volgens voormalige ministers van Justitie zou iedere extra geïnvesteerde euro drie keer zoveel opleveren aan afgepakt vermogen. Maar hoewel het geïnvesteerde bedrag werd terugverdiend, blijven de ontvangsten uit afpakzaken al jaren flink achter bij de „voorgespiegelde meeropbrengsten”.
Vooral de afgelopen jaren gaat het slecht: de daadwerkelijke opbrengsten zijn vaak ruim 100 miljoen euro lager dan verwacht. Bovendien is de verwachting dat de ontvangsten van afgepakt geld en waardevolle spullen als auto’s „amper zullen toenemen”.
Dat de verwachtingen het afgelopen decennium niet zijn waargemaakt, noemt de Rekenkamer „teleurstellend, omdat in dezelfde periode de minister het via ruimere wet- en regelgeving en beleid eenvoudiger maakte om crimineel vermogen af te pakken”. De minister van Justitie en Veiligheid (JenV) heeft volgens de toezichthouder „veel gezaaid en beperkt geoogst”. Verder concentreerden het ministerie en het openbaar ministerie (OM) zich volledig op hun eigen taken. Daardoor werd niet overlegd over de „benodigde samenhang tussen beleid en uitvoering” van de extra investeringen.
Controle op het afpakbeleid wordt bovendien lastig gemaakt door de tekortschietende informatievoorziening bij het ministerie van Justitie én het OM, aldus de Rekenkamer. „Wij concluderen dat de beschikbaarheid van informatie bij zowel het ministerie van JenV als bij het OM niet aanwezig dan wel niet consistent en moeilijk toegankelijk is”. Het ministerie voldoet hiermee niet aan de eisen van de archiefwet.
De Rekenkamer keek ook naar de strijd van het kabinet tegen witwassen (het ‘legaal’ maken van zwart geld). Die aanpak is verbeterd, maar door een gebrek aan mensen kan niet worden gegarandeerd dat de meest risicovolle meldingen van „opmerkelijke transacties” tot nader onderzoek leiden.