Buitenland

Turkije lonkt al 45 jaar naar Europa

Al 45 jaar geleden vroeg Turkije voor het eerst toelating tot de Europese Economische Gemeenschap, een van de voorlopers van de huidige Europese Unie. De EU is intussen uitgebreid van 6 naar inmiddels 25 lidstaten. Turkije hoopt zelf tussen 2015 en 2020 lid te worden. Een overzicht van de relaties tussen het islamitische Turkije (69 miljoen inwoners) en de EU.

ANP
17 December 2004 21:52Gewijzigd op 14 November 2020 02:01
ANKARA – In de Turkse hoofdstad Ankara wapperde vrijdag de vlag van de Europese Unie. Foto EPA
ANKARA – In de Turkse hoofdstad Ankara wapperde vrijdag de vlag van de Europese Unie. Foto EPA

20 september 1959: Turkije vraagt om een associatieovereenkomst met de EEG (Europese Economische Gemeenschap) die voorziet in nauwe economische samenwerking.

12 september 1963: De EEG en Turkije sluiten een associatieovereenkomst. Turkije is nu bevoorrechte handelspartner.

22 juli 1970: Turkije en de EEG tekenen een overeenkomst die in de toekomst kan leiden tot het volwaardig lidmaatschap voor Turkije.

1978-1979: De EEG biedt Ankara de mogelijkheid samen met Griekenland, dan nog de aartsvijanden van Turkije, het lidmaatschap aan te vragen. Turkije wijst het aanbod af. Griekenland wordt in 1981 lid.

12 september 1980: Het Turkse leger stuurt de regering na maanden van onlusten in het land naar huis en stelt een militair bestuur in. Dat zet de relaties met de EEG op een laag pitje.

6 november 1983: Parlementaire verkiezingen maken een einde aan het militair bestuur. De relaties met Europa worden langzamerhand genormaliseerd.

Mei 1984: De Raad van Europa verwelkomt Turkse parlementariërs.

26 januari 1987: Turkije erkent het recht van burgers om een klacht in te dienen bij de Europese Mensenrechtencommissie.

15 april 1987: Turkije vraagt het volledig lidmaatschap van de EEG aan.

18 december 1989: De Europese Commissie onderschrijft de Turkse aanvraag voor lidmaatschap, maar weigert die officieel in behandeling te nemen.

Januari 1996: De Europese Unie en Turkije sluiten een douane-unie. Turkije schaft heffingen op import en goederen vanuit de EU af. De Unie heeft dergelijke heffingen al beperkt.

13 december 1997: Tijdens een Europese top in Luxemburg weigeren de EU-leiders Turkije de status van kandidaat-lid te geven. Ankara reageert woedend en bevriest de contacten.

10 december 1999: Tijdens de Europese top in het Finse Helsinki krijgt Turkije alsnog de felbegeerde status van kandidaat-lid, maar anders dan met de andere twaalf kandidaat-landen begint de EU met Turkije nog niet daadwerkelijk onderhandelingen over toetreding.

3 oktober 2001: De Turkse regering van premier Ecevit past de grondwet aan om te voldoen aan sommige van de politieke criteria die de EU in 1993 tijdens een top in Kopenhagen heeft gesteld voor het lidmaatschap.

3 augustus 2002: Het Turkse parlement neemt vergaande hervormingen aan, zoals het afschaffen van de doodstraf. Ook worden beperkingen op het gebruik van de Koerdische taal gedeeltelijk opgeheven.

3 november 2002: De conservatieve, islamitische AK-partij van Recep Tayyip Erdogan behaalt een overweldigende overwinning bij de parlementsverkiezingen. Erdogan wil dat Turkije zo snel mogelijk lid wordt van de EU.

11 december 2002: Het Turkse parlement gaat akkoord met een pakket hervormingen op het gebied van de mensenrechten.

12/13 december 2002: Op de Europese top in het Deense Kopenhagen besluiten de EU-leiders dat ze in december 2004 onder Nederlands voorzitterschap zullen bekijken of Turkije aan de politieke criteria voldoet. Bij een positief oordeel kunnen de toetredingsonderhandelingen zo snel mogelijk daarna beginnen.

19 juni 2003: Het Turkse parlement keurt televisie-uitzendingen in het Koerdisch goed.

30 juli 2003: Op verzoek van de EU wordt de Nationale Veiligheidsraad, gedomineerd door het Turkse leger, een aantal bevoegdheden ontnomen.

16 januari 2004: Romano Prodi bezoekt Turkije. Hij is de eerste voorzitter van de Europese Commissie die dat doet sinds 1963. Hij prijst de hervormingen die Turkije tot dan toe heeft doorgevoerd.

7 mei 2004: Turks parlement schaft de staatsveiligheidsrechtbanken af.

11 september 2004: Eurocommissaris voor Uitbreiding Verheugen stelt dat Turkije naar verwachting niet eerder dan in 2015 zal toetreden.

20 september 2004: De EU eist dat Turkije het strafrecht hervormt en dat overspel niet strafbaar wordt gesteld.

26 september 2004: Het Turkse parlement stemt in met een strafrechthervorming. Overspel blijft buiten het strafrecht.

3 oktober 2004: Premier Erdogan spreekt de verwachting uit dat toetredingsonderhandelingen wel tot 2019 kunnen duren.

6 oktober 2004: De Europese Commissie concludeert in een rapport dat Turkije „in voldoende mate” aan de politieke Kopenhagen-criteria voldoet. De Commissie bereikt overeenstemming over een voorstel om met Turkije te gaan onderhandelen over een EU-lidmaatschap. Aan die onderhandelingen zijn wel voorwaarden verbonden.

November 2004: In de aanloop van de Europese top van 16 en 17 december geven Oostenrijk, Frankrijk en Denemarken blijk van scepsis over de toetreding van het overwegend islamitische Turkije tot de EU. Zij dringen aan op een alternatieve route als de toetredingsonderhandelingen mislukken.

16 december 2004: De Europese leiders bereiken tijdens een diner in Brussel overeenstemming over een datum -3 oktober- voor de start van de toetredingsonderhandelingen met Turkije. De Turkse premier Erdogan weigert echter akkoord te gaan met het voorstel van de Unie. Een belangrijk obstakel vormt de erkenning van Cyprus.

17 december 2004: De 25 landen van de Europese Unie bereiken een akkoord met Turkije over de start van de toetredingsonderhandelingen op 3 oktober 2005. Voorwaarde is wel dat Turkije voor die tijd Cyprus heeft erkend.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer