Met het huidige milieubesef is het in Turkije niet best gesteld, vertelt Frank Cammaert, manager van de divisie tankcleaning van Den Hartogh, het internationaal opererend logistiek bedrijf voor de petrochemische industrie. Bedrijven kunnen in Turkije weinig anders dan hun afvalwater lozen. Alternatieven ontbreken. „Er is geen enkele infrastructuur, dus kan de overheid ook geen milieueisen stellen.” In de praktijk verdwijnt daarom veel vervuild afval in „de semi-illegaliteit.”

Turkije telt vestigingen van ongeveer alle grote chemische bedrijven. Dow Chemical gooit het roer echter om. Het chemieconcern heeft het Turkse transportbedrijf Alisan gevraagd een reinigingsstation te ontwikkelen voor het schoonmaken van bijvoorbeeld bulkcontainers en 1000-literverpakkingen, met levensmiddelen of chemicaliën.

De Turkse firma (300 medewerkers) klopte bij Den Hartogh (850 medewerkers) aan. Dit gerenommeerde concern, dat op dit terrein de nodige knowhow heeft opgebouwd, beschikt al over reinigingsstations in Nederland, Frankrijk en Spanje.

Dow Chemical neemt hiermee zijn verantwoordelijkheid, zegt Cammaert. „De eventuele toetreding van Turkije tot de EU zal de totstandkoming van milieuwetgeving in een stroomversnelling brengen. Het bedrijf loopt daarop vooruit.” Na een eventuele toetreding tot de EU is Turkije gebonden aan het convenant dat de chemische industrie en de transportsector hebben gesloten voor tankreiniging. „Daarmee moeten beunhazen worden geëlimineerd en oneerlijke concurrentie voorkomen.”

Den Hartogh en Alisan werken op dit moment aan de bouw van een 12.000 vierkante meter groot containerreinigingsstation in Gebze, 30 kilometer ten zuidoosten van Istanbul. In april moeten de bedrijven 60 tot 80 vrachtwagens per dag schoon kunnen afleveren. De capaciteit van het station bedraagt zo’n 15.000 tot 20.000 reinigingen per jaar.

Het station biedt straks werk aan tien tot vijftien medewerkers. Den Hartogh neemt het eerste jaar zelf het management voor zijn rekening. „Je kent de taal en de cultuur niet. We willen de kans dat het misgaat minimaliseren, daarom zijn we voor langere tijd fysiek aanwezig.”

De samenwerking verloopt voorspoedig, maar Cammaert botst wel op cultuurverschillen. De maatschappij in Turkije is erg hiërarchisch ingericht. „De omstandigheden zijn vergelijkbaar met Nederland van 40 jaar geleden. De baas dicteert, het werkvolk luistert.”

Den Hartogh probeert medewerkers echter op West-Europese leest te schoeien. „Wij trainen deze mensen in het nemen van hun verantwoordelijkheid. Ze moeten niet alleen wachten tot de baas hen iets opdraagt, maar eventuele fouten signaleren en initiatief nemen.”

De onderhandelingen met het gemeentebestuur voor de bouw van het station zijn goed verlopen. Zeker toen duidelijk werd dat de burgemeester nog geld kon gebruiken voor zijn basisschool. „Met een zak geld verlopen procedures in dit land gewoon een stuk sneller.”

Doet Den Hartogh ook mee aan deze praktijken? „Ik zou natuurlijk ”nee” moeten zeggen”, zegt Cammaert. Diplomatiek vervolgt hij: „Wij werken in Turkije met respect voor de cultuur van het land.” De grens ligt voor hem bij de veiligheid en het milieu. „Wij zullen nooit sjoemelen met veiligheidsvoorschriften. We zullen misschien eerder slapende honden wakker maken.”

De toetreding tot de EU is zorgelijk voor Den Hartogh en de hele transportsector, door de lage salariëring in het land. „Salarissen zijn in Turkije peanuts. Mensen verdienen slechts 15 tot 20 procent van de salarissen in Nederland. Cammaert verwacht dan ook dat om deze reden nog meer industrie vanuit West-Europa naar Turkije verkast. „Nederland wordt een industrieel museum.”