Prinses Beatrix bezoekt nieuw thuisland van geëmigreerde boer
Prinses Beatrix heeft vrijdagmorgen samen met koningin Margrethe van Denemarken in Dragør, onder de rook van het vliegveld Kastrup bij Kopenhagen, stilgestaan bij de komst van 184 Nederlandse boeren in Store Magleby 501 jaar eerder. Die boeren waren door de toenmalige Deense koning Christian II (1481-1559) uitgenodigd zich te vestigen op het eiland Amager, dat tegenwoordig aan de hoofdstad vastzit.
Hij meende dat de Nederlanders, afkomstig uit de huidige gemeente Waterland, betere landbouwers waren dan zijn landgenoten. De koning, die ook regeerde in Noorwegen en Zweden, gaf de ‘Hollanders’ ook speciale rechten en een eigen bestuur. De ‘boeren des konings’, zoals ze bekend kwamen te staan, pasten de wisselbouw toe en hadden al snel succes omdat ze in het nabije Kopenhagen een goede afzetmarkt hadden. Ze hadden daar hun eigen markt: Amagertorv. Ook het Deense hof betrok groente, fruit en bloemen van de ‘Hollanders’.
In feite is de cirkel van de vijf eeuwen oude geschiedenis rond, zo leerde prinses Beatrix toen ze met de dit jaar jubilerende Deense vorstin – ze zit vijftig jaar op de troon – aan het einde van haar bezoek de boerderij van de familie Mark en Neel Seerup Hansen bezocht. Zij hebben gekozen voor de biologische landbouw en proberen zich op hun zeven hectare land met kwaliteitsproducten te concurreren met de grotere landbouwbedrijven. De producten worden op inventieve wijze aan de man gebracht, zo kon het koninklijk bezoek zelf ervaren.
„Klanten kunnen online bestellen. De volgende dag wordt de groente vers geplukt en daarna in een soort kluis geplaatst in een zogenoemde Eko-kast waar het kan worden opgehaald. De kluis – er zitten er zeventig in een kast - kan met hulp van een QR-code worden geopend. We hebben de kasten op verschillende plekken in de stad”, vertelde Mark Seerup Hansen, die de digitaal niet zo vooroplopende dames ook een demonstratie gaf. Beiden kregen een goed gevulde kartonnen doos met onder meer verse groente, jam en andere producten mee naar huis.
Prinses Beatrix toonde zich zeer geïnteresseerd en stelde ook veel vragen. Koningin Margrethe hield zich meer op de vlakte, maar vertaalde wel de namen van de verschillende kruiden en bloemen van het Deens naar het Engels wanneer Neel Seerup Hansen het niet wist. „Op school in Kopenhagen werden we ons ervan bewust dat we anders waren, een andere achtergrond hadden dan de andere kinderen. Dat kwam door onze achternamen”, vertelde Neel, die haar ingenieursopleiding afmaakte maar daarna koos voor de boerderij waar haar familie achttien generaties boert. „Steeds vraag je je af wanneer de traditie stopt, maar we voelen ons hier thuis.”
Niet alleen in de namen van families is de Nederlandse invloed op Amager nog terug te vinden. Ook straatnamen verwijzen naar een band met ons land: Leiden Allé, Goudavej, en onder meer ook Veendam, Zaandam en Arnhem hebben een weg naar zich vernoemd. De middeleeuwse kerk van Store Magleby, waar het koninklijk gezelschap langsreed, werd omstreeks 1611 omgebouwd tot een protestantse Hollandse kerk, naar verluidt met de kerk van Oterleek als voorbeeld.
Prinses Beatrix, die donderdag naar Denemarken vloog, was al eerder op Amager. In 1971 woonde ze samen met prins Claus de viering bij van de 450-ste verjaardag van de ‘koninklijke privilegebrief’ van koning Christian II. Een aantal programmapunten werden vrijdag herhaald, zoals een bezoek aan het Amager Museum dat in 1922 in aanwezigheid van Beatrix’ grootmoeder koningin Wilhelmina en prins Hendrik was geopend. In een van de ruimten hangt ook een opmerkelijk schilderij dat dit in beeld brengt. Over de gelijkenis van de Nederlandse koningin viel te twisten, zo beaamde Beatrix na het bekijken. Ze had veel belangstelling voor de diverse klederdrachten. „Die worden bij ons niet veel meer gedragen, alleen in een paar dorpen nog bij bijzondere gelegenheden”, vertelde de prinses.
Samen met koningin Margrethe kreeg ze buiten het in een oude boerderij ingerichte museum ook een demonstratie ton-slaan door de ‘Vennekredsen’ – die te paard met een knuppel op een ton probeerden te slaan. Margrethe en Beatrix hadden eerder ieder al een knuppel gekregen als aandenken aan hun bezoek, hetgeen ze even geamuseerd naar elkaar deed kijken: ‘wie durft als eerste te slaan?’ leken ze te zeggen.
Prinses Beatrix vertrok na het bezoek meteen naar Nederland om in Enschede de erepromotie van zoon prins Constantijn bij te wonen.