De regel gaat gelden voor utiliteitsgebouwen. In die categorie vallen niet alleen kantoren, maar bijvoorbeeld ook scholen, winkels en sporthallen. Kleine gebouwen krijgen vrijstelling; pas vanaf een oppervlakte van 100 vierkante meter gaat de verplichting gelden. Er is nog een achterdeurtje: als een kantoorruimte onderdeel is van een groter multifunctioneel gebouw, maar daarvan niet meer dan de helft qua oppervlakte beslaat, is de verplichting niet van toepassing.

Hoewel de tijd begint te dringen, merkt energieadviseur Michiel Markus (24) van het adviesbureau Rehouse in Putten dat ‘2023’ nog niet echt leeft bij bedrijfspandbezitters. Zodra een kantoor wordt verkocht of een andere huurder krijgt, denkt een eigenaar pas aan een energielabel. „Dan is de eigenaar namelijk verplicht om zo’n certificaat over te dragen”, weet hij.

Slechts sporadisch –„één enkele keer per week”– krijgt Markus een telefoontje met de vraag hoe het nu precies zit met het verplichte energielabel C. Toch zit daar volgens de energieadviseur vaak nog een ander motief achter. „Mensen willen bijvoorbeeld met hun gebouw van het gas af en vragen zich af wat daarvoor moet gebeuren. Die vraag wordt vooral ingegeven door de gestegen gasprijzen van de laatste maanden.”

Burgers

Markus vindt het zeker niet onredelijk dat label C als ondergrens wordt aangehouden. Om deze score te behalen, hoeft een pandeigenaar door de bank genomen geen al te grote investeringen te doen. „Door relatief eenvoudige bouwkundige aanpassingen door te voeren –denk bijvoorbeeld aan dak-, vloer- of gevelisolatie– kan het label makkelijk tot minimaal C worden opgekrikt. Wil je bijvoorbeeld naar label B of A, dan ontkom je haast niet aan duurdere installaties zoals zonnepanelen. Maar dat is dus geen verplichting.”

Door grotere bedrijven te verplichten om aan duurzaamheid te werken, wil de overheid een maatschappelijke beweging in gang zetten, legt Markus uit. „Als burgers zien dat bedrijven het goede voorbeeld geven, gaan ze zelf ook makkelijker over op het verduurzamen van hun woning. Van heel de maatschappij zal uiteindelijk een bijdrage worden gevaagd.”

De energieadviseur raadt bedrijven aan om snel in actie te komen. Vooral aan oudere panden –van voor 1970– moet vaak veel gebeuren om energielabel C te krijgen. Markus: „Pas na de oliecrisis van 1973 kreeg men meer oog voor het goed isoleren van gebouwen. Panden die na 1990 zijn gebouwd, zijn doorgaans wel voldoende geïsoleerd om meteen na te denken over installatietechnische verbeteringen. Hoe ouder het pand, hoe krapper het richting 2023 inmiddels wordt.”

Dat komt volgens de energieadviseur in de eerste plaats omdat de levertijden van materialen, mede door de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne, historisch lang zijn. Daar komt nog bij dat het moeilijk is om een aannemer te vinden. Markus: „Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt zitten de agenda’s van veel verbouwers en technici voor de komende maanden al vol. Het is dus niet slim om te lang te wachten met je aanvraag van een energielabel.”

Een pandeigenaar die in 2023 nog geen energielabel C heeft, gaat volgens Markus niet meteen voor gaas. Tenminste, als de bezitter kan aantonen dat hij serieus met het certificaat bezig is. „Dan moet hij een adviesrapport kunnen laten zien als bewijs hiervan. Maar let wel, van uitstel mag geen afstel komen. Op termijn zal de handhaver –de gemeente waar het pand is gevestigd– van de pandbezitter toch het gewenste energielabel willen zien.”

Markus sluit niet uit dat de ingangsdatum van het verplichte C-label wordt uitgesteld. Het tekort aan zowel materialen als vakmensen kan tot zo’n besluit leiden. „Aan de andere kant wil de overheid wel heel graag dat we van het Russische gas afgaan. Als die overweging de doorslag geeft, blijft die 1 januari 2023 gewoon staan”, stelt de energieadviseur.

Waaier

Over die ingangsdatum doet de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) liever geen uitspraak. De RVO valt onder het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en moet, onder meer, ondernemers stimuleren om duurzame keuzes te maken. RVO-woordvoerder Marcus Polman wil graag kwijt dat het agentschap kantooreigenaren via „een waaier aan communicatiemiddelen” informeert.

Polman verwijst naar de website van de RVO, waarop onder meer kan worden nagegaan welk label een gebouw heeft en aan welke eisen straks moet worden voldaan. „Verder hebben we regelmatig contact met brancheverenigingen, bedrijfssectoren, gemeenten en andere stakeholders over de energielabelverplichting. Die brengen de regeling op hun beurt onder de aandacht bij hun achterban.”

De overheid heeft alle betrokkenen ook actief geïnformeerd; het ministerie van BZK heeft alle kantoorbezitters per brief op de hoogte gebracht van de verplichting, laat de woordvoerder weten. „Het is vervolgens de verantwoordelijkheid van de eigenaar om tijdig een label aan te vragen.”

Heeft de RVO de indruk dat kantooreigenaren de urgentie van de zaak inzien? Polman brandt zijn vingers liever niet aan de beantwoording van deze vraag. „Als uitvoeringsinstantie heeft de RVO geen oordeel over hoe snel het gaat en we speculeren niet of doelen worden gehaald.”