Het begrip inflatie klinkt erg abstract, maar is eigenlijk heel simpel uit te leggen. Stel je wilt een product kopen waarvan er zeer veel verkrijgbaar zijn. Dat kun je dan voor een lage prijs aanschaffen. Maar als een product schaars is, is de prijs juist hoog.

Datzelfde mechanisme doet zich ook voor bij geld. Als je geld als een product ziet en je zou de totale hoeveelheid geld verdubbelen, dan neemt de waarde ervan uiteindelijk met de helft af. Anders gezegd: alles wat je koopt, wordt op termijn twee keer zo duur.

Vroeger was er bijna geen inflatie omdat geld gekoppeld was aan goud. Als een land meer geld in omloop bracht, moest het ook meer goud achter de hand houden. Dat goud was de tegenwaarde van het geld. Sinds 1971 is de koppeling met goud losgelaten en kunnen centrale banken onbeperkt geld bijdrukken. Er is geen tegenwaarde meer van geld, de waarde ervan is volledig gebaseerd op vertrouwen.

Als de geldpers niet te hard draait, kan de inflatie laag blijven en houden mensen vertrouwen in de waarde van geld. Toch is dit in het verleden vaak misgegaan. De verleiding voor overheden en centrale banken was er dan om flink geld bij te drukken.

Medicijn

Tijdens de kredietcrisis, de coronacrisis, de klimaatcrisis en nu de Oekraïnecrisis leek en lijkt het in omloop brengen van extra geld het grote medicijn dat alle problemen oplost. Maar als de totale hoeveelheid geld toeneemt, zal de waarde afnemen. Dit vertaalt zich dan in hogere prijzen.

In de periode tussen de kredietcrisis en de coronacrisis bleek dit effect al zeer sterk in de vorm van de enorme stijging van de huizen- en aandelenprijzen. Omdat in Europa de huizenprijs niet in de berekening van inflatiecijfers wordt meegenomen, was er op papier een lage inflatie terwijl huizen onbetaalbaar werden. Door de coronacrisis sloeg dit effect over naar de prijzen in de winkel.

Mensen wijten de stijging van de energieprijzen aan de oorlog in Oekraïne. Maar al voor die oorlog werd energie al duurder, al heeft de oorlog die ontwikkeling versneld en verergerd.

Wat kun je tegen inflatie doen? Het voordeel is dat ook schulden minder waard worden. Aflossen op je lening kun je dus beter naar de toekomst schuiven.

Het is daarnaast verstandig om zo snel mogelijk investeringen te doen. In een wereld van zeer lage inflatie kun je op zoek gaan naar de goedkoopste offerte, maar bij stijgende prijzen is tijd het belangrijkste criterium. De duurste aannemer die gelijk begint, kan uiteindelijk voordeliger zijn dan de goedkoopste aannemer die pas over een jaar aan de slag gaat. Die laatste zal tegen die tijd immers hogere prijzen hanteren dan de aannemer die direct aan het werk kan.

Inflatie vergt een andere manier van denken en een andere strategie dan we jaren gewend waren.

De auteur is Master of Financial Planning