Dat heeft de generale synode van de CGK woensdag in Nunspeet besloten.

De landelijke vergadering van de CGK nam op 22 april het besluit dat vrouwen geen diaken, ouderling of predikant mogen zijn. Die uitspraak heeft gevolgen voor onder meer gemeenten die plaatselijk samenwerken met vrijgemaakt gereformeerden of Nederlands gereformeerden. De Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) en de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK), die volgend jaar fuseren, kennen wel de vrouw in het ambt.

De generale synode sprak woensdag uit dat het „begrijpelijk” is dat samenwerkingsgemeenten moeite ervaren met de uiteenlopende besluiten van de kerkverbanden waartoe zij behoren. „Het voluit stimuleren en faciliteren van plaatselijke samenwerking enerzijds en de terughoudendheid op landelijk niveau anderzijds binnen de kerken heeft onbedoeld voor verwarring gezorgd”, aldus de synode.

Betreurenswaardig

Op aangeven van de Nunspeetse predikanten ds. P. D. J. Buijs en ds. J. G. Schenau noemde de synode het „betreurenswaardig” dat de dilemma’s die de samenwerkingsgemeenten ervaren, „op zijn minst voor een deel zijn vergroot door toenemende spanning in het jarenlange tweesporenbeleid van landelijk samenspreken en plaatselijk samenwerken en zo mogelijk samenleven.”

Tegelijk is er „in verootmoediging grote dankbaarheid over wat in veel plaatselijk zoeken en vinden van kerkelijke eenheid aan zegen en vreugde is ontvangen.” De CGK blijven dan ook oproepen om plaatselijk kerkelijke eenheid te zoeken.

Protocol

Kerkenraden krijgen de ruimte om een weg te zoeken „die de opbouw en eenheid van de gemeente dient”, maar dat geldt niet voor onderwerpen die „het verstaan van de Schrift raken” en waarover de generale synode zich „met een beroep Schrift en belijdenis” heeft uitgesproken, zoals homoseksuele relaties of ”vrouw en ambt”.

Deputaten eenheid gaan een protocol ontwikkelen voor samenwerkingsgemeenten die op een andere wijze omgaan met de CGK-besluiten over bijvoorbeeld vrouw en ambt. Ook hebben ze de opdracht om zich samen met een studiecommissie en/of taakgroep te bezinnen op het „ecclesiologisch fundament en de praktische wijze waarop we als kerken gestalte kunnen geven aan onze roeping tot eenheid in het huidige kerkelijk landschap en de huidige samenleving, zodat het landelijke en het plaatselijke elkaar dienen.”

NGK

De CGK zetten de gesprekken met de GKV en de NGK, die volgend jaar samen verdergaan als de Nederlandse Gereformeerde Kerken, voort. CGK-deputaten eenheid gaan daarna kijken hoe eerder genomen besluiten over bijvoorbeeld homoseksualiteit en vrouwelijke ambtsdragers van toepassing zijn op de fusiekerk.

De synode sprak wel al uit –net als in 2016 ten aanzien van de NGK– dat plaatselijke samenwerking met de GKV mogelijk is met gemeenten waar geen vrouwelijke ambtsdragers dienen, waar geen kinderen aan het heilig avondmaal worden toegelaten en waar de visie op en de wijze van omgaan met homoseksualiteit strookt met de uitspraken van de CGK-synode.

De CGK staan geen kinderen toe aan het avondmaal. De synode stelde in 2013 dat seksuele omgang tussen mensen van gelijk geslacht zonde is. Een gemeentelid met een homoseksuele relatie kan niet worden toegelaten tot het doen van openbare geloofsbelijdenis, de heilige doop en de viering van het heilig avondmaal.

Helderheid

Ds. N. C. Smits vroeg tijdens de bespreking om meer duidelijkheid over de vraag of de visie dat de ambten opengesteld kunnen worden voor vrouwen ingaat tegen Schrift en belijdenis. De studiecommissie ”vrouw en ambt” moet dat verhelderen, vindt de predikant uit Purmerend. Hij vroeg de synode uit te spreken dat het besluit om de ambten te openen voor vrouwen „geen beletsel” vormt voor het voortzetten van de huidige contacten en regelingen met de GKV en de NGK „zolang de CGK zelf geen helderheid hebben geboden over de vraag of deze praktijk ingaat tegen Schrift en belijdenis.”

Pas na de vorming van de Nederlandse Gereformeerde Kerken zullen de CGK moeten kijken of de besluiten van 2016 ook voor de fusiekerk gelden. Ook moeten die geschilpunten nog eens grondig worden bekeken „in het licht van Schrift en belijdenis.”

De synode wees zijn voorstel met 15 stemmen voor, 33 tegen en 4 onthoudingen af. De landelijke vergadering ging wel akkoord met het –aangepaste– voorstel van de commissie over kerkelijke eenheid.

Afdaling

Synodepreses ds. Schenau zei na afloop van de stemming dat die toch weer duidelijk de verdeeldheid van de synode liet zien. „Ook dit besluit zal in onze kerken en daarbuiten met gemengde gevoelens worden ontvangen.” Een deel van kerken zal over dit besluit pijn ervaren, aldus ds. Schenau. „En dan geldt het Schriftwoord: als één lid lijdt, lijden alle leden mee.”

Volgens de voorzitter is de eerder gebruikte bewoording „afschalen” van de samenwerking met de GKV niet terecht. In plaats van afschaling spreekt hij liever van „afdaling.” „Wij moeten af van de kerkelijke hoogte die we soms dachten te kunnen innemen, klein worden, na onze besluiten terugkeren tot de Heere en ons daarna weer richten tot de andere kerken.”

VGKN

De generale synode besloot verder het contact met de voortgezette Gereformeerde Kerken in Nederland vooralsnog geen officieel karakter te geven. Deputaten eenheid gaan onderzoeken hoe deze kerk wil staan op de grondslag van Schrift en belijdenis.

De VGKN ontstonden in 2004 uit enkele gereformeerde kerken die niet meewilden in de Protestantse Kerk in Nederland. Een punt van bespreking met het CGK-deputaatschap was de positie van vrouwelijke ambtsdragers.

Sluiting

De generale synode van de CGK, die in 2019 begon, wordt woensdagmiddag na 21 zittingen afgesloten. Het was langste CGK-synode ooit. De volgende landelijke vergadering start in 2024.