Volgens demografische voorspellingen zullen er halverwege deze eeuw voor het eerst in de geschiedenis meer ouderen dan kinderen zijn. Annan, die maandag zelf 64 jaar werd, betoogde dat het toenemende aantal senioren echter niet alleen maar problemen met zich meebrengt, maar ook kansen biedt. „Doordat steeds meer mensen goed zijn opgeleid, langer leven en langer gezond blijven, kunnen ouderen een steeds grotere bijdrage aan de samenleving leveren”, zei Annan in zijn openingsrede.

Volgens Annan is vergrijzing zeker niet meer alleen een probleem van rijke landen, al is het daar wel begonnen, door een hogere levensverwachting en een lager geboortecijfer. Deskundigen verwachten dezelfde trends in veel ontwikkelingslanden. „In de komende vijftig jaar zullen de aantallen ouderen in de ontwikkelingslanden verviervoudigen”, aldus Annan. Hij voegde eraan toe dat de wereld zich nu moet voorbereiden op die uitdaging.

Volgens deskundigen is het onvermijdelijk dat in de westerse wereld op termijn de pensioengerechtigde leeftijd omhoog gaat en dat burgers voor een groter deel zelf verantwoordelijk worden voor hun oudedagsvoorziening.

Maar de vergrijzing van de wereldbevolking is ook een belangrijke factor in ontwikkelingslanden, waar door armoede, aids en de trek van de plattelandsbevolking naar stedelijke gebieden de traditionele familieverbanden, waar ouderen meestal op teruggeworpen worden, steeds vaker ontbreken, aldus VN-functionarissen.

Het is de bedoeling dat de vergadering een actieplan oplevert. Het vervangt het oude, dat stamt uit 1982, toen de Eerste Wereldassemblee over Vergrijzing in Wenen werd gehouden. Hoog op de agenda staan verbetering van de levenssituatie van ouderen en aanpassing van de maatschappij op het gebied van werk, sociale zekerheid, gezondheid en zorg.

De Nederlandse delegatie bestaat uit vertegenwoordigers van Eerste en Tweede Kamer en van verschillende ministeries. Staatssecretaris Vliegenthart van Volksgezondheid, Welzijn en Sport leidt het gezelschap.

Parallel aan de VN-conferentie heeft in Madrid het Forum voor Non-Gouvernementele Organisaties over vergrijzing plaats. Daar doen Nederlandse ouderenorganisaties aan mee.