Koningsdag is nog altijd een populair feest, dat uitbundig wordt gevierd. Er zijn zelfs weinig republikeinen die vandaag tegen hun baas zeggen: „Laat mij nu maar werken.” Zo principieel zijn de antimonarchisten dus ook weer niet.

Dat neemt niet weg dat de populariteit van het vorstenhuis in een behoorlijke dip zit. Uit een onderzoek van het opiniepanel van EenVandaag blijkt dat slechts een kleine meerderheid (56 procent) voorstander blijft van de monarchie.

Nog lager (54 procent) is het vertrouwen in koning Willem-Alexander. Vorig jaar was dat nog 63 procent en voor de coronacrisis nog boven de 80 procent. Koningin Máxima doet het iets beter dan haar man. Zij heeft vertrouwen bij 61 procent van de bevolking, tegen 69 procent vorig jaar. Nooit eerder was het waarderingscijfer voor het koningshuis zo laag.

Nu zijn opiniecijfers niet meer dan dagkoersen. Van koningin Beatrix is bekend dat zij zich om die reden daar weinig van aantrok. Ook koning Willem-Alexander weet uit ondervinding hoe kortademig de volksgunst is. Na zijn rede bij Dodenherdenking 2020 oogstte hij de hoogste lof. Nadien duikelde zijn populariteit.

Als oorzaken voor deze neergang worden onder andere genoemd de beperkte zichtbaarheid van het koningspaar tijdens de coronapandemie, het hoge inkomen van de Oranjes en de reis naar Griekenland, inmiddels anderhalf jaar geleden.

Zeker dat laatste heeft er fors aan bijgedragen dat de waardering voor het vorstenpaar een klap kreeg. Het was ook een onverstandige stap. Het is zeker waar dat niemand kan beweren zich tijdens de pandemie altijd strikt aan de regels te hebben gehouden. Maar als boegbeeld van de samenleving had de koning moeten bedenken dat zo’n uitstapje gewoon niet kon.

Echter, het koningspaar heeft daarvoor excuses gemaakt. Wie de geschiedenis van vorstenhuizen kent, weet dat zo’n publieke spijtbetuiging van een koning en zijn vrouw uniek is. Het is daarom laakbaar dat de bevolking en vooral de media deze misstap keer op keer blijven rondpompen. Kennelijk geldt voor iedereen na excuses: vergeven en vergeten, behalve voor de koning en zijn vrouw.

Is daarmee gezegd dat alles wat het vorstelijk paar doet boven alle kritiek is verheven? Zeker niet. Zij maken fouten en doen zonde. Dat wordt vooral zichtbaar als het licht van de Bijbel daarover valt.

Maar tegelijk is het waar dat het Oranjehuis nog een van de weinige instituties is die verbindend in de samenleving werken. Daarom: leve de koning en de koningin.

Hoofdredactie