Oud-directeur Wouter Beekers van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie schrijft dat in een door hem opgestelde Christelijk-sociale canon – zijn afscheidscadeau ter gelegenheid van zijn overstap naar wooncorporatie Woonbron. Het boekwerk werd vrijdag gepresenteerd.

Aan de hand van tien belangrijke christelijk-sociale denkers en een twintigtal kernbegrippen probeert Beekers scherp te krijgen wie er historisch gezien tot de ideologische familie van de christelijk-sociale politiek behoren en wat de denktraditie de hedendaagse generatie politici te zeggen heeft. Onder de denkers die hij de revue laat passeren, bevinden zich kerkvader Augustinus en filosoof Herman Dooyeweerd, maar ook filosoof Jacques Maritain en econoom Bob Goudswaard. Uniek voor hen is volgens Beekers de relationele verhouding die zij zien tussen de overheid en de maatschappelijke gemeenschappen. „Christelijk-sociale denkers geloven dat de mens tot bloei komt in sociale verbanden, dat de samenleving tot bloei komt als die sociale verbanden de ruimte krijgen en dat de overheid die ruimte moet beschermen. Zij zoeken gerechtigheid in gemeenschappen”, stelt de auteur.

Rond 1800, in de tijd van de industrialisering en de democratisering, werd het christelijk-sociaal denken opnieuw geactualiseerd. De zegslieden van toen kozen niet eenzijdig voor vrijheid, gelijkheid of broederschap –de drie leuzen van de Franse Revolutie– maar stelden juist dat vrijheid en gelijkheid altijd in verbinding horen te staan met broederschap. „Niet het individu, maar de verbondenheid”, concludeert Beekers. Christelijk-sociale politiek, zo schrijft hij, „wil betrokken zijn op de sociale dimensie van ons leven. Zij zoekt naar antwoorden op de sociale kwesties van onze tijd. En in haar politieke antwoorden wil zij sociaal denken.”

Als Beekers de sprong naar het heden maakt, concludeert hij dat christelijk-sociale politici bewust hebben meegebouwd aan de verzorgingsstaat „om een verantwoordelijke samenleving te ondersteunen.” Inmiddels is het volgens hem tijd om te concluderen dat het „zekerheidsconsumentisme” de gemeenschap heeft ondergraven en moeten christelijk-sociale politici kiezen: aansluiting zoeken bij de constructieve partijen, of bij de populistische.

De constructieve schuwen regeringsverantwoordelijkheid niet, maar opteren tegen Beekers zin veel te vaak voor een crisisaanpak die uiteindelijk neerkomt op het stutten van het oude normaal, oftewel: het bestaande economische en maatschappelijke bestel. En dat, zo schrijft hij, terwijl die samenleving het helemaal heeft verleerd om verantwoordelijkheid te nemen.

Zijn oproep: de christelijk-sociale politiek moet onder ogen zien dat het zoeken naar gerechtigheid is verdrongen door het zoeken naar egocentrische groei en met man en macht proberen de koers bij te stellen. Van meer, meer, meer naar minder, minder. Daarbij is volgens Beekers nog een lange weg te gaan. Maar één ding is volgens hem in alle eeuwen die hij de revue laat passeren niet veranderd: de wereld hunkert naar christelijk-sociale politiek.