Of het in Brussel wat Franser kan, vragen de Fransen. Nu het land Europees voorzitter is, heeft het deze week een lange lijst van voorstellen gedaan aan de Europese Commissie. Allemaal komen ze op hetzelfde neer: er moet meer Frans te horen zijn in Brussel.

Zo vragen de Fransen of er een maximum kan worden gesteld aan het percentage officiële stukken dat in het Engels verschijnt. Ze stellen hooguit de helft voor. Ze willen meer Franse vertalers, een jaarlijkse rapportage over de gebruikte talen en meer Europese websites in het Frans.

Frans is met Duits en Engels één van de drie officiële werktalen in de Europese Unie. Duits is daar al lang verdwenen, maar met Frans dreigt dat ook te gebeuren. Dat werkt de Fransen op hun zenuwen.

„Engelse taal wordt op dit moment door maar heel weinig inwoners van de EU thuis gesproken”, zei minister van Europese zaken Clément Beaune al eerder. Hij noemde het een „schandaal” dat Frans niet vaker wordt gebezigd in de Brusselse wandelgangen. „Ik vind het verschrikkelijk dat ik steeds moet zeggen: vrienden, dit document is niet in het Frans gepubliceerd.”

Beperkte denkhorizon

Beaune zegt dat het „globish”, het Europa-Engels dat in Brussel gangbaar is, een versie van het Engels is „die de denkhorizon beperkt.” En dat terwijl de Europese Unie officieel in zijn handvest heeft staan dat het de culturele en linguïstische diversiteit van zijn lidstaten wil respecteren.

Beaune heeft politicoloog Christian Lequesne, afkomstig van de Parijse universiteit Sciences Po, gevraagd om de kwestie te onderzoeken. Die kwam met een honderden pagina’s dik rapport. Daarin stelt hij vast dat het rap is gegaan: terwijl in 1999 nog een derde van de Unie-documenten in het Frans geschreven was, was dat twintig jaar later nog maar 3,7 procent.

Bij de Europese Raad is het nog slechter gesteld: daar verschijnt 2 procent van alle ambtelijke literatuur in de taal van Molière. In het Europees Parlement gaat het om 11,7 procent. Alleen aan het Europese Hof van justitie in Luxemburg wordt nog regelmatig Frans gebezigd.

Discriminerend

Lequesne spreekt van een „kleine Engelssprekende elite” die de complete Brusselse taal beheerst. Hij waarschuwt dat er een discriminerend aspect aan zit. „Een kleine onderneming kan alleen meedoen aan een openbare aanbesteding als ze het Engels beheerst.”

Jean Baptiste Lemoyne, minister voor Francofonie, stuurde alle aanbevelingen van Lequesne, ook over het beter opleiden van Europese medewerkers, deze week naar de Commissie. Die heeft nog niet gereageerd.