EU handhaaft voorlopig wapenembargo tegen China
De EU handhaaft voorlopig het wapenembargo tegen China. Premier Balkenende zei woensdag als huidig voorzitter van de Unie dat voortdurende berichten over schendingen van de mensenrechten een spoedige opheffing niet waarschijnlijk maken.
De Chinese premier Wen Jiabao was naar Den Haag gekomen voor een top met de EU. Behalve Balkenende namen daar van EU-zijde ook Commissievoorzitter Barroso, buitenlandcoördinator Solana en minister van Buitenlandse Zaken Bot aan deel.
De beide partijen kondigden na afloop aan dat zij hun banden zullen aanhalen. Het verbod op de export van wapens naar de volksrepubliek blijft vooralsnog echter bestaan. Balkenende verklaarde dat er wel „positieve signalen” zijn afgegeven in de richting van China, maar hij wilde „geen garanties” verstrekken dat de lidstaten al tijdens het Luxemburgse voorzitterschap, in de eerste helft van volgend jaar, zullen besluiten de maatregel in te trekken.
Die dateert van 1989. Aanleiding tot het instellen ervan was de gewelddadige onderdrukking van de studentenopstand op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking door de autoriteiten daar.
Wen Jiabao duidde het embargo aan als „een vorm van politieke discriminatie” en als „een overblijfsel van de Koude Oorlog.” De premier zei dat zijn land geen plannen heeft voor grote wapenaankopen, maar dat het in deze kwestie vooral draait om „een politiek signaal.”
Balkenende liet weten dat de Unie overweegt haar richtlijnen voor wapenverkopen aan te scherpen. De bepalingen op dat terrein verplichten de lidstaten ervoor te zorgen dat het door hen geleverde materiaal niet wordt ingezet voor binnenlandse onderdrukking en voor agressie tegen het buitenland.
Volgens Bot heeft de EU in het overleg aangedrongen op een betere handhaving van de mensenrechten. Daarbij is in het bijzonder gepleit voor het afschaffen van de doodstraf en voor meer rechten voor religieuze minderheden. De Chinezen van hun kant vroegen om begrip voor het feit dat ruim eenderde van de bevolking van 1,3 miljard personen nog in armoede leeft en dat de bestrijding daarvan voorrang krijgt.
De EU en China onderhouden al bijna dertig jaar tal van relaties. Om de goede handelsbetrekkingen te onderstrepen, ondertekenden leiders van de beide economische grootmachten woensdag een achttal samenwerkingsovereenkomsten, onder andere voor het vreedzaam gebruik van kernenergie. Er werd nog geen overeenstemming bereikt over een regeling voor de verplichte terugkeer van Chinese illegalen die in Europa verblijven.
Nederland en China maakten ook bilaterale afspraken. Zo tekenden de premiers twee intentieverklaringen over meer wetenschappelijke en technologische samenwerking en kennisuitwisseling.