Genesis 3:16b wijst op oordeel, niet op scheppingsorde
De Heere zei tegen de vrouw: „Tot uw man zal uw begeerte zijn, en hij zal over u heerschappij hebben” (Genesis 3:16b). Deze uitspraak gaat niet over de scheppingsorde maar is een onderdeel van Gods oordeel over de satan en over de mens, vanwege hun afvalligheid en ongehoorzaamheid.
Een boeiend artikel over ”diversiteit als schitterend scheppingsgeschenk” schreef Laurens van der Tang. Hij vat het samen in de stelling: „Diversiteit schittert door orde en blinkt uit in ongelijkheid” (RD 5-2).
In deze tekst gaat het echter niet over de scheppingsorde. Hij maakt deel uit van Gods vloek over de zonde en is Gods oordeelswoord over Eva. In de gereformeerde gezindte wordt dit oordeelswoord echter vaak opgevat als een uitspraak over de scheppingsorde, zo ook in dit artikel. Ten onrechte. Voor de scheppingsorde van de mens moeten we niet in Genesis 3 maar in Genesis 1 en 2 zijn.
Naar Gods beeld
Genesis 1:26-31 vertelt dat God op de zesde dag de mens heeft geschapen, als laatste van alle schepselen. Hij schiep hem naar Zijn beeld. Met de veelzeggende toevoeging: man en vrouw schiep Hij hen. In vers 28 zegt God tegen Adam en Eva dat zij de aarde moeten vervullen en onderwerpen en dat het hun taak is over de andere schepselen te heersen. Hij zegt niets over het heersen van de man over zijn vrouw. En wat de schepping betreft, God plaatste de mens in de hof van Eden om die te bouwen en te bewaren (Genesis 2:15).
Uit de man
Voor de ”schepping” van Eva is Genesis 2:18-24 van belang. Daar wordt verteld dat Adam geen hulp tegenover hem had. Maar de Heere liet hem in een diepe slaap vallen en bouwde een vrouw uit een van zijn ribben. Adam noemde haar ”mannin”, omdat zij uit de man is genomen.
Eva, zoals ze na de zondeval genoemd werd, was dus geen aparte schepping, maar gebouwd uit de man. Zij paste bij Adam, als zijn hulp tegenover hem. Dat kan klinken alsof de vrouw de ondergeschikte moet zijn van haar man, zijn hulp(je). Bedenk echter dat de Heere de Helper van Zijn volk wordt genoemd. Bovendien heet de vrouw niet de hulp ván de man, maar de hulp tegenóver hem. Naar Gods bedoeling moet zij niet tegenover hem staan, maar zijn tegenover zijn, zijn wederhelft. En in het huwelijk moeten zij één vlees zijn, totaal één. Daarom moet een man zelfs zijn vader en moeder verlaten, zegt de Heere in Genesis 2:24. Wat een goddelijke orde en harmonie in Zijn schepping.
Gods oordeel
Dan komt de zondeval, met daarna het gesprek tussen de heilige God en het eerste zondaarspaar. Daarin spreekt God Zijn veroordeling over Eva en Adam uit. Zijn vloekwoord tegen Eva: „Naar uw man zal uw begeerte uitgaan, en hij zal over u heerschappij hebben”, is geen herhaling van de eerdergenoemde scheppingsorde, zoals Van der Tang denkt. De harmonie is juist totaal verstoord, niet alleen tussen God en mens, maar ook tussen man en vrouw. Met desastreuze gevolgen voor de onderlinge relatie. De begeerte van de vrouw zal uitgaan naar haar man. Haar natuurlijke verlangen naar de seksuele omgang met haar man verwordt door de zonde tot een zondige. En door de zonde gaat de man de baas spelen over zijn vrouw. De menselijke ongehoorzaamheid verbreekt Gods orde, de eenheid tussen man en vrouw. Dat is Gods oordeel, dat als een vloek op ons bestaan rust.
Gods genade
Christus is echter gekomen om de macht van de zonde te breken. Dat wonder heeft zich voltrokken op het vloekhout op Golgotha. Het is aan het Licht gekomen op de paasmorgen. Het wordt werkelijkheid in het leven van elke zondaar die voor Christus wordt ingewonnen. Dat is het wonder van de wedergeboorte.
Het is niet alleen een persoonlijke zaak maar ook een gemeenschappelijke werkelijkheid. We belijden de gemeenschap der heiligen, de geloofsverbondenheid tussen Christus en al de Zijnen, en daarom ook de onderlinge gemeenschap van de Zijnen. Dat werkt door in het christelijke huwelijk. Het gaat om wederzijdse, echte liefde, als een spiegel van de liefde tussen Christus en Zijn gemeente. Dat is het tegengestelde van verkeerde hartstocht en heerszucht.
Dit klinkt wel mooi, maar het is toch niet in overeenstemming met de werkelijkheid? Des te erger voor onze werkelijkheid. Want dan liggen we nog onder het oordeel. Alleen genade roemt tegen het oordeel. Gods heilsorde is: er is alleen redding in Christus. Dat geldt ook voor het huwelijk.
De auteur is emeritus predikant in de Christelijke Gereformeerde Kerken.
