Terechte twijfel over bondgenoot Duitsland
Niet minder dan 350 vooraanstaande Duitsers luidden eind vorige week de noodklok. „We kunnen niet zwijgen als meer dan 80 jaar na het Verdrag van München (1938) in Europa weer onverholen gedreigd wordt met een invasie in een soeverein land.” Ze roepen de politici ertoe op duidelijk stelling te nemen tegen de Russische president Vladimir Poetin.
Tot de ondertekenaars behoren de dichter Wolf Biermann en de oud-voorzitter van de Bondsdag Wolfgang Schäuble. Volgens hen „construeert Poetin een zogenaamde bedreiging van Rusland door de NAVO.” Zij roepen het westers bondgenootschap op geen duimbreed te wijken.
De verklaring is gericht aan degenen die politieke verantwoordelijkheid dragen. Iedereen in Duitsland weet dat hiermee bondskanselier Olaf Scholz wordt bedoeld. Scholz valt vooral op door zijn afwezigheid in het conflict rond Oekraïne. Twitteraars vragen zich zelfs spottend af of Scholz wel in de gaten heeft dat hij bondskanselier is.
Bij de terughoudende opstelling van Scholz spelen verschillende factoren een rol. Van oudsher is Scholz’ partij de SPD van mening dat conflicten met Rusland vooral via het gesprek moeten worden opgelost. Daarnaast is economische samenwerking van groot belang. Dat zou volgens de sociaaldemocraten tot de val van de Muur hebben geleid. Hierbij gaan ze voorbij aan de rol van afschrikking door onder andere nucleaire wapens.
Duitsland is bovendien nog eens bijzonder terughoudend als het om wapenleveranties aan Oekraïne gaat. Zo stuurde Berlijn geen wapens, maar 5000 helmen naar Kiev.
Ten slotte aarzelt Scholz over de inzet van sancties. De economische verbondenheid tussen Rusland en Duitsland is dermate groot dat de strafmaatregelen ook onze oosterburen stevig pijn zullen doen.
De lauwe houding leidt bij de NAVO-partners, en dan met name bij de Amerikanen, tot onbegrip. En dat zit hem met name in het feit dat Duitsland als sanctiemiddel niet het stopzetten van de gasleiding Nord Stream 2 wil inzetten. Maandag bracht Scholz een bezoek aan de Amerikaanse president Joe Biden om te bewijzen dat Duitsland een betrouwbare bondgenoot is. Biden zei na afloop dat het Westen een streep zal halen door de Russische pijpleiding die West-Europa van gas voorziet.
Scholz nam echter Nord Stream 2 niet in de mond. Hij stelde dat de VS en Europa verregaande maatregelen tegen Rusland zullen nemen. Journalisten namen hier geen genoegen mee en vroegen specifiek naar Nord Stream 2. Opnieuw zei Scholz dat zij „alle nodige stappen zullen zetten.”
Waarom schenkt Scholz geen klare wijn? Wil hij Poetin niet voor het hoofd stoten? Is hij bang voor binnenlandse kritiek? Er kan slechts naar worden gegist. En zo blijft de twijfel over Duitsland als betrouwbare bondgenoot. Scholz doet er goed aan te luisteren naar zijn landgenoten Biermann en Schäuble.
