Ds. R. Kok: Nieuwe hermeneutiek is ziekmakend virus
De nieuwe hermeneutiek is een ziekmakend virus, aldus ds. R. Kok, christelijk gereformeerd emeritus predikant. „Als de cultuur bepalend is voor de uitleg van de Bijbel, wordt aan de Bijbel het zwijgen opgelegd in plaats van aan de vrouw.”
Ds. Kok sprak zaterdagmorgen tijdens een drukbezochte ambtsdragersvergadering in Noordeloos, georganiseerd door de christelijke gereformeerde stichting Bewaar het Pand.
De bijeenkomst ging over de zorgen in het kerkelijk leven. Die zijn er onder meer in verband met de komende generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken. Deze komt in april bijeen om onder meer te spreken over vrouw en ambt. „Deze ambtsdragersvergadering wil niet vooruitlopen op de vergaderingen en besluiten van de generale synode, maar wel de gelegenheid bieden om met elkaar de zorgen te delen en vooral ook de Heere te bidden om wijsheid en getrouwheid voor de synodeleden”, zo vermeldde de aankondiging van de bijeenkomst.
Tijdgebonden
In zijn lezing stelde ds. Kok dat het onderwerp vrouw en ambt niet los gezien kan worden van de „nieuwe hermeneutiek”, nieuwe regels voor de uitleg van de Bijbel. „Er is sprake van een andere manier van Bijbellezen.” Hij sprak van een „ziekmakend virus.”
De emeritus predikant uit Sliedrecht stipte aan dat deze nieuwe manier van Bijbellezen onder andere te maken heeft met de wijze waarop wordt aangekeken tegen de historische betrouwbaarheid van de Schrift: bepaalde Bijbelteksten worden geduid als „tijdgebonden” en „cultuurhistorisch bepaald.” Hierdoor komen Bijbeluitleggers ertoe om te verklaren dat de Bijbelteksten over de positie van de vrouw niet meer voor deze tijd gelden.
De cultuur mag geen leidraad zijn bij de uitleg van de Schrift, gaf ds. Kok aan. Paulus paste zich ook niet aan bij de toen heersende cultuur, zo zei hij. Hij citeerde prof. dr. W. van Vlastuin: „Als Paulus in 1 Korinthe 7 zegt dat het lichaam van de vrouw het eigendom is van de man, zal dat in die tijd geen verbazing hebben opgeroepen. Maar de notie dat het lichaam van de man het eigendom is van de vrouw, wél. En als Paulus in Efeze 5 zegt dat de man zijn vrouw moet liefhebben, zoals Christus Zijn gemeente heeft liefgehad, en dus bereid moet zijn om offers te brengen voor zijn vrouw en zichzelf en zijn eigen belang op te offeren voor haar belang, dan moet dat in de cultuur van die tijd absurd hebben geklonken, aangezien daar de vrouw werd gezien als bezit dat goed genoeg was om kinderen te baren.”
Ds. Kok begrijpt dat het een moeilijk onderwerp is, vanwege heerszuchtige mannen. Echter: „Dat de man het hoofd is van de vrouw heeft niets te maken met heerszucht, maar met dienende liefde.” Hij wees erop dat vrouwen in de Vroege Kerk een grote plaats innamen in de gemeente, maar geen ambtsdrager waren. „Man en vrouw waren wel gelijkwaardig, maar niet gelijk.”
Slavernij
Het argument van voortschrijdend inzicht, zoals dat op de slavernij toegepast wordt, gaat hier niet op, zei de christelijke gereformeerde predikant. „Het onderscheid tussen man en vrouw is door God bij de schepping gegeven. Dat kan niet gezegd worden van de slavernij. Die is er alleen ná de zondeval.”
Als men in onze cultuur de positie van de vrouw in de kerk toch als onderdrukkend ervaart, dan is dat voor ds. Kok geen reden om van mening te veranderen. „Dr. P. Bouter noemde het een dwaling wanneer de Heilige Schrift wordt verwaarloosd ten gunste van een zekere actuele leiding of inspiratie van de Geest. Dat zou betekenen dat de Heilige Geest op wegen leidt die afwijken van het onderwijs dat Hij geeft in de Bijbel. In de praktijk zullen we dan toch snel onze eigen geest blijken te volgen, want Woord en Geest horen samen.”
Hij concludeerde: „Als de cultuur bepalend is voor ons Schriftverstaan, bevinden we ons op een glijbaan. Dan wordt aan de Bijbel het zwijgen opgelegd in plaats van aan de vrouw.”
