Licht in kassen Royal Berry standje lager
De tienduizenden planten in de 6 hectare grote kas van Royal Berry hangen boordevol aardbeien. Een dertigtal medewerkers plukt de rijpe exemplaren er tussenuit. Het ruikt binnen naar een zoete zomer. Bij eigenaar Jan van Genderen is de stemming als het weer buiten; bewolkt en regenachtig.
Oorzaak is de fors toegenomen energiekosten. De gasprijzen zijn vervijf- tot vertienvoudigd, legt de directeur uit. Hoewel de laatste jaren in de kassen van de grootste aardbeienkweker van Gelderland een flinke duurzaamheidsslag heeft plaatsgevonden, is Royal Berry op dit moment voor een belangrijk deel van zijn energiebehoefte afhankelijk van gas. En de prijs daarvan is de laatste maanden crescendo gegaan op een voor de Betuwse teler slecht moment. Voor het eerst hangt er namelijk ook in de winterperiode gewas in een deel van zijn kassen.
Naast 23 hectare glas in het kassengebied NextGarden (voorheen Bergerden) tussen Bemmel en Arnhem, teelt het bedrijf 23 hectare aardbeien onder plastic kappen. Met de bouw van nog eens 12 hectare glas is zojuist een begin gemaakt. In een deel van het kassencomplex (6 hectare) zijn vorig jaar energiezuinige ledlampen aangebracht om ook in de wintermaanden aardbeien te kunnen leveren. Normaal gesproken is dat een financieel interessante investering. Echter, doordat de energieprijzen nu door het dak gaan, wordt er aan de winterteelt nauwelijks wat verdiend.
Geprofiteerd
„Veel tuinbouwbedrijven leggen daarom nu ook de productie stil of beginnen later in het seizoen”, vertelt Van Genderen. „Wij hebben de laatste jaren geprofiteerd van de lage gasprijzen. Deze ontwikkeling hebben we niet zien aankomen. Oorzaak is niet zozeer de toegenomen vraag, maar vooral de geopolitieke ontwikkelingen. Die hebben een prijsopdrijvend effect. Het gasverbruik in de tuinbouw is op dit moment juist lager dan ooit. Stilleggen of later beginnen van de productie is daarom goedkoper.”
Het gevolg hiervan is wel dat er komend seizoen minder kasproducten en dus hogere prijzen worden verwacht. Ook de winterteelt bij Royal Berry moet het doen met minder licht.
Het gevolg is zo’n 10 procent minder opbrengst, verwacht de Betuwse aardbeiengigant. En dat is op een totaal van 5 miljoen kilo aardbeien jaarlijks een flinke aderlating.
Gaskachel
Ook het nieuwe aardbeienseizoen start bij de Bemmelse teler enkele weken later. De gaskachel helemaal dichtdraaien en in een koude kas telen is geen optie. „Dat zou een productievermindering van zeker 40 procent betekenen. In de praktijk is dat einde bedrijf”, legt hij uit.
Al jaren wordt er bij Royal Berry hard gewerkt om de energiebelasting per kilo aardbeien fors te verlagen. Zo zijn er op de daken waaronder geen planten groeien 4000 zonnepanelen gelegd. Daarmee kan tijdens de zomerperiode volledig in de eigen stroombehoefte worden voorzien.
In de winter moet echter een beroep worden gedaan op de eigen warmtekrachtkoppeling (wkk) die voor een belangrijk deel afhankelijk is van gas. Een nieuwe en grotere wkk bij het bedrijf, voorzien van grote warmtebuffers, is de volgende stap op weg naar een energieneutrale productie. Dat laatste is overigens het streven van heel NextGarden in 2030.
Assimilatielampen
Een andere stap naar minder stroomverbruik is de overgang van de gebruikelijke assimilatielampen (Sonte) naar LED. Dat levert een besparing van 50 procent van de stroombehoefte op. Van Genderen: „Duurzaam telen –we zijn al Planet Proof gelabeld– is nodig om minder afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen. Onderdeel daarvan in de toekomst is slim stroomgebruik. Zodra er veel stroombehoefte is bij consumenten, kunnen tuinders de lampen dimmen in ruil voor een vergoeding van de elektriciteitsbedrijven. Ik zie in deze vorm van energietransitie een nieuwe rol weggelegd voor de sector.”