Net zo goed als vrijwel niemand deze hausse op de huizenmarkt had zien aankomen, zo weet niemand hoe lang die zal aanhouden. Logischerwijs zou je verwachten dat de markt op enig moment afkoelt, omdat het aanbod langzaam begint op te drogen en de betaalbaarheid in het geding komt. Bij een stijging van 15 procent kost een gemiddelde woning na twaalf maanden immers alweer 60.000 euro meer.

Daar slechts weinigen deze waardestijging voorzagen, is het zoeken naar een verklaring een kwestie van terugredeneren en achteraf verklaren. Zo heeft het verplichte thuiswerken gezorgd voor een heel andere checklist bij huizenkopers en een veel grotere actieradius. Wie slechts af en toe op kantoor verwacht wordt, hoeft veel minder rekening te houden met de vestigingsplaats en kan in principe overal gaan wonen.

Daar komt bij dat mensen door de steeds weer terugkerende lockdowns noodgedwongen moesten uitwijken naar natuurgebieden voor lichaamsbeweging en recreatie. Wie in de buurt van een bos woont of vanuit de woning van een vrij uitzicht kan genieten, heeft het de afgelopen periode minder zwaar gehad dan bewoners van een pand zonder buitenruimte met weinig wandelmogelijkheden in de buurt.

Interessant genoeg zie je dat woningen in de provincie steeds vaker verkocht worden aan inwoners uit de Randstad, die zo niet alleen meer waar voor hun geld krijgen maar ook beloond worden met een hogere kwaliteit van leven. De sfeer is gemoedelijker, de mensen zijn vriendelijker, de bevolkingsdichtheid is lager en de luchtkwaliteit is beter. Zo wordt het vanzelf een optelsom met louter plussen.

In de vakliteratuur wordt deze trend aangeduid als ”white flight”, niet omdat xenofobische factoren een rol zouden spelen, maar omdat het in de regel gaat om mensen die afkomstig zijn uit de witte middenklasse. Zij ruilen hun tussenwoning in voor een even duur vrijstaand huis en krijgen als bonus een omgeving die groener, rustiger en veiliger is dan in de overvolle Randstad.

Tegelijk is dat ook nog niet het volledige verhaal, want de jacht op woningen kan deels worden verklaard door een groeiende behoefte aan relatief waardevaste bezittingen. Je kunt ook zeggen dat een koopwoning in dubbel opzicht een betere belegging vormt, omdat stenen beter renderen en ook meer garantie bieden nu de geldpers overuren maakt en de spaarrente op nul staat of zelfs negatief is.

Zo is er naast de vlucht uit de overvolle Randstad sprake van een kapitaalvlucht, waarbij de gestegen waarde ruimschoots zijn werk doet als compensatie voor stijgende inflatie. Dat geldt voor (buitenlandse) speculanten die meerdere woningen opkopen, maar net zo goed voor huiseigenaren die al hun spaargeld in een huis steken en daarvoor spotgoedkoop geld kunnen lenen.

De auteur is publicist. 
Reageren? hormann@refdag.nl