Netbeheerders trekken al langer aan de bel. Doordat Nederland van het gas af moet, stijgt de vraag naar stroom aanzienlijk. Het elektriciteitsnet kan die vraag echter niet aan. Zo sluit netbeheerder Liander in Friesland, Noord-Holland, gedeeltes van Gelderland en een gedeelte van Flevoland geen nieuwe grootgebruikers meer aan op het stroomnet. Ook in de Randstad zit het net op diverse plaatsen bijna op de maximale capaciteit.

Liander verklaarde maandag daarom zo snel van de zogeheten salderingsregeling voor eigenaren af te willen. Dit houdt in dat een huishouden de energie die het zelf niet gebruikt, tegen een bepaald tarief kan terug leveren aan het stroomnet. Dit maakt de aanschaf van zonnepanelen te aantrekkelijk, stelt de netbeheerder. De overheid gaat de salderingsregeling vanaf 2023 overigens jaarlijks afbouwen totdat het salderingspercentage in 2031 op nul uitkomt.

In het gedeelte van Nederland waar Liander netbeheerder is, steeg het aantal zonnepanelen in 2021 met 33 procent ten opzichte van het jaar ervoor, laat een woordvoerder weten. In voorgaande jaren was er sprake van een soortgelijke groei. In het werkgebied van Liander heeft een op de vijf huishoudens en bedrijven zonnepanelen op het dak liggen.

Thuisbatterijen

Wat Liander betreft moet het afbouwtempo worden opgevoerd om het elektriciteitsnet niet nog meer te belasten. Als alternatief stelt de netbeheerder voor om subsidies te verstrekken voor de aanschaf van thuisbatterijen, zodat de consument een overschot aan zonnestroom daar tijdelijk in kan opslaan. Huishoudens kunnen de energie dan zelf gebruiken op het moment dat ze die nodig hebben. Omdat er een gepeperd prijskaartje hangt aan thuisbatterijen –prijzen variëren veelal tussen de 6000 en 8000 euro– zou de overheid de burgers middels een subsidie tegemoet moeten komen in de aanschafkosten, redeneert Liander.

Ondanks de drukte op het stroomnet hoeven huishoudens niet bang te zijn dat Liander hun aansluitingsverzoek zal afwijzen, vertelt de woordvoerder. „Consumenten sluiten we altijd aan. Alleen grootgebruikers, grootzakelijke klanten van ons, zullen moeten wachten totdat het stroomnet op sommige punten is uitgebreid.”

Knelpunten

Wanneer die klus geklaard is, valt volgens de zegsman vrijwel onmogelijk in te schatten. „We zitten middenin een energietransitie, we digitaliseren steeds verder en er komen steeds meer bedrijven en woningen bij. De vraag naar stroom stijgt, maar door een tekort aan technisch geschoold personeel kunnen we niet alle knelpunten tegelijk aanpakken, al werken we er hard aan. Wanneer we grootgebruikers weer op het net kunnen aansluiten, zal per gebied dus verschillend zijn.”

Hoewel de consument dus met een gerust hart zonnepanelen kan aanschaffen, waarschuwt Liander dat het terugleveren van overtollige energie in spaarzame gevallen niet mogelijk is. „In de zomer komt het nog weleens voor dat er in sommige straten zoveel zonne-energie wordt teruggeleverd, dat het net het niet meer aankan. Zonnepanelen worden dan automatisch uitgeschakeld om gevaarlijke situaties te voorkomen.”

Btw-teruggave

Na aanschaf van zonnepanelen kan de consument de 21 procent btw die hij heeft betaald over het materiaal en de installatiekosten terugvragen. Hoewel deze regeling de aanschaf van zonnepanelen ook extra aantrekkelijk maakt, richt Liander zich liever op de salderingsregeling.

De zegsman ziet het als een toe te juichen ontwikkeling dat steeds meer mensen overgaan op zonnepanelen. „Ons punt is alleen dat we te weinig capaciteit hebben voor teruggeleverde stroom. Vandaar ons pleidooi voor de thuisbatterijen; zo kan de verduurzaming van ons land doorgaan zonder dat dit zorgt voor overbelasting van het stroomnet.”