Burgers’ Zoo Arnhem maakt bassin zeekoeien schoon
Nieuwsgierig zwemmen de twee Caribische zeekoeien van Burgers’ Zoo in Arnhem een rondje om hun bezoekers. Het gebeurt niet zo vaak dat ze hun onderwaterhabitat moeten delen met bijna evenzo grote schepsels.
Het bassin van de grootste overdekte mangrove van Europa wordt gereinigd. En daar is niet alleen een flinke pomp met zogenoemde klok voor nodig, maar ook nog eens drie professionele en ervaren duikers om de machinerie te bedienen. Terwijl twee ingehuurde krachten de bodem reinigen, schraapt de derde duiker de algenaanslag van de enorme ruit voor het immense aquarium, dat 1 miljoen liter water bevat.
Graadje lager
De bepaald niet dagelijkse klus zou normaal gesproken de nodige publieke belangstelling hebben getrokken. Ditmaal is alles anders. Vanwege de coronamaatregelen is het park dicht en kan al het benodigde materieel gewoon op de looppaden blijven staan. Om energie te sparen zou de ‘verwarming’ zelfs een graadje lager kunnen. Toch gebeurt dat niet, want dat heeft gevolgen voor deze nagebootste natuur. Bovendien heeft Burgers’ een eigen warmte-koude-opslag. In de zomer wordt warmte opgeslagen in de bodem en in de winter weer hergebruikt.
„We maken van de nood een deugd”, verklaart pr-manager Bas Lukkenaar de megaklus. „Op diverse plekken in het park zijn we bezig met groot onderhoud. Natuurlijk balen we van de lockdown, maar we gaan niet bij de pakken neerzitten. Het schoonmaken van de bodem van de mangrove is een flink karwei. Duikers zuigen de kiezelstenen in een soort trechter. Daar spoelt water de stenen schoon. Het vuil wordt weggezogen en de stenen vallen weer terug op de bodem. Alles gebeurt met de hand en onder water op een bodemoppervlak van 550 vierkante meter. Daar zijn drie duikers minstens een hele dag mee bezig.”
Gezinsuitbreiding
Voor de klus zijn twee professionele duikers ingehuurd. „We werken freelance voor vrijwel alle dierentuinen in Nederland”, vertelt teamleider Howard Bia. De specialist is eveneens duikcoördinator bij het Dolfinarium in Harderwijk. Met z’n 25 jaar ervaring heeft hij alle aquaria in ons land al meerdere keren aan de binnenzijde van het glas gezien. Ook de Ocean van Burgers’ Zoo, waarin haaien zwemmen, kent voor hem geen geheimen. „We duiken altijd met z’n tweeën, zodat we elkaar te hulp kunnen schieten als dat nodig is. In principe duiken we overal, behalve bij nijlpaarden en ijsberen.”
„Wij gedragen ons onder water altijd als gast. Het is de biotoop van de dieren. Daarom letten we altijd op hun lichaamstaal.” Wat dat betreft hoeft Bia zich geen zorgen te maken. De twee zeekoeien in de mangrove die binnenkort gezinsuitbreiding verwachten, gedragen zich zo mak als een lammetje. De dieren zwemmen kalm wat rondjes door het bassin, waarbij ze regelmatig de onderwaterwerkers passeren.
Leguanen
Ondertussen houdt duikploegleider Rik Firing van Burgers’ Zoo de onderwaterwerkzaamheden nauwlettend in de gaten. Hij waarborgt de veiligheid onder water en grijpt in als er toch iets mis zou gaan. „Zeekoeien zijn ongevaarlijke dieren, maar wel honderden kilo’s zwaar.”
Na de klus is het water weer kraakhelder in het unieke ecodisplay, dat ieder jaar meer vorm krijgt en waaraan ook steeds weer nieuwe dieren worden toegevoegd. Op het verlanglijstje van de mangrove staan bijvoorbeeld nog leguanen. „We proberen het ecosysteem in evenwicht te houden. Als we nieuwe vogelsoorten introduceren, moet dat geen gevolgen hebben voor onze vlinders of krabben. En in het water zwemmen bijvoorbeeld ook tropische snoeken, die jonge vissen eten. Desondanks schenken we vanwege de grote aanwas regelmatig vissen aan collegaparken.”