In het Amerikaanse Thorndale staat een Wal-Mart die 19.000 vierkante meter groot is. Afgezien van de tussen de 150.000 en 200.000 verschillende producten heeft het bedrijf allerlei diensten in huis. Personeel staat klaar om winkelkarren uit te pakken, er is een kapper en er zijn onder meer grote en schone klantentoiletten. „In Nederland is er voor dergelijke diensten geen ruimte”, aldus directeur D. Boer van Albert Heijn. „Maar als mensen echt moeten, kunnen ze vaak wel mee naar achteren.”

Afgezien van de verschillen in grootte zijn er tussen Europese en Amerikaanse supers nog veel meer afwijkingen. Amerikaanse supermarkten hebben behalve lage prijzen ook heel veel service. Zo staan er aan het einde van de kassaband vaak medewerkers klaar om de boodschappen in te pakken. Weer een ander loopt mee naar de auto. Bij de Wal-Mart in Thorndale staan 28 kassa’s. In de winkels loopt personeel rond met schorten waarop de vraag staat gedrukt of de klant nog hulp wenst.

Wal-Mart kan al die mensen inhuren omdat de keten de vakbonden buiten de deur weet te houden. Avond- en nachtwerk is daardoor relatief goedkoop. Een nachtje werk kost de onderneming per werknemer ongeveer 50 cent per uur extra.

Het Nederlandse supermarktconcern Ahold doet ook mee in de Verenigde Staten. Op ongeveer een kwartiertje rijden van de Wal-Mart staat een Giant-winkel. In vergelijking met de Wal-Mart is het met 7300 vierkante meter een kleintje. Maar vergeleken met een gemiddelde Albert Heijn is het een enorme zaak. Het is er gezellig. Er is nagedacht over verlichting en in samenwerking met fabrikanten zijn hele delen van de winkel kleurrijk ingericht met zelfs verschillende vloerdelen om de afdelingen een eigen uitstraling te geven.

De supermarkten in de Verenigde Staten zijn dag en nacht geopend. „In de nacht worden de winkels bijgevuld”, legt D. Hopkins van de Ahold-dochter Giant-Carlisle uit. „We hebben hier kassa’s waar de klanten zelf hun spullen moeten afrekenen. Eén persoon kan zo vier kassa’s in de gaten houden en dus kan een werknemer de winkel open houden in de rustige uren. Ongeveer 30 procent van onze klanten rekent op deze manier af. Het merendeel van onze winkels is hiermee uitgerust. Een werknemer houdt via een camera in de gaten of er al dan niet gestolen wordt.”

Zelfscanning is in Nederland nog niet op grote schaal doorgebroken. Er zijn enige tientallen winkels van Albert Heijn waar klanten zelf kunnen scannen. Ook hier doet ongeveer 30 procent dat. In Nederland is het echter ondenkbaar dat een super dag en nacht open is. Afgezien van alle problemen met vergunningen, is het gewoon veel te duur.

Supermarkten in de Verenigde Staten zijn veel beter uitgerust dan die in Nederland. Sommige winkels hebben een bankfiliaal in huis of een koffiehoek van Starbucks. Consumenten kunnen kiezen uit 25 soorten toiletpapier of 30 soorten peper. De winkels van Ahold zien zich echter in toenemende mate geconfronteerd met concurrentie van onder meer Wal-Mart. Om dit probleem aan te pakken, kijken de Amerikanen sterk naar de manier waarop Albert Heijn de prijzen heeft verlaagd. Het is de bedoeling dat het systeem wordt gekopieerd, want de tijden dat het geld vanzelf binnenkwam, zijn voorgoed voorbij.