Dat concludeert de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in het rapport ”Bewijzen van goede dienstverlening”, dat woensdag is gepresenteerd. De bedilzucht en het wantrouwen van de overheid leiden nu tot een verstikkende opeenstapeling van regeltjes.

Dat kost veel menskracht en energie, zowel bij de organisaties zelf als bij de toezichthoudende overheid. Volgens de WRR komen de organisaties door alle regels niet toe aan hun eigenlijke werk: betrokken zorg en dienstverlening leveren aan burgers, cliënten en patiënten.

Daardoor kampt de maatschappelijke dienstverlening met een aantal hardnekkige problemen. In de volkshuisvesting komen investeringen in stedelijke vernieuwing te traag van de grond. Het begeleiden van langdurige werklozen naar een dienstverband door de arbeidsvoorziening verloopt moeizaam. Het onderwijs kent een hoge regeldruk die steeds meer uitgroeit tot een belemmering voor onderwijsinstellingen.

De raad adviseert de overheid haar wantrouwen los te laten en de organisaties ruimte te geven om hun werk meer naar eigen inzicht uit te voeren. Dat moet volgens de WRR niet gebeuren door de instellingen een ”blanco cheque” te geven, maar door hen aan te sporen betere kwaliteit te leveren in hun werk.

Als ze daarin slagen, moeten ze volgens het adviesorgaan worden beloond voor hun inspanningen. Andere instellingen kunnen op deze manier leren van de organisaties die voorop lopen in de vernieuwing. Als organisaties achterblijven en slecht werk leveren, dient de overheid hen sancties op te leggen.