Het gaat om 12.928 scans. Unieke persoonlijke brieven en gedichten, maar ook complete boeken zijn nu online te raadplegen.

Het werk is uitgevoerd door Archiefbureau Ruerd de Vries in Kollum, dat gespecialiseerd is in het onder meer goed toegankelijk maken van archieven van kerken en kloosters.

Emiel de Vries was projectleider van de klus, waar maanden aan is gewerkt. „Grofweg 2400 archiefbeschrijvingen zijn gedigitaliseerd. Eén archiefbeschrijving kan bestaan uit meerdere archiefstukken. Vandaar dat je dan naar 12.928 scans kan gaan.”

Brieven

Het geheel is fysiek –als je het naast elkaar zou zetten– 2,5 meter breed. Het belangrijkste onderdeel is het familiearchief van Titus Brandsma (1881-1942), dat in bezit is van het ADRKF in Bolsward. In 1992 werd dit overgedragen door de familie Hettinga – de nazaten van Titus’ zuster Gatske de Boer-Brandsma. Het archief bestaat uit brieven en ansichtkaarten aan zijn familie, maar bevat ook foto’s, gedichten en andere publicaties.

Daarnaast had het Bolswarder archief al de beschikking over archieven van de historici Henk Andela en Henk Aukes, en allerlei krantenartikelen die zijn verschenen na het omkomen van Brandsma in Dachau in 1942. Bovendien is het archief van de herdenkingscommissie ”Titus Brandsma 1942-1992” nu gedigitaliseerd, evenals het archief van de bestuurscommissie ”Zaligverklaring Titus Brandsma”.

Scannen

In 2019 kreeg het ADRKF van Theo Schouw uit Helvoirt 162 brieven en ansichtkaarten die Titus Brandsma en zijn Bussumse uitgever Paul Brand elkaar tussen 1917 en 1940 schreven.

GMS Noord uit Hardegarijp, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het scannen van documenten, zorgde dat alles vanaf papier in een digitaal bestand kwam, legt De Vries uit.

Vervolgens moest de projectleider ervoor zorgen dat het straks in de digitale archieven terug te vinden is. „We hebben gereageerd op een verzoek van Archives Portal Europe (APE) en Europeana. Dit zijn initiatieven die archieven online breder beschikbaar willen stellen in Europa. APE had subsidie beschikbaar voor het digitaliseren van archiefprojecten zoals van Titus Brandsma. Daarmee hebben we dit uitgevoerd.”

„Ongeveer 10 procent, zo’n 2400 bestanden, is nu openbaar te raadplegen. Niet alles, want op bijvoorbeeld de krantenartikelen over Titus ligt het auteursrecht bij de uitgever. Dus zo’n artikel mag je niet zomaar online zetten.” Van alle stukken is nu wel een digitale inventarislijst beschikbaar, waarbij geput werd uit het werk van secretaris Henk Nota van het Bolswarder archief.

Toch is wat nu al wél te bekijken is, heel waardevol, zegt De Vries. „Je krijgt een heel persoonlijk inkijkje in wie Titus was. Bijvoorbeeld door de 240 brieven en ansichtkaarten van hem en enkele van zijn zus Siebrigje. Je ziet hoe Titus een betrokken familielid is, terwijl we hem nu vooral kennen als publiek figuur: als professor, journalist, iemand die opkwam voor de Friese taal en als verzetsheld.”