Lobbyverbod voor oud-bewindslieden wordt strenger
De integriteitsregels voor oud-bewindslieden worden aangescherpt. Zij moeten in de eerste twee jaar na hun vertrek uit het kabinet aan een onafhankelijke commissie advies gaan vragen of een nieuwe functie toelaatbaar is. Demissionair minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) wil strenger zijn omdat de integriteit van voormalige kabinetsleden „boven iedere twijfel verheven” moet zijn. Hier is de laatste tijd „veel te veel discussie” over geweest, zei ze.
Naast de strengere regels wil Ollongren het huidige lobbyverbod uitbreiden naar terreinen waarmee de gewezen minister of staatssecretaris „actieve” bemoeienis had. Scherpe regels zijn daarvoor volgens haar niet te stellen. Het is bijvoorbeeld denkbaar dat een bewindspersoon aan het werk gaat op een terrein dat onder hun oude ministerie valt, zolang daar maar een andere bewindspersoon verantwoordelijk voor is. Verder mogen ze twee jaar lang niet in dienst treden bij hun voormalige ministerie. Ook mogen ze daar geen betaalde, commerciële opdrachten aanvaarden.
De Tweede Kamer had aangedrongen op aanscherping van de integriteitsregels. De Kamer schaarde zich twee weken geleden nog achter een motie van Volt om een verplicht lobbyregister voor bewindslieden en topambtenaren in te voeren. Dit zou voor meer transparantie moeten zorgen in hun contacten met lobbyisten. Volt-leider Laurens Dassen zegt blij te zijn met de stappen die Ollongren heeft aangekondigd. „Maar de vraag is nu: hoe ga je het handhaven dat deze afkoelperiode goed wordt nageleefd? En wat wordt het mandaat van de toetsingscommissie?”
In september kreeg Volt ook al een Kamermeerderheid achter haar voorstel voor een afkoelperiode van twee jaar voor voormalige bewindspersonen. In de tijd zouden zij geen functie mogen accepteren waarbij zij zouden kunnen profiteren van de kennis en contacten die ze hebben opgedaan als bewindspersoon.
Aanleiding voor de moties waren aanbevelingen van het Europese anticorruptieorgaan GRECO uit 2019. Ollongren hoopt met de nieuwe maatregelen tegemoet te komen aan de wensen van de Kamer en GRECO. De uitbreiding van het lobbyverbod gaat direct in. De andere regels moeten in de wet geregeld worden. De voorbereidingen daarvoor gaan „spoedig” van start. Het parlement moet er ook mee akkoord gaan.
De discussie over de integriteitsregels voor oud-bewindslieden werd deze zomer weer actueel door de overstap van minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) naar de lobbyclub voor energiebedrijven. Of die overstap onder de regels zoals Ollongren die nu voorstelt nog mogelijk zou zijn, wil de minister van Binnenlandse Zaken niet zeggen. „Deze regels gaan over de toekomst, niet over het verleden.”
