Televisieprogramma Zembla meldde eerder dit jaar dat spoorwerkers al zeker tien jaar lang worden blootgesteld aan te hoge concentraties kankerverwekkend kwartsstof. Zembla baseerde zich op vertrouwelijke onderzoeksrapporten die in opdracht van ProRail en de spooraannemers zijn gemaakt. Kwartsstof kan vrijkomen tijdens werkzaamheden met de spoorballast.

ProRail stelt al langer onderzoek te doen naar de gezondheidsrisico’s van blootstelling aan de kwartsstof en laat weten dat de berichtgeving van Zembla het „onderzoek en onze beleidsvorming in een stroomversnelling gebracht” heeft.

Ook zou de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) van plan zijn het gebruik van ballaststenen zonder kwarts te verplichten, aldus ProRail. Volgens Zembla concludeerde de inspectie na onderzoek dat de ProRail de Arbowet overtrad, omdat er ook typen ballast beschikbaar zijn die geen kwarts bevatten.

De spoorbeheerder stelt nu gefaseerd over te stappen op deze kwartsloze ballast. Volgens ProRail is er niet genoeg van dit materiaal aanwezig om dat in een klap te doen. Spoortunnels en overkappingen zijn als eerste aan de beurt. „Op die plekken waait stof niet makkelijk weg, waardoor tijdens werkzaamheden hogere concentraties kwartsstof kunnen ontstaan”, aldus ProRail. „Zodra op die plekken nieuwe ballast nodig is, vervangen we daar alle liggende ballast voor de kwartsloze variant.”

Op de rest van het spoor zal nog lange tijd gewerkt worden met de huidige, kwarts bevattende ballaststenen. „Dat is een traject van jaren”, licht een woordvoerder toe. „Er is nu veel schaarste aan kwartsloze ballast. We stimuleren de markt dit te gaan maken, zodat we sneller stappen kunnen zetten.”

Volgens ProRail lopen spoorwerkers die met de huidige ballast werken geen gezondheidsrisico als ze zich aan de opgestelde regels houden. Zo moeten zij stofmaskers dragen en wordt de ballast gewassen en natgehouden bij werkzaamheden.