Aan boord van het marineschip ontving het koningspaar woensdagmiddag tweehonderd Nederlanders die in Noorwegen wonen. Eén voor één worden ze aan hun koning en zijn vrouw voorgesteld, en dan blijkt hoe gevarieerd de Nederlandse gemeenschap in het Scandinavische land is. „Al die beroepsgroepen hebben we in Nederland hard nodig”, zegt de koning. Vandaar zijn grapje over het wegvaren met al deze mensen aan boord, richting hun vaderland. De vele verpleegkundigen bijvoorbeeld: Nederland zou hen rap aan werk kunnen helpen.

Het vaderland was in coronatijd een tijdlang onbereikbaar. „Dan is de familie in Nederland ver weg”, zegt de koning. „We hebben met alle Nederlandse gemeenschappen in het buitenland meegeleefd.”

Minder stress

Een vrouw uit de regio Bergen kan erover meepraten: „Mijn ouders zijn in de tachtig; ik heb hen twee jaar niet gezien.”

Over terugemigreren peinst ze niet. „We gingen voor een jaar naar Noorwegen. Nu wonen we er elf jaar, in een gehucht met 500 inwoners.” Ze roemt de rust. „In Nederland is alles veel meer gestresst. En als beeldend kunstenaar ben ik daar concurrent van anderen; hier in Noorwegen zijn we collega’s.”

Soms vindt ze het wel erg braaf. „Toen er coronamaatregelen waren, protesteerde bijna niemand. Men deed gewoon wat de overheid zei.”

De rust is er ook letterlijk: in hoofdstad Oslo is het stil op straat; nergens files, nergens mensenmassa’s.

Nog meer rust: „de Noren zijn bedachtzaam”, zegt een van de Nederlanders. „En niet zo prestatiegericht als wij. Het kan voorkomen dat je om vier uur ’s middags naar een bedrijf belt en dat er niemand meer is: men vindt het genoeg voor die dag; tijd voor het gezin…”

Koning en koningin spreken met groepen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg en andere sectoren, of die met een bordje op hun tafel worden aangeduid als „langdurig woonachtig in Noorwegen en nu gepensioneerd.”

Na de toespraak van de vorst wordt het Wilhelmus gezongen. „Leve de koning!” roept de ambassadeur. De hoera’s galmen langs de stalen wanden.

Samenwerking

Zr Ms Rotterdam ligt inmiddels een week in Oslo voor de kade, zegt een van de matrozen. „We doen mee aan een oefening in de Noorse wateren.”

De grijze boeg rijst hoog op. Op het Nederlandse schip zijn koning Willem-Alexander en koningin Máxima gastheer en gastvrouw, dus zij ontvangen kroonprinses Mette-Marit en niet andersom. Onder doordringende fluitsignalen komt ze de valreep op. Kroonprins Haakon is nog steeds ziek.

Het gaat vijf, zes steile stalen trappen op, naar een conferentie op hoog niveau: de Nederlandse en de Noorse defensie beraadslagen over hun samenwerking en twee officieren vertellen over het belang ervan.

Haatpraat

Deze tweede dag van het staatsbezoek begon ook met zo’n internationale gedachtenwisseling: jongeren spraken over mensenrechten en hate speech. Samen met koning Harald en koningin Sonja woont het Nederlandse koningspaar een deel van het seminar bij.

”Stopp hat”, staat er groot op het scherm, en die boodschap wordt ook door niet-Noren begrepen. Maar nu de praktijk. En dan gaat het over het belang van vrijheid van meningsuiting, maar wel binnen verantwoorde grenzen. Zonder ‘haatspraak’, zonder antisemitisme.

„Ik hoorde gisteren dat overlevenden van de aanslag in 2011 op het eiland Utøya dreigberichten ontvangen omdat ze het overleefd hebben”, zegt Bastiaan uit Nederland. Amanda Anvar, de Noorse jeugdambassadeur van Stopp Hatprat, wijst op de verantwoordelijkheid van polariserende politici: „Zij zijn rolmodel.”

Celliste

Minister-president Store biedt de vorstelijke gasten uit Nederland een lunch aan in slot Akershus. ’s Avonds worden de rollen omgedraaid: in het museum waar kunstwerken van Edvard Munch worden getoond –nog maar sinds vorige maand open– bieden koning Willem-Alexander en koningin Máxima een concert aan. Ze ontvangen koning Harald en koningin Sonja en verdwijnen met hen in een lift, want trappen lopen kan de Noorse koning momenteel niet.

Het concert van de jonge Nederlandse celliste Harriet Krijgh besluit het tweedaagse programma in Oslo. Deze donderdag stond een bezoek van het koningspaar aan de stad Trondheim op het programma, nog 400 kilometer verder naar het noorden, aan een van de fjorden langs de Atlantische Oceaan.