Kerken zouden de anderhalvemeterregel weer moeten invoeren en overwegen mondkapjes voor te schrijven bij verplaatsingen. Dat stelde het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) donderdag in een advies aan kerken.

Op heel veel plaatsen was de bezinning op de nieuwe omstandigheden inmiddels al gaande, blijkt uit een belronde. Kerkenraden nemen maatregelen vaak ook ingegeven door de plaatselijke of regionale situatie.

Zo raakten in de hersteld hervormde gemeente (hhg) in het Gelderse Oosterwolde de afgelopen weken diverse gemeenteleden besmet. Voor het college van kerkenraad en notabelen was dat aanvankelijk reden om voor afgelopen zondag niet meer de hele gemeente voor beide diensten uit te nodigen, maar per dienst de helft van de gemeente. „We zouden twee zalen bij de kerkzaal trekken, zodat we ook met de halve gemeente niet schouder aan schouder zouden zitten”, zegt scriba H. P. Henniphof.

Eind vorige week werd echter besloten dat de gemeente de diensten op zondag 31 oktober en op dankdag alleen digitaal en via de kerktelefoon zou kunnen volgen. „We kregen ineens te maken met heel veel besmettingen”, licht de scriba toe. Hoe het komende zondag gaat, weet hij nog niet. „We vergaderen daar vrijdagavond over.”

Zieken

De gereformeerde gemeente (gg) Rijssen-Zuid besloot half oktober al extra maatregelen te nemen vanwege het toenemende aantal besmettingen in de gemeente. Scriba J. W. Rietman: „We hebben achteraf bezien te snel opgeschaald. Er waren zo veel zieken in de gemeente dat we weer moesten afschalen.”

De gemeente werd in groepen verdeeld. Elke groep kreeg de mogelijkheid om minimaal één dienst te bezoeken waarbij de 1,5 meter afstand werd gehandhaafd. Omdat het aantal besmettingen bleef oplopen, is afgelopen zondag de gemeente in drie groepen verdeeld.

Over nieuwe maatregelen heeft de kerkenraad nog niet gesproken. „De herinvoering van het mondkapje is een maatregel die we nog kunnen overwegen.” Dat het aantal coronagevallen in de gemeente nog oploopt, verwacht Rietman niet. Er liggen drie leden in het ziekenhuis.

Apart vak

In Oud-Beijerland verruimt de hervormde gemeente zondag de mogelijkheden voor leden om op afstand te zitten. „De afgelopen tijd konden leden bij aanmelding aangeven of ze voorkeur hadden om de 1,5 meter te handhaven of niet. Aankomende zondag komt er een apart vak voor degenen die dat wensen”, licht ds. J. J. ten Brinke toe. De maatregel is preventief. Het is volgens de predikant niet zo dat coronagevallen in de gemeente aanleiding geven tot aanpassing van het beleid.

Voor verdere besluiten wil de kerkenraad de reactie van de landelijke Protestantse Kerk in Nederland (PKN) afwachten, aldus de predikant donderdag. Het nieuwe advies van de PKN volgde uiteindelijk ook donderdag. Tot afgelopen zondag konden alle leden in Oud-Beijerland elke zondag de diensten bezoeken en was de 1,5 meter niet meer leidend. „We hebben nu deze aanpassing gedaan, maar houden de ontwikkelingen in de gaten.”

Toegangsbewijs

Een opvallende keuze maakte de protestantse gemeente in Eelde-Paterswolde al eerder: kerkgangers moeten daar bij diensten een CTB tonen. „We willen zo veel mogelijk mensen de ruimte geven de kerk te bezoeken”, schrijft kerkenraadsvoorzitter Hielle Tillema in het jongste nummer van Kerkelijk contact, het kerkblad van de Drentse gemeente.

Voor zover bekend is ze daarmee de eerste kerk in Nederland waar de coronapas wordt ingezet. De PKN vindt het vragen van zo’n bewijs in strijd met het principe dat iedereen welkom is in de kerk. Plaatselijke gemeenten zijn echter vrij om daarin een eigen keuze te maken.

Niet verantwoord

Hoewel besmettingen in Heerde (Gelderland) meevallen, besloot de christelijke gereformeerde kerk (cgk) ter plaatse deze week toch weer af te schalen. De kerk was net vier weken weer terug naar ‘normaal’ met nog een paar kleine maatregelen, zegt scriba E. J. Hesselink. De hele gemeente was in de dienst welkom en er werd gezongen. „Maar onze kerk zit dan best vol, en dat zagen we in de huidige omstandigheden toch niet als verantwoord.”

Nu is de leden meegedeeld dat de gemeente weer afschaalt naar twee groepen, zodat iedereen één keer per zondag naar de kerk kan. Dat betekent dat er om en om een bank leeg wordt gehouden. „We hebben bovendien vrij veel gezinnen in de gemeente, die we naast elkaar kunnen plaatsen.”

Al kleurt Heerde nu niet donkerrood, dat was in het verleden wel anders. Corona ging de cgk grotendeels voorbij, maar trof het Veluwse dorp wel zwaar. Een zware uitbraak op een mannenkoor eiste meerdere levens en ook in een oudereninstelling sloeg het virus flink toe. Over het algemeen leeft er dan ook begrip onder de leden, ziet de scriba. „Dit is de situatie waarmee we moeten dealen. Jongere mensen zouden een wat vollere kerk ook nog wel willen, het grootste deel van onze leden zal ook gevaccineerd zijn, maar we hebben ook rekening te houden met de risicogroepen. We proberen daarom de landelijke maatregelen in alle redelijkheid te vertalen naar onze gemeente.”

Middelburg

In de gemeente Middelburg lopen de besmettingscijfers wel op. Ook in de gereformeerde gemeente in Nederland (ggiN) van Arnemuiden is dat merkbaar, aldus scriba A. Wondergem. De kerkenraad heeft besloten minder mensen voor de diensten uit te nodigen.

De gereformeerde gemeente van Middelburg-Zuid past de maatregelen ook aan. Zo vraagt de coronacommissie gemeenteleden met ingang van zondag weer een mondkapje te dragen bij binnenkomst, tot op de zitplaats. Tussen de gezinnen en personen worden twee zitplaatsen vrij gehouden, om zo meer afstand te creëren. Voor en achter een bezette bank blijft een bank leeg. De coronacommissie spreekt van „moeilijke afwegingen die moeten worden gemaakt. Enerzijds willen we de gemeente de mogelijkheid geven om naar Gods huis te gaan. Aan de andere kant dragen we ook een verantwoordelijkheid om adviezen en regels, waar mogelijk en noodzakelijk, op te volgen. We hopen op deze manier dat de dienst van het Woord zijn voortgang mag hebben.”

Bondsdag

De Bond van Mannenverenigingen van de GG heeft de jaarlijkse bondsdag op zaterdag 13 november in Woerden geannuleerd. Spreker zou zijn ds. J. van Rijswijk uit Oud-Beijerland over het onderwerp ”Zekerheid van het geloof”.

„We hebben gekozen voor de voorzichtige weg”, licht het bestuur het besluit toe. „Onze doelgroep bestaat voor een belangrijk deel uit ouderen. Bovendien wordt het moeilijk om de vereiste afstand te garanderen, met name tijdens de lunch.”

Aan het vragen van een toegangscode of controle wil het bestuur niet meewerken. „Bovendien willen we niet onnodig aanleiding tot discussie geven.”

De bond hoopt op een ander moment de jaarvergadering en bondsdag te houden. „Daarvoor zijn we afhankelijk van de leiding van de Heere, Die alle dingen regeert.”

Landelijke kerken

Diverse landelijke kerken kwamen donderdag met adviezen, die veelal in lijn liggen met het CIO-advies. Zo raadt het moderamen (bestuur) van de PKN aan om de afstandsregel in kerkdiensten weer „ernstig te overwegen” en adviseert het plaatselijke gemeenten „dringend speciale aandacht te besteden aan ventilatie in kerkgebouwen.”

Verschillende deputaatschappen van de GG gaven donderdag in een brief aan plaatselijke kerkenraden het „dringende advies” om de 1,5 meter afstand in de kerk opnieuw in te voeren, evenals het gebruik van een mondkapje. De deputaatschappen doen een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van kerkenraden om de adviezen na te lezen, met het oog op „de volksgezondheid en het welzijn van gemeenteleden.”

De GGiN komen niet met nieuwe adviezen in reactie op de persconferentie van dinsdag. De CGK adviseerden al eerder, de Hersteld Hervormde Kerk meldde desgevraagd vrijdagmiddag met een advies te komen.