Algemeen directeur H. de Vries sprak in een toelichting over een „bewogen jaar.” ID-Lelystad kreeg achtereenvolgens te maken met een grootschalig bse-onderzoek, de uitbraak van mond- en klauwzeer in Nederland in maart, verdachte -mogelijk met de miltvuurbacterie besmette- pakketjes en de opdracht voldoende pokkenvaccin te produceren voor de inenting van de hele Nederlandse bevolking bij een eventuele bioterroristische aanval met het pokkenvirus.

Financieel gezien was het een prima jaar. De crisesbestrijdingen leverden ID-Lelystad 30 miljoen euro aan extra omzet (op een totale omzet van ruim 92 miljoen euro) op. Het nettoresultaat, ruim 3,7 miljoen euro, stemt de directeur tot tevredenheid. „Het instituut draait goed en ook is de orderportefeuille goed gevuld.” Dat is belangrijk nu ID-Lelystad marktgerichter wil gaan werken en zijn wettelijke onderzoekstaken per 1 januari heeft ondergebracht in een apart instituut: CIDC-Lelystad.

Directeur A. Bianchi van CIDC-Lelystad noemde de uitbraak van met name mond- en klauwzeer „een regelrechte ramp voor Nederland.” In totaal kreeg zijn organisatie tussen 21 maart en 22 april met 120 verdachte gevallen te maken, waarbij het volgens de onderzoekers om 27 besmettingen ging. De mkz-bestrijding zorgde voor veel onrust en protesten onder boeren.

Bianchi: „Bij de bse-testen was er niemand die riep: Hé, wat doen jullie nou? Die testen hebben een positieve uitstraling omdat ze extra zekerheid opleveren. Toen er mkz uitbrak, hadden we echter al heel snel de eerste rechtszaak. Wij werden onderdeel van de maatschappelijke discussie over het overheidsbeleid van preventieve ruimingen. Dan maakt het nogal wat uit of je een bepaald bedrijf of gebied als mkz-positief aanmerkt.” Hij staat echter voor het werk van zijn mensen. „Wij hebben echt ons best gedaan.”

Op dit moment loopt er nog een onderzoeksronde bij de rechter-commissaris van de rechtbank in Zwolle, waar onder meer medewerkers van ID-Lelystad aan de tand worden gevoeld over de gevolgde procedures rond de vaststelling van het enige mkz-geval in Kootwijkerbroek. Een jaar geleden liepen de gemoederen hoog op in het Veluwse dorp. Nog steeds zijn de meeste inwoners ervan overtuigd dat er helemaal geen mkz is geweest en dat duizenden dieren ten onrechte zijn afgemaakt. Of het in dit geval tot een rechtszaak zal komen, weet Bianchi niet. „Een dergelijke kwestie kan zich jaren voortslepen.”

Een geschikt markervaccin tegen het mkz-virus is er nog altijd niet. Wel wordt daar op verzoek van het ministerie van Landbouw versneld aan gewerkt. Het gaat erom dat op een betrouwbare manier kan worden vastgesteld of een dier (met name koeien) gevaccineerd is of dat het daadwerkelijk met mkz is besmet. Volgens Bianchi moet een markervaccin er „binnen twee jaar” zijn.

ID-Lelystad loopt iets voor op het schema bij het aanmaken van een vaccin tegen de miltvuurbacterie. De planning is dat de voorraad halverwege dit jaar op peil is. Na de aanslagen in de VS op 11 september volgden in oktober ’poederbrieven’ met daarin de uiterst gevaarlijke miltvuurbacterie. In Nederland bleef het vorig jaar bij ruim 900 verdachte pakketjes. Op dit moment worden er nog gemiddeld twee tot drie pakketjes per week ter controle afgeleverd bij ID-Lelystad.