’We weten waar hij is’, zei Tymosjenko over president Koetsjma, ’en we kunnen ervoor zorgen dat hij geen stap meer kan zetten als hij niet aan onze eis voldoet.’ Niet alleen moet Koetsjma Janoekovitsj ontslaan, ook moet hij de kiesraad vernieuwen en gouverneurs in het oosten van het land die met afscheiding dreigen de laan uitsturen, aldus Tymosjenko. Blijft Koetsjma in gebreke, dan dient hij te worden vervolgd wegens ’misdaden tegen de menselijkheid’, aldus de oppositieleidster.

De politieke crisis rond de uitslag van de verkiezingen van eerder deze maand wordt groter en groter. Het parlement van de regio Donetsk voerde de druk op de ketel zondag verder op door een referendum uit te schrijven. Op 5 december bepaalt de bevolking of de mijnregio als autonome deelrepubliek verder gaat. Het referendum is een initiatief van aanhangers van premier Janoekovitsj, die in de regio grote populariteit geniet. Janoekovitsj is de officiële winnaar van de recente presidentsverkiezingen, maar de oppositie en westerse regeringen aanvaarden de uitslag niet en vinden dat er opnieuw moet worden gestemd.

De politieke oppositie moet de blokkades opheffen en Joesjtsjenko moet bereid zijn tot een compromis, verklaarde Koetsjma eerder op de dag. ’Een compromis is de enige manier om onvoorspelbare gevolgen te voorkomen’, aldus Koetsjma zondag tijdens een vergadering van zijn Nationale Veiligheidsraad.

Joesjtsjenko trok zich niets aan van de kritiek van Koetsjma. Hij riep zijn aanhangers in en rond het Onafhankelijkheidsplein in het centrum van Kiev op hun vreedzame protest voort te zetten.

Het Oekraense parlement verklaarde de presidentsverkiezingen zaterdag ongeldig. Hoewel het besluit staatsrechtelijk niet bindend is, vormt de motie - die werd aangenomen door 255 van de 429 aanwezige parlementsleden - een duidelijke blijk van groeiend ongenoegen over de politieke impasse. Het parlement sprak ook zijn afkeuring uit over het beleid van de centrale kiesraad.

De raad riep de door Moskou gesteunde Janoekovitsj vorige week, na dagen te hebben gedraald, uit tot winnaar van de verkiezingen. Aanhangers van de westers georiënteerde Joesjtsjenko houden echter vol dat hij de verkiezingen heeft gewonnen en zijn de straat opgegaan om tegen de fraude te protesteren.

Koetsjma maakte vrijdag na besprekingen met de twee presidentskandidaten en vertegenwoordigers van de Europese Unie de vorming bekend van een werkgroep die een uitweg uit de crisis moet zoeken. Joesjtsjenko zei vast te houden aan nieuwe verkiezingen, georganiseerd door een nieuwe kiesraad. Moskou zou daar niet ongunstig tegenover staan, meldde het persbureau Oenian.

Honderdduizenden aanhangers van Joesjtsjenko verzamelden zich in de afgelopen week in Kiev om te voorkomen dat hun favoriet de overwinning door de neus werd geboord. Joesjtsjenko heeft vooral steun in Kiev en het westen van het land.

In het oosten is juist voor Janoekovitsj de steun groot. In verschillende steden organiseerden aanhangers van de premier manifestaties waar pleidooien werden gehouden voor autonomie. Aan het eind van zo’n bijeenkomst in Donetsk probeerde een man van middelbare leeftijd zaterdag het podium met benzine in brand te steken, maar door de wind kwam de benzine op zijn kleren en vatte hij zelf vlam. De man werd afgevoerd naar een ziekenhuis.

In Severodonetsk waren zondag 3.500 afgevaardigden van Janoekovitsj’ Partij van Regio’s uit zeventien zuidelijke en oostelijke regio’s in spoedvergadering bijeen. Gesproken werd over de wenselijkheid van autonomie voor Zuidoost-Oekrane. Janoekovitsj en de burgemeester van Moskou, Joeri Loezjkov, namen deel aan de vergadering.

Boris Kolesnikov, de leider van de regio Donetsk en een belangrijk bondgenoot van Janoekovitsj, waarschuwde dat als Joesjtsjenko president wordt het zuidoosten van Oekrane zich zal afscheiden en een nieuwe federale staat zal vormen met als hoofdstad Charkiv.

Joesjtsjenko, op zijn beurt, liet weten dat de door hem gevormde schaduwregering, het Nationaal Reddingscomité, van plan is de gouverneurs van de oostelijke regio’s Charkiv, Donetsk en Loehansk voor de rechter te slepen wegens separatisme.