Bijna driekwart van alle detenties duurt korter dan drie maanden. Het gaat hierbij niet alleen om de korte gevangenisstraf, maar ook om de voorlopige hechtenis en vervangende hechtenis (het aantal dagen celstraf als iemand een boete niet betaalt of een taakstraf niet naar behoren verricht).

De RSJ is van mening dat het aantal korte detenties moet worden teruggedrongen. „De samenleving is gebaat bij effectieve strafrechtspleging met een maatschappelijke meerwaarde”, staat in het advies ‘Korte detenties nader bekeken’, dat is aangeboden aan demissionair minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker. Alternatieven voor celstraffen zijn sancties met op de persoon toegesneden voorwaarden. Die kunnen worden aangevuld met een enkelband (elektronische detentie). De raad adviseert de reclassering beter te laten onderzoeken welke sanctie passend en haalbaar is.

Alternatieven leiden volgens de raad tot minder bijkomende schade, zoals het verlies van een baan, inkomen en huisvesting. Alternatieve sancties zouden ook de kans op herhaling verminderen en zijn minder duur. De RSJ houdt op 25 november het congres ‘Kort maar krachtig? Over de toekomst van korte detenties’. Tijdens het congres komen verschillende sprekers aan het woord over thema’s als vergelding, resocialisatie en herstel in relatie tot korte detenties.