Polen geschrapt als lid Europees rechtspraaknetwerk
Polen wordt geschrapt als lid van het het Europese Netwerk voor Raden van de Rechtspraak (ENCJ). De Poolse raad voldoet niet meer aan de eisen die aan het lidmaatschap worden gesteld, zoals onafhankelijkheid van de zittende regering.
Het netwerk schorste de Poolse Raad voor de Rechtspraak (KRS) in september 2018, en kondigde de uitzetting in april al aan. De KRS had toen al aangegeven de koers niet te willen wijzigen, maar kreeg nog tijd om te reageren.
Door tal van maatregelen van de Poolse regering staat de rechtsstaat in Polen zwaar onder druk. De Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) voerde de afgelopen jaren omstreden hervormingen door die zijn veroordeeld door het Europees Hof van Justitie, de Europese Unie, de Raad van Europa en de VN.
Een van de heikele punten is de tuchtrechtkamer die rechters kan straffen voor onder meer onwelgevallige beslissingen, het toepassen van Europees recht en kritiek op hervormingen. Polen moet elke dag een miljoen euro betalen zolang het tuchtcollege voor rechters niet is opgeheven, bepaalde het Europees Hof van Justitie deze week.
De KRS heeft de aanval van de regering en het parlement op de onafhankelijke rechtspraak volle steun gegeven. In de statuten van de ENCJ staat dat rechters de plicht hebben zich uit te spreken als de democratie en fundamentele vrijheden in gevaar zijn.
Polen is een van de oprichters van het Europese netwerk. Volgens Henk Naves, voorzitter van de Nederlandse Raad voor de rechtspraak en lid van het bestuur van de ENCJ, was het onvermijdelijk om de Poolse Raad uit het netwerk te zetten. „De Poolse rechtsstaat brokkelt steeds verder af. Maar het voelt niet als een overwinning. Het is een dieptepunt waarmee wordt onderstreept hoe ernstig de situatie in Polen is.”