Afgelopen weekend waren er allerlei festiviteiten in de stad –niet ver van de Deense grens– ter gelegenheid van het 400-jarig bestaan, inclusief een oecumenische kerkdienst, want de stad ziet zich nog altijd als een plaats waar ruimte is voor allerlei richtingen binnen de kerk.

Friedrichstad ‘verkoopt’ zich als de ”Nederlandse stad”. De gevels in het centrum van het stadje hebben ook een Hollandse uitstraling met hun trapgevels.

Hertog Friedrich III von Schleswig-Gottorf (1597-1659) is de grondlegger van de naar hem vernoemde stad. Hij was het die de remonstranten uit de Nederlanden met open armen ontving. Hij beloofde hen godsdienstvrijheid. In het lutherse deel van Duitsland –met nauwe banden met Denemarken– was dat toen een opmerkelijke stap.

De hertog had echter nog een belang: hij wilde graag een stad van aanzien bouwen en had daarvoor handelslieden nodig en mensen die verstand hadden van stedenbouw en waterbouwkunde. Die dacht Friedrich uit de Nederlanden te kunnen halen. Friedrichstadt –ook wel Frederikstad aan de Eider– kwam er, maar kreeg echter niet de gehoopte betekenis.

De hertog gaf daarop aan nog meer groepen ruimte in zijn stad. Zo vestigde zich er een mengelmoes van rooms-katholieken, mennonieten, joden en aanhangers van andere stromingen.

Al deze groepen kregen evenveel ruimte. Daarom verrees er geen hoofdkerk in het hart van de stad, maar kon elke denominatie langs een van de straten haar eigen bedehuis bouwen.

Zo heeft Friedrichstadt nog steeds een Remonstrantse kerk. Het is de enige kerk van de groep buiten Nederland. Een deel van de liturgie wordt er nog steeds in het Nederlands uitgesproken.

Joden zijn er niet meer in Friedrichstadt. De synagoge staat er nog wel.