Kwart kerkgangers keert na coronacrisis nog niet terug
Een op de vier kerkgangers keert niet meteen terug in fysieke diensten nu de coronabeperkingen vrijwel zijn verdwenen. Een behoorlijk deel van die groep houdt het bij onlinediensten.
Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands Dagblad (ND), in samenwerking met DirectResearch, in opdracht van het NPO Radio 1-programma ”Dit is de Dag” (EO). Het onderzoek is uitgevoerd onder een representatieve groep van ruim duizend christenen die vóór de pandemie minstens eens per maand naar de kerk gingen.
Iets minder dan drie op de vier kerkgangers gaat vanaf afgelopen zondag weer net zo vaak naar de kerk als voor de crisis. Veertig procent van de groep die voorlopig thuisblijft, geeft aan de kerkdiensten liever via televisie of online te volgen. Ze zijn bang alsnog corona te krijgen. Die angst is groter onder rooms-katholieken dan onder protestanten. De eerste groep is ook strenger voor ongevaccineerden en pleit in meerderheid voor de invoering van de coronapas in de kerk.
De verschillen tussen rooms-katholieken, protestanten en ”gereformeerden” zijn klein. Rooms-katholieken lijken iets meer van plan weer naar de kerk te gaan, ondanks dat de angst voor corona bij hen het grootst is. De onlinedienst is vanwege de eucharistie een weinig aanlokkelijk alternatief.
Het aantal (voorlopige) afhakers is in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) het grootst. Eén op de drie zal minder vaak of niet meer naar de kerk gaan. Dertig procent daarvan zegt voor de coronacrisis vooral uit gewoonte naar de kerk te zijn gegaan. Die groep komt naar verwachting niet zo snel terug.
Van de thuisblijvers gaan protestanten en gereformeerden twee keer zo vaak (40 procent) voor de televisie of computer zitten om een dienst te volgen dan rooms-katholieken (20 procent). Reformatorische christenen lijken nauwelijks af te haken en kiezen er bijna niet voor om de dienst online te blijven volgen.
Een half jaar geleden deed DirectResearch op verzoek van ND en EO een vergelijkbaar onderzoek. Toen gaf één op de zes ondervraagden aan na de coronacrisis minder of niet meer naar de kerk te gaan. Voor één op de drie afhakers was de reden daarvoor dat ze voorheen uit gewoonte naar de kerk gingen. Een bijna even groot percentage koos voor de onlinediensten.
Theoloog dr. A. J. Plaisier, voormalig scriba van de Protestantse Kerk in Nederland, maakt zich nog geen zorgen, zo zegt hij in het ND. „Ik kan niet in een glazen bol kijken, maar ik kan me goed voorstellen dat, als alles goed blijkt te gaan, de kerkgang straks een aanzuigende werking heeft. Kerken doen zelf ook hun best om mensen van wie ze het idee hebben „Hé, die missen we” bij de kerk te betrekken.”