„Regels loslaten nu niet verantwoord”

Het zijn „heftige tijden” in Elspeet nu corona door het dorp waart. „Afgelopen week overleden vijf mensen aan de ziekte, en werd een echtpaar begraven”, zegt ouderling J. Fijan, scriba van de hervormde gemeente Elspeet-Vierhouten. De omstandigheden geven reden om terughoudend te zijn. „Hoe graag je ook zou willen dat iedereen weer naar de kerk kan en we de afstandsregel kunnen loslaten, dat zien wij nu niet zitten.”

Vanaf begin oktober voert de gemeente een voorzichtige versoepeling door: werden in de dorpskerk tot nu toe rond elke gevulde bank twee banken vrijgehouden, dat wordt er dan één. „Dat betekent nog een kleine 1,5 meter afstand, maar wel meer capaciteit.” Met de nieuwe situatie kan ’s ochtends elke week de helft van de gemeente uitgenodigd worden. In de middagdienst, waarin het een stuk rustiger is, is iedereen welkom.

De kerkenraad ervaart zijn verantwoordelijkheid richting de gemeente, zegt Fijan. „Die werkt overigens twee kanten op. Toen de overheid in december zei dat kerken „naar nul” moesten, vonden we dat gezien de lage plaatselijke besmettingscijfers en de mogelijkheid om afstand te houden in de kerk niet verantwoord. We moeten ook rekenen met het belang van de kerkgang. Maar nu kunnen we gelet op de plaatselijke situatie daarom ook niet alle regels loslaten.”

Verschillende visies over coronamaatregelen lopen soms dwars door de gemeente heen, signaleert de scriba. „Dat blijft ontzettend lastig. We proberen te midden van alle stemmen in de wereld te wijzen op de stem van de Heere. Hij geeft roepstemmen die gericht zijn op ons behoud, op wederkeer. Deze dingen moeten ons niet verschrikken, want ze zijn voorzegd. We willen juist ook die geestelijke lijn aangeven richting de gemeente en daarnaast transparant en eerlijk zijn over ons beleid.”

„We zingen zondag Psalm 68:10”

Voor het eerst sinds anderhalf jaar komen zondagochtend de gemeenteleden van de christelijke gereformeerde kerk in Damwoude weer voltallig bijeen in de kerk. De predikant van de gemeente, ds. A. A. Egas, ervaart het als een bijzonder moment. „Op biddag 2020 waren we voor het laatst allemaal in de kerk. Het is een grote vreugde om weer samen te mogen komen. We merken ook dat mensen daarnaar verlangen, ze missen de gemeenschap met de hele gemeente.”

Tot op heden kwam de gemeente in drie groepen bij elkaar, verdeeld over drie diensten per zondag. 
De beslissing om over te gaan naar twee diensten voor iedereen viel al voor de vakantie, „ongeacht de maatregelen.” Dat heeft alles te maken met de flexibele indeling van de kerkzaal met verplaatsbare banken, zegt ds. Egas. „We hebben de kerk nu zo ingedeeld dat alle banken op 1,5 meter van elkaar staan. Een hele operatie, maar op deze manier kunnen we verantwoord bij elkaar komen.”

Daarbij is oog voor mensen onder de ongeveer 400 gemeenteleden die moeite hebben met de verandering. „Voor hen willen we de drempel echt wegnemen. Dat doen we door de afstand tussen de banken, maar ook hebben we de gemeente gevraagd twee plaatsen leeg te laten rond ouderen en kwetsbare gemeenteleden.”

Naast de blijdschap over de versoepeling leeft er bij de predikant ook zorg. „Komt iedereen weer? Dat is spannend; mensen zijn nu zo gewend om maar één dienst te bezoeken. Die vraag speelt toch altijd wel ergens in je achterhoofd mee.”

Ds. Egas wil zondag zowel in de prediking als in de gemeentezang uiting geven aan de vreugde van dit moment. „Het is ook jeugdzondag in de gemeente, mooi dat we juist dan weer met iedereen bij elkaar mogen komen. We zingen daarom Psalm 68:10.”

„Groepsvorming willen we voorkomen”

„We bouwen het langzaam een beetje op”, zegt koster H. C. Spaanderman van de gereformeerde gemeente te Goes. Kwamen tot nu toe zo’n 550 gemeenteleden per dienst naar de kerk, vanaf zondag zijn dat er 700. „We blijven in Goes nog wel voorzichtig. We laten telkens een bank leeg, alleen plaatsen we de gezinnen nu dichter naast elkaar, met één zitplaats ertussen. Dat was voorheen 1,5 meter. Het voordeel is dat we een ruim kerkgebouw hebben.”

De gemeente telt ongeveer 1450 (doop)leden. De versoepeling betekent dat iedereen minstens een keer, maar meestal ook twee keer per zondag naar de kerk kan. Goes kent „van oudsher” al drie diensten, waarbij de middagdienst een leesdienst is.

De koster signaleert dat onder de oudere generatie hier en daar nog wat aarzeling is om weer naar de kerk te komen. „Deze week kreeg ik best veel reacties als: Doe je nog voorzichtig aan?” Gemeenteleden die graag 1,5 meter afstand willen houden, kunnen naar de kerkenraad bellen. De koster ontvangt hun namen en zorgt dat zij met afstand in de kerk kunnen zitten. „Niet in een apart vak, want we willen mensen die deze keuze maken niet in het zicht plaatsen. Groepsvorming in de gemeente willen we voorkomen. Ik plaats gewoon af en toe een bank ertussen waarin de anderhalvemeterregel nog wordt aangehouden.”

Catechisaties en jeugdverenigingen zijn weer als vanouds gestart, op andere verenigingen wordt voorlopig de 1,5 meter aangehouden. „We wachten even af hoe het gaat. Waarschijnlijk handhaven we de huidige regels tot nieuwjaar. Valt het dan mee met de besmettingen en is er geen nieuwe piek, verruimen we verder.”

De gemeente bleef een grote uitbraak bespaard. „We hebben altijd voorzichtigheid betracht. Bovenal: er staat er Een boven, dat moeten we niet vergeten.”