PVV-leider Wilders snijdt ‘nieuw’ thema aan: genderles

Zoals het al jaren vaste prik is dat PVV-leider Geert Wilders de eerste spreker is bij de Algemene Politieke Beschouwingen, zo is het grotendeels ook vaste prik waaróver hij spreekt; de politicus staat in elk geval stil bij de islam, migratie en de Europese Unie.

Wilders nam woensdag echter ook ruim de tijd om stil te staan bij een ander onderwerp, waar tijdens de vorige beschouwingen met geen woord over werd gerept – ook niet door andere politici: „de vreselijke wokedictatuur van politiek correct Nederland” en, als onderdeel daarvan, het genderonderwijs.

Wilders stelde dat terwijl bijna een kwart van de 15-jarige scholieren niet goed kan lezen en schrijven, kinderen op veel basisscholen leskrijgen over de zogenaamde genderkoek en leren over panseksuelen en genderneutralen. „Hou op met die ongein!” Wat hem betreft moeten kinderen met rust worden gelaten, en moet de seksuele opvoeding aan de ouders worden overgelaten.

D66’er Rob Jetten zei dat Wilders niet bang hoeft te zijn „dat hij misschien ook bij een andere letter van het alfabet uitkomt als hij een keer een voorlichtingsfilmpje kijkt.” Wilders: „Ik ben daar niet bang voor, hoor. Ik heb er ook niks op tegen. Ik zeg alleen maar: Doe dat niet met kinderen. U gaat daar niet op in.” Volgens de PVV’er moeten kinderen gevrijwaard blijven van het „totalitair opdringen” van „rare woke-ideologie.” In plaats daarvan „moet je ze leren lezen en schrijven, zodat ze hun eigen mening hierover kunnen bepalen als ze zelf groot en volwassen zijn. Zo zit een liberale democratie in elkaar.”

SGP-leider Van der Staaij stipte „de genderdiscussie” kort aan. „Natuurlijk, mensen die grote problemen ervaren met hun geslacht verdienen hulp en steun, maar de huidige discussie slaat echt door als verschillen tussen mannen en vrouwen niet meer mogen worden benoemd.”

Hermans (VVD): Voortschrijdend inzicht bij klimaat en zorg

De VVD gaat het voortaan anders doen. Waarnemend fractievoorzitter Sophie Hermans kiest op onderdelen een nieuwe koers.

Over het klimaat en over marktwerking in de zorg denkt de VVD nu anders dan een aantal jaren geleden. Hermans sprak over „voortschrijdend inzicht” bij de liberalen.

Ze stak de hand in eigen boezem. „Ik zal er heel eerlijk over zijn: de VVD-fractie heeft de afgelopen jaren niet vooropgelopen in klimaatbeleid.” Dat moet nu anders: „Er is geen tijd te verliezen. De tijd van dralen is voorbij.”

En als het gaat over de marktwerking in de zorg; daar was de VVD altijd voor, maar nu staat de partij veel kritischer tegenover het maken van winsten door zorgverleners: „Ik hield de ramen en deuren van mijn heilige huisjes stevig dicht.”

De waarnemend VVD-fractievoorzitter stelde dat luisteren en oprecht geïnteresseerd zijn de enige manieren zijn om oplossingen te vinden voor de grote vraagstukken van ons land.

De waarnemend fractieleider deed daar zelf ook pogingen toe. Ze zoekt naar meerderheden voor de een miljard euro die ze namens VVD, D66 en CDA mag verdelen. Donderdag zal blijken waar de gelden naartoe gaan. Volkshuisvesting, milieu, onderwijs en defensie zijn populair.

Het waren de eerste algemene politieke beschouwingen waar Hermans het woord voerde. In de afgelopen jaren functioneerde ze als Kamerlid op de achtergrond. Maar sinds een jaar treedt ze vaker en nadrukkelijker naar voren. Voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen van maart leidde ze de VVD-campagne. En tijdens deze formatie is ze de secondant en vertrouwelinge van Rutte.

Hermans is goed ingevoerd in het Haagse en kent Rutte als geen ander. Voordat ze in 2017 in de Tweede Kamer kwam, was ze politiek assistent van de premier.

Heerma (CDA): Samen in plaats van individualisme

De Algemene Politieke Beschouwingen zijn een uitstekend moment om visie te tonen, en pas daarna over concrete vraagstukken te spreken, vindt waarnemend CDA-fractievoorzitter Pieter
Heerma.

De bankencrisis, de uitputting van de aarde, toenemende ongelijkheid op de arbeidsmarkt, een crisis op de huizenmarkt, eenzaamheid, identiteitspolitiek en polarisatie; het zijn volgens de CDA’er „de schaduwzijden van doorgeslagen individualisering en neoliberaal denken.”

Altijd maar doen wat je zelf wil, is volgens Heerma niet wat vrijheid inhoudt. „Dat eindigt met: „Ieder voor zich en de staat voor ons allen”, zegt de CDA’er. „Dat werkt niet.” Wat vrijheid volgens hem wel is? „Een balans tussen autonomie en zelfbeperking. Samen voor elkaar: goed doen voor anderen en voor elkaar zorgen.”

Samen de schouders eronder zetten, is volgens Heerma het antwoord op de uitdagingen van deze tijd. Samen kinderen opvangen, samen duurzame energie opwekken, samen nieuwe woonprojecten voor ouderen uit de grond stampen; in die initiatieven ligt de toekomst. „Een tijdperk voorbij de individualisering”, als het aan de CDA’er ligt. Maar, zegt hij erbij, dat zal „tegen de stroom in zwemmen” vereisen.

Volkshuisvesting is voor het CDA het grote onderwerp voor de komende jaren. Heerma stelt vast dat Nederland in een „nationale wooncrisis” verkeert. Hij wil af van het begrip ”woningmarkt” en terug naar ”volkshuisvestingsbeleid”.

Er moet een ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening komen, betoogt Heerma. Een andere concrete maatregel die zijn partij wil nemen is het afschaffen van de verhuurdersheffing. Het zou volgens Heerma „een goed stapje” zijn om daar het miljardje van Hermans aan te besteden.

CU-leider Segers: Laten we oogcontact houden

Een van de hoofdpunten in de bijdrage van CU-voorman Gert-Jan Segers was een pleidooi voor oogcontact. De politicus introduceerde dat door te vertellen over een recente ontmoeting met
Harky Klinefelter, een naaste medewerker van de in 1968 doodgeschoten predikant en burgerrechtenactivist dr. Martin Luther King. Klinefelter deelde met Segers „een detail” dat hem raakte. Bij marsen, zo had Klinefelter verteld, werden hij en anderen vroeg of laat omringd door een vijandige menigte en stuitten ze vroeg of laat op politieagenten die niet terugdeinsden voor geweld. Segers: „Maar één ding, zei hij, zeiden we tegen elkaar: Houd altijd oogcontact. Want zo lang mensen je zien als een mens, zolang je oogcontact hebt, ben je geen ding, en kunnen ze niet doen wat ze willen.”

In politiek Den Haag en in de samenleving is er, zeker ook in de coronatijd, sprake van polarisatie en onderling wantrouwen, aldus de politicus. „Maar juist in deze tijd is dit de les van Harky Klinefelter: Houd oogcontact.”

Een dienstbare overheid staat of valt volgens Segers met het hebben van oogcontact. „Nu kunnen we onze mond vol hebben over een nieuwe, open bestuurscultuur, maar als het nu ergens op aankomt, is het een overheid die oogcontact houdt met zijn eigen mensen, zodat ze niet weggezet kunnen worden als een fraudeur, of als een dossier, of als een ding, maar dat zij altijd mens blijven.”

„Laten we in vredesnaam met elkaar oogcontact houden”, aldus Segers. Al tijdens het debat werd daar niet altijd gehoor aan gegeven. Cabaratier Diederik Smit twitterde een filmpje waarop te zien was dat minister De Jonge wegkeek toen Baudet naar het spreekgestoelte kwam. „Luttele minuten nadat @gertjansegers pleitte voor een overheid die oogcontact houdt”, merkte de twitteraar scherp op. De Jonge draaide zijn rug naar Baudet toe tijdens diens bijdrage.

Van der Staaij (SGP): Verhaal van David kan ons bemoedigen

Nee, voorwerpen meebrengen naar het spreekgestoelte deed SGP-leider Kees van der Staaij dit jaar niet. Wel hield hij vast aan zijn traditie om bij de Algemene Politieke Beschouwingen een Bijbelgedeelte centraal te stellen. Dit jaar koos hij de geschiedenis van David en Goliath. „Tegen de verwachtingen in versloeg een kleine herdersjongen de Filistijnse reus, met een kiezelsteentje.”

Van der Staaij paste het verhaal toe op onze tijd. „Deze geschiedenis blijft mensen bemoedigen die het op durven nemen tegen oppermachtig lijkende reuzen: andere mensen, of een machtige multinational, of een overheidsdienst die geen gehoor geeft.”

Een overheid moet haar burgers beschermen zoals een herder zijn schapen, betoogde de SGP-leider. Daarom zijn meer investeringen nodig tegen „intimiderende georganiseerde en gewelddadige misdaad. Gewetenloze Goliaths in de drugswereld gaan letterlijk over lijken.” Ook is het van groot belang „onze uitgewoonde krijgsmacht weer adem te geven.”

Inspiratie putte de SGP-leider verder uit het gegeven dat David geen gebruik te maakte van het harnas van koning Saul. „Het OMT van Saul zou wellicht hebben geadviseerd dat er geen andere keuze was dan dit harnas, maar David liet zien dat het anders kon. Geen keurslijf dus van vaccinatiedwang of -drang.”

Van der Staaij sloot af met de opmerking dat David zijn kracht kreeg van „de goede Herder bij uitstek: Christus, de zoon van God, die zijn leven gaf voor arme schapen en die de lammeren in zijn armen vergaderde.” Een kabinet dat op die wijze dienstbaar is, „mag met recht missionair worden genoemd”, verwees de SGP’er naar de demissionaire status van het kabinet en het stroperige formatieproces.

Omtzigt wijst als vanouds op niet nakomen beloften

Het Kamerlid Pieter Omtzigt is, na een burn-out, terug in de Kamer. En dat was bij de Algemene Politieke Beschouwingen merkbaar. Het politieke geweten van Nederland kwam weliswaar pas als laatste van de negentien sprekers aan het woord, maar zijn bijdrage was als vanouds scherp en raak. Omtzigt noemde de voorliggende begroting „niet beleidsarm, maar één waarin veel extra geld wordt uitgetrokken zonder werkelijke beleidskeuzes.”

De kritische parlementariër wees erop dat het kabinet veel toezeggingen over een nieuwe bestuurscultuur niet is nagekomen. „Zo is er nog steeds geen onafhankelijk meldpunt voor misstanden, voor jeugdzorg en UWV. Er zou een staatscommissie rechtsstaat komen. Die is nog niet ingesteld.” En verwijzend naar de vertrokken bewindsvrouw Van Nieuwenhuizen, die voorzitter is geworden van de branchevereniging van energiebedrijven: „Geen van de zestien aanbevelingen van de Europese anti-corruptie-instantie GRECO is door Nederland geïmplementeerd. Om een idee te geven: zelfs Noord-Macedonië implementeert deze voorstellen.”

In plaats van radicale ideeën tot uitvoering te brengen, is er onder leiding van Rutte „radicaal niets gebeurd”, aldus Omtzigt. Hij hekelde het feit dat „er bij de regering geen plan ligt voor de volkshuisvesting. En dat middenin een enorme wooncrisis. Zorgen voor goede woonruimte is volgens artikel 22 van de Grondwet een grondwettelijke taak.”

Het onafhankelijke Kamerlid deed ook diverse voorstellen. „Stel een commissie in die het sociaal minimum voor verschillende types huishoudens herijkt. Wat heeft een alleenstaande of een gezin met één of twee ouders met of zonder kinderen nodig? En wat heeft een werkende alleenverdiener met minimumloon nodig? Als dat een betaalbare huurwoning is, moet die er ook zijn”, aldus Omtzigt.