Column (Jaco van der Knijff): Verlangen naar het analoge tijdperk
Na een uurtje scrollen, swipen, klikken en koekeloeren op de bekende sociale media kan ik ineens zo terugverlangen naar het predigitale tijdperk. De tijd van de beperkingen, de eenvoud, de verdieping. Het is nog maar dertig jaar geleden, maar het lijkt een andere wereld.
Ik bedoel, en dan beperk ik me even tot de muziek waarmee ik ben groot geworden: de tijd dat je een pick-up had en een rijtje lp’s, een cassetterecorder met een koffertje mc’s, en een radio waarmee je een programma als ”Gouden Orgelklanken” kon beluisteren. Daar moest je het mee doen. En daar deed je het mee. Die lp van Feike Asma vanuit Maassluis, mijn eerste: die draaide je niet één keer, maar vele malen. En steeds weer zat je twee keer twintig minuten met die hoes op schoot. De vp-foto –Asma achter de klavieren van het Garrelsorgel– kon je dromen. En de info op de achterzijde kon je nagenoeg navertellen. Grijs draaide je zo’n plaat. Of dat bandje van Herman van Vliet uit Bolsward met een ”Romantisch Recital” (wist ik wat een ”recital” was…). Je dronk die klanken in, zoog de weinige informatie van het hoesje op, bleef kijken naar die foto van dat orgelfront. Tot ze zich in je genesteld hadden, onderdeel van je geworden waren. En als je zo’n speelman dan eens in het echt (bezig) zag, of zo’n orgel voor het eerst met eigen ogen aanschouwde, dan was je de koning te rijk. Wat een ervaring!
En dan nu. Een uurtje scrollen op Facebook, swipen op Instagram, klikken op YouTube en koekeloeren op Twitter levert een bombardement aan informatie op. Om bij deze muziek te blijven: tientallen video’s, foto’s en concertprogramma’s dringen zich aan je op, in honderd discussies kun je je mengen, duizend reacties kun je lezen, tienduizend likes bekijken. (Tussen haakjes: het lijkt wel alsof sommigen online hun tijd tot niets anders weten te besteden dan om…, Hand. 17:21.) En dan ben je nog niet eens op Spotify geweest, heb je nog niet in de muziekpodcasts rondgestruind, nog niet geklikt op die app van die bekende organist…
Het is toch om dól van te worden! Natuurlijk, je moet bewust kiezen wie je volgt, heel gericht zoeken wat je wilt bekijken, wegklikken wat je niet aanstaat, dit uitzetten, dat niet aanzetten. En dan bieden de media toch juist vooral kansen en mogelijkheden? Dat zal waar zijn. Maar ben ik nou de enige die na een uurtje overload aan mogelijkheden vooral met een onbevredigd gevoel achterblijft? En dan terugverlang naar het analoge tijdperk, met z’n soberheid en beperkingen, en daarom juist concentratie en verdieping?
”Less is more”, luidt het spreekwoord. Minder is meer. Ik denk dat het waar is.
