Christenvervolging gezien door de lens van een fotograaf
Hij hoopt dat zijn foto’s van vervolgde christenen harten raken. De reizen die Cees van der Wal maakte, lieten hém in ieder geval niet meer los.
Toen Van der Wal in 2017 werd gevraagd om een Uganda-reis van Hulp Vervolgde Christenen in beeld vast te leggen, aarzelde hij geen moment. „Ik heb mijn agenda omgegooid om mee te kunnen.” Daar komt de in het dagelijks leven fulltime fotograaf in aanraking met de lokale kerk en het leed dat vanwege de burgeroorlog gevluchte christenen uit Zuid-Sudan overkomen was.
Twee jaar later wordt hij opnieuw gevraagd om mee op reis te gaan. Naar Irak deze keer. Van der Wal: „De vervolging was daar nog zichtbaarder. De geestelijke nood na de overheersing door Islamitische Staat (IS) was groot. In een lokale kerk hadden IS-strijders uit Duitsland geschreven: „Er is geen plaats voor jullie in dit islamitische land. Vertrek of we doden jullie.””
Wat deden die reizen met u?
„Voorheen was de vervolgde kerk een ver-van-mijn-bedshow. In mijn jeugd werd wel uit boekjes voorgelezen over de situatie in Rusland, maar het was niet tastbaar. De reizen hebben mijn kijk op het leven en de wereld veranderd.”
Op welke manier?
„In de landen die ik bezocht kent men een heel eigen wijze van geloofsbeleving en kerkgang. Alleen daarom is het al goed om die mensen te ontmoeten. Je wordt je zo bewust van je eigen geloof, maar ook van het sterke geloof dat die mensen hebben. Ze houden je een spiegel voor. Als je in een Ugandese kerk ”God is goed” hoort zingen terwijl echtgenoten zijn vermoord of dochters zijn verkracht, dan weet ik niet of ik dat ook zou zingen als zo veel ellende mij had getroffen.
Ik denk wekelijks nog wel een keer aan de mensen die ik ontmoette in Uganda en Irak. Ik probeer ze ook op te dragen in het gebed. Graag ga ik nog eens terug. Het is jammer dat een aantal reizen die op de planning stonden niet door konden gaan vanwege corona. Nu verricht ik vooral wat hand-en-spandiensten.”
Waarom zet u zich in als vrijwilliger?
„Het is niet zo dat ik een speciale roeping of opdracht ervaar om dit te doen. Maar ik kan wel mijn talenten inzetten voor mijn medemens. Om zo te laten zien dat er vervolgde broeders en zusters zijn die ons gebed en onze hulp nodig hebben. Ik hoop dat mijn foto’s eraan bijdragen dat meer mensen betrokken raken.”
Wat voor rol spelen foto’s in het onder de aandacht brengen van vervolgde christenen?
„Die kunnen heel veel doen. De foto’s die ik maak komen bijvoorbeeld in advertenties of in het magazine. Op die manier krijgen de christenen ook echt een gezicht. Dat geldt eveneens voor video.
Tijdens mijn reis naar Uganda heb ik een 360 gradencamera neergezet in een vluchtelingenkamp. Bezoekers van een beurs in Nederland konden later met een virtualrealitybril op er zo rondkijken. Dat soort dingen zijn voor de bewustwording heel goed.”
Hoe breng je de vervolgde kerk goed in beeld?
„Het is best een moeilijk thema om te fotograferen omdat het niet altijd even zichtbaar is. Je brengt veelal de mensen in beeld. Waar je het goed aan kunt zien, zijn verwoeste gebouwen. In Uganda maakte ik foto’s van een kerk die zo vaak was vernield dat alleen nog wat muren overeind stonden. De gemeente kwam er desondanks samen. In Noord-Irak waren complete christelijke dorpen met de komst van IS in puin geschoten. Dan is vervolging heel zichtbaar.”